«Μα τις χίλιες μπουκαπόρτες!» [Αντωνόπουλος Γιάννης, efsyn.gr, 8/02/2025]

[ramirez]

Η υψηλή τέχνη της βωμολοχικής ευρεσιλογίας στην απόλυτη εγκυκλοπαίδεια για τον «αθυρόστομο» καπετάνιο Χάντοκ.

 

 

«Βαζιβουζούκοι! Εικονοκλάστες! Πειρατές του γλυκού νερού!»

 

 

Οι παραπάνω εκφράσεις παραπέμπουν αυτόματα σε μία από τις αγαπημένες σειρές κόμικς, τις «Περιπέτειες του Τεντέν», και δη στον αξιολάτρευτο οργίλο της καρδιάς μας, τον καπετάνιο Χάντοκ. Αναμφισβήτητα ο καπετάνιος Αρχιμπάλντ Χάντοκ είναι ο πλέον αναγνωρίσιμος χαρακτήρας της βελγικής σειράς του Ερζέ λόγω της εκρηκτικής ιδιοσυγκρασίας του.

 

 

«Κανίβαλοι! Έμπλαστρα! Φανφαρόνοι!»

 

 

Όμως ο συνταξιούχος καπετάνιος, που ακολουθεί τον νεαρό δημοσιογράφο στις ανά τον κόσμο περιπέτειές του, πέρα από τον εθισμό του στο ουίσκι και την παροιμιώδη απέχθειά του στο μεταλλικό νερό, είναι γνωστός και για κάτι ακόμα: το υβρεολόγιό του. Ένα απαράμιλλο μείγμα από ήπιες κατάρες, βωμολοχίες και υπερβολικές εκφράσεις διανθίζει σχεδόν κάθε αποστροφή του λόγου του, είτε πνέει μένεα είτε βρίσκεται σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Με μια απλή λεπτομέρεια: καμία από αυτές δεν διολισθαίνει στη χυδαιότητα. Απεναντίας, το απύλωτο στόμα του καπετάνιου χαρακτηρίζεται από μια εξαιρετικά δημιουργική χρήση της γλώσσας.

 

 

«Ζουάβοι! Σελτζούκοι! Υδρογονάνθρακες!»

 

 

Τι σημαίνουν όμως όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί και από πού έχουν εμπνευστεί; Ο Γάλλος συγγραφέας Albert Algoud (φανατικός «Τεντενολόγος» με καμιά δεκαριά μελέτες πάνω στον Τεντέν) συγκέντρωσε στο βιβλίο «L' Intégrale des jurons du Capitaine Haddock» (Casterman, 1991) όλες τις ατάκες, τις προσβολές και τις μανιώδεις εκφράσεις που εκτοξεύει προς πάσα κατεύθυνση ο ευέξαπτος καπετάνιος. Το βιβλίο του εκδόθηκε το 2021 στα αγγλικά από τις εκδόσεις Farshore με τον τίτλο «Blistering Barnacles», δίνοντας την ευκαιρία σε ένα ευρύτερο κοινό να περιηγηθεί, υπό μορφή λεξικογραφημένης εγκυκλοπαίδειας, στο σύμπαν της τρικυμιώδους ευρεσιλογίας του Χάντοκ.

 

 

«Μα τους κεραυνούς της Βρέστης!»

 

 

Αντλώντας υλικό από 15 τεύχη του Τεντέν στα οποία ο Χάντοκ συμπρωταγωνιστεί, ο Algoud παραθέτει «από το Α ώς το Ω» πάνω από 200 λήμματα με προσβλητικές φράσεις, για καθεμία από τις οποίες εξηγεί τη σημασία και την προέλευση. Το πλούσιο και ευφάνταστο σύνολο φράσεων συγκροτεί ένα εξεζητημένο «υβρεολόγιο» που περιλαμβάνει λέξεις εμπνευσμένες από πεδία όπως η θάλασσα και η μυθολογία, αλλά και επιστημονικούς όρους που αναφέρονται σε ιστορικούς λαούς ή σε είδη φυτών και ζώων. Λέξεις όπως «Aardvark» (το αφρικανικό θηλαστικό μυρμηγκοφάγος), «ectoplasm» (όρος της παραψυχολογίας) ή «Mamelukes» (στρατιωτικές κάστες πρώην δούλων στο μεσαιωνικό σουλτανάτο της Αιγύπτου) είναι μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς που μας παρέδωσε ο Ερζέ μέσω των κόμικς του.

 

«Όπως ο Έλληνας ήρωας Αχιλλέας», γράφει ο Algoud στην εισαγωγή του, «έτσι και ο Καπετάνιος Χάντοκ οφείλει την αθανασία του στη θυελλώδη μήνιν του. Είναι το πληθωρικό και οργισμένο ρεπερτόριο του λόγου του, ίσως ακόμα περισσότερο και από τα περίφημα κατορθώματά του, που τον έχει καταστήσει έναν από τους πιο δημοφιλείς ήρωες της μυθολογίας του 20ού αιώνα την οποία συνιστούν οι Περιπέτειες του Τεντέν».

 

 

 

 

Και το σχετικό link...