Ελληνικά κόμικς μιας άλλης εποχής [Ιωαννίδης Μάριος, haniotika-nea.gr, 25/2/2023]

[nikolas12]

 

Η 9η Τέχνη μπορεί να γνωρίζει μέρες δόξας στην εποχή μας μέσα από φεστιβάλ, αφιερώματα κ.ά. και να έχει αποκτήσει το δικό της φανατικό κοινό στη χώρα μας, ωστόσο, ίσως μόνο οι πιο μυημένοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια τέχνη που οι ρίζες της στην Ελλάδα ανιχνεύονται πολλές δεκαετίες πίσω.
Το “Μολύβι Μελάνι”, ανατρέχοντας στην πλούσια συλλογή σπάνιων εκδόσεων του “Μουσείου Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη” “ξεφυλίζει” σήμερα μία από τις πρώτες προσπάθειες έκδοσης κόμικς μεταπολεμικά που φέρει τον τίτλο “Το Ελληνόπουλο”.

Ο ΜΠΙΜΠΙΚΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ “ΠΑΤΕΡΕΣ”

“Το Ελληνόπουλο” είναι ένα «εβδομαδιαίο περιοδικό για νέους – ποικίλης ύλης» και «εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας» όπως μας πληροφορεί η ταυτότητα της έκδοσης, που στις σελίδες του ο αναγνώστης συναντά από μυθιστορήματα και ποιήματα, μέχρι “εικονογραφημένα αναγνώσματα” και στήλες με “Σοφά λόγια”, “Πίνακες χαρτοτεχνικής”, ιδέες “Για να ακονίζεται το μυαλό σας”, ψυχαγωγικές σελίδες όπως “Το γέλιο είναι υγεία”, και φυσικά κόμικ.

Το περιοδικό γίνεται σιγά-σιγά επιτυχία, φτάνοντας να πουλάει 60.000 τεύχη. Από το 5ο τεύχος του περιοδικού εμφανίζεται στην τελευταία σελίδα ένα comic-strip με τις ιστορίες του Μπιμπίκου. Αυτές διαδραματίζονται σε εννιά καρέ, καθένα με τετράστιχη λεζάντα με ομοιοκαταληξία. Στα πρώτα τεύχη ήταν αντιγραφή από αντίστοιχο ιταλικό περιοδικό “Corriere dei Piccoli”, ενώ αργότερα απέκτησε πρωτότυπες ιστορίες. Ξεφυλλίζοντας τα τεύχη δεν βλέπουμε καμία υπογραφή στο σκίτσο. Τον Μπιμπίκο εικονογραφούν μια σειρά από καλλιτέχνες, όπως οι Κ. Παπαδόπουλος, Μ. Παπαγεωργίου, Α. Βώττης, Μπόστ και Β. Ζήσης. Οι ιστορίες του Μπιμπίκου μάλιστα θα κυκλοφορήσουν το 1950 σε μια αυτόνομη έκδοση, και θα γίνουν έτσι η πρώτη ελληνική έκδοση κόμικ.

 

Μια ακόμη σελίδα με κόμικς της έκδοσης υήρξαν τα "Κατορθώματα του Τζ. Καραμπίνα" που περιλάμβαναν εξωτικές περιπέτειες.
 

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ – ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ

Μεταξύ των στηλών του περιοδικού ήταν και αυτή των συνεργασιών, απ’ όπου πέρασαν πολλά πρόσωπα που έγιναν αργότερα γνωστά στην Ελλάδα. Για να γράψει κανείς έπρεπε να εγκριθεί από τον διευθυντή το ψευδώνυμο το οποίο ήταν απαραίτητο, καθώς και να καταβληθεί το ποσό των 100 δραχμών. Μερικά ενδεικτικά ονόματα που έγραψαν ως συνεργάτες ήταν οι: Νίκος Ξανθόπουλος ως “Ντισραέλι”, Γιώργος Χατζιδάκης ως “Τισσιανός”, ο Εδμόνδος Φύρστ ως “Δρόσος Αυγέρης”, ο Στέφανος Ληναίος ως “Ρωμηός”, ο Ροβήρος Μανθούλης, η Λιλή Μπερδέ ως “Στούκας”, η Φάνη Πετραλιά ως “Εύθυμη Τσιγγάνα”, ο Μένης Κουμανταρέας ως “Περσικό χαλί”, η Κρινιώ Κωνσταντέλου ως “Ηλιογέννητη”, η Βιβέτα Τσιούνη ως “Ζακελίνα”, η Ξένια Καλογεροπούλου ως “Διαβολάκι” και εκατοντάδες άλλοι, δημοσιογράφοι, εκδότες, πολιτικοί, δικαστικοί, συγγραφείς κ.λπ. Από εκεί έμεινε και το ψευδώνυμο του Ντίνου Χριστιανόπουλου, καθώς έγραφε στο περιοδικό με το ψευδώνυμο “Χριστιανόπουλο” που είχε διαλέξει.

 

Μικρά στριπάκια όπως "Οι εξυπνάδες του Τάκη Γουδόχερου" πλαισίωναν την ύλη του ιστορικού περιοδικού.

 

Η ΔΙΑΜΑΧΗ

Βλέποντας την τεράστια επιτυχία ο διευθυντής του περιοδικού και εμπνευστής του Ν. Τσεκούρας, ζητάει αύξηση από τον εκδότη Δημητράκο. Ο τελευταίος αρνείται και έτσι το περιοδικό σταματάει και κυκλοφορεί ξανά το 1947 (ύστερα από δικαστικές διαμάχες) με την ονομασία “Ο θησαυρός των παιδιών”.
Ο Τσεκούρας θα κυκλοφορήσει την ίδια εποχή ένα αντίπαλο περιοδικό με τίτλο “Σινεάκ”. Ένα χρόνο αργότερα, το 1948 ο Τσεκούρας συνεργάζεται ξανά με τον οίκο Δημητράκου και κυκλοφορεί ξανά το “Ελληνόπουλο”, ενώ μέσα σε αυτό υπάρχει και ο “Θησαυρός των παιδιών”. Λίγο αργότερα τα δύο περιοδικά εννώνονται κάτω από έναν τίτλο “Θησαυρός των παιδιών – Ελληνόπουλο”.

 

Το comic strip με τις ιστορίες του Μπιμπίκου υπήρξε ένα από τα ισχυρά ατού της έκδοσης, ενώ τις περιπέτειες του ήρωα εικονογραφούσαν πολλοί και διαφορετικοί καλλιτέχνες.

 

80 ΣΕΛΛΙΝΙΑ… ΣΥΝΔΡΟΜΗ

Ενδεικτικό της απήχησης του περιοδικού είναι επίσης το γεγονός ότι απευθύνεται ακόμα και στο κοινό του εξωτερικού με τη συνδρομή  το 1949 να ανέρχεται για τους αναγνώστες της αλλοδαπής σε… “80 σελλίνια” το έτος.

Μέσα στις σελίδες του περιοδικού ξεχωρίζουν ακόμα τα “εικονογραφημένα αναγνώσματα”, όπως ο διασκευασμένος “Μπεν Χουρ” του Λίου Ουάλας και “Το νησί των Θησαυρών” του Ρ. Στίβενσον (σε εικονογράφηση του  Θ. Ανδρεόπουλου) αλλά και “Ο αετός των θαλασσών” του Χ. Σαρλ, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα διασκευασμένα μυθιστορήματα, όπως “Οι άθλιοι” του Ουγκό (σε εικονογράφηση του Μ. Μποσταντζόγλου), “Οι τρεις σωματοφύλακες” του (πατέρα) Δουμά, το “Παλαιοπωλείον” του Ντίκενς και  ο “Πινόκιο” του Κολλόντι Κάρλο.

 

Το "Ελληνόπουλο - Ο θησαυρός των παιδιών" άφησε το δικό του ξεχωριστό αποτύπωμα στην ελληνική ιστορία της 9ης τέχνης καθώς αποτέλεσε μία από τις πρώτες εκδόσεις κόμικς που εμφανίστηκε μεταπολεμικά.

Το “πάντρεμα” κλασικής λογοτεχνίας και εικονογράφησης, οι γελοιογραφίες αλλά και τα “στριπάκια” όπως του “Μπιμπίκου”, “Τις εξυπνάδες του Τάκη Γουδόχερου” , “Τα κατορθώματα του Τζώρτζη Καραμπίνη” κ.ά. προσδίδουν έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα στη συγκεκριμένη έκδοση και δικαιωματικά θα πρέπει να της αναγνωριστεί μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της ελληνικής 9ης Τέχνης.

 

Πηγή