Πλησιάζοντας στην Επανάσταση [Κουκουλάς Γιάννης, efsyn.gr, 4/01/2025]

[ramirez]

Στον δεύτερο κύκλο του περνά το «1800» του Θανάση Καραμπάλιου, με την οικογένεια του Καραμάνου να προσπαθεί να ανασυνταχθεί και την Ελλάδα να βρίσκεται ένα βήμα πιο κοντά στην Επανάσταση.

 

 

 

 

«Έχουμε μια απίστευτα πλούσια ιστορία σ’ αυτόν τον τόπο. Γιατί να τη χαρίσουμε στους φασίστες;», μου είχε πει ο Θανάσης Καραμπάλιος σε μια από τις πολλές μας συζητήσεις γύρω από την Ιστορία και τους λόγους που τον ώθησαν να φιλοτεχνήσει μια μυθοπλασία με επίκεντρο τα προεπαναστατικά χρόνια των αρχών του 19ου αιώνα. Αυτή τη φράση τη χρησιμοποίησα στην εισαγωγή του έκτου τόμου του «1800» όταν ο Θανάσης Καραμπάλιος και ο Λευτέρης Σταυριανός της Jemma Press με τίμησαν ζητώντας μου να γράψω λίγα λόγια για την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου της σειράς.

 

 

 

 

Η ίδια φράση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και πάλι στον πρώτο τόμο του δεύτερου κύκλου που μόλις κυκλοφόρησε. Γιατί φανερώνει τη βαθύτερη αιτία της επίμονης ενασχόλησης ενός κομμουνιστή δημιουργού κόμικς με την ελληνική ιστορία. Ό,τι μαθαίναμε και εν μέρει συνεχίζουν να μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο για το 1821 είναι υπερβολικά απλοποιημένο, ανυπόφορα μπολιασμένο από τους εθνικούς μας μύθους. Αντιμετωπίζουμε τα πρόσωπα της Επανάστασης σαν ιερά και αρυτίδωτα τοτέμ με πολύχρωμες φουστανέλες, ενώ είμαστε πεπεισμένοι πως τις πράξεις τους τις καθοδηγούσε ο Θεός (της Ελλάδος!) και τις καθαγίαζε κάποια μεταφυσική αφοσίωση σ’ έναν ανώτερο σκοπό.

 

 

 

 

Δυστυχώς μετά το σχολείο η συντριπτική πλειονότητα παραμένει σε αυτή την επιφανειακή (μη) γνώση που υπηρετεί τη διαιώνιση της αυταρέσκειας ενός έθνους ανάδελφου. Το χειρότερο ωστόσο, είναι η αποϊστορικοποιημένη «ερμηνεία» και πρόσληψη της Επανάστασης με όρους όπως «παλλαϊκός ξεσηκωμός», «παλιγγενεσία» κ.λ.π. που παραβλέπουν και συσκοτίζουν τις αντιφάσεις της εποχής και τη σύνθετη πραγματικότητά της, θυσιάζοντας την αλήθεια στον βωμό εθνικών επιταγών.

 

 

 

 

Σημαντικό μέρος αυτής της αλήθειας, χωρίς εξωραϊσμούς, απέδωσε με συναρπαστικό τρόπο ο Θανάσης Καραμπάλιος στους έξι πρώτους τόμους του «1800» («Πατέρας», «Ελένη», «Αγία Μαύρα», «Χάκι», «Μαύρα Καράβια», «Ζίχνα») και στο ίδιο πνεύμα συνεχίζει και στον πρώτο τόμο («Δροσιά») του δεύτερου κύκλου. Ο Καραμάνος μπορεί να μη ζει πια («Πάρε το μάτι του αητού και τ’ αλαφιού το βήμα και βγες απάνω στην κορφή να το βροντοφωνάξεις, ο Καραμάνος πέθανε, ο Καραμάνος πάει»), αλλά η ιστορία προχωρά «με συντροφιά τη φαμελιά του και τους συντρόφους του, οι παράλληλες ιστορίες των οποίων μας βοηθούν να νιώσουμε οικεία μια εποχή που ενώ ιστορικά είναι κοντινή, φαντάζει ξένη και μακρινή», όπως έγραφε ο Πάνος Ζάχαρης κατά την έναρξη της επικής σειράς.

 

 

 

 

Πρωταγωνίστρια είναι πλέον η νύφη του Καραμάνου που καταφεύγει με το μωρό της στη Σκόπελο. Εκεί θα βρει μια απρόσμενη σύμμαχο και παρά την όχι και τόσο ενθαρρυντική γνωριμία («Έπρεπε να μείνουν στη γη τους να πολεμήσουν. Εδώ τι μας κουβαλήθηκαν; Μετά βίας μπορούμε να ταΐσουμε τους εαυτούς μας», λέει η Μαρίκα για τους ξένους, θυμίζοντας το σύγχρονο ρατσιστικό λεξιλόγιο εναντίον των μεταναστών) θα γίνουν καλές φίλες. Με τη Δροσιά να προσπαθεί να ξεπεράσει τις απανωτές τραγωδίες και την Ελλάδα που βράζει να πλησιάζει, έστω και χωρίς πυξίδα, στο 1821.

 

 

 

 

Και το σχετικό link...