Ο μύθος που ζει και βασιλεύει [Αντωνόπουλος Γιάννης, efsyn.gr, 24/08/2024]

[ramirez]

Το κόμικς «Αλέξανδρος ο Μέγας» (εκδ. Byzantine Tales) αναδεικνύει την ανθρώπινη και απατηλή πλευρά του Μακεδόνα στρατηλάτη πίσω από τον μύθο που ο ίδιος έχτισε για τον εαυτό του.

 

 

 

 

Εκπολιτιστής ή κατακτητής; Χαρισματικός στρατηλάτης ή σφαγέας των λαών; Όταν αναφερόμαστε στον βασιλιά Αλέξανδρο Γ’ της Μακεδονίας (356-323 π.Χ.), γνωστό ως Μέγα Αλέξανδρο, αναμφίβολα είναι δύσκολο να ξεφύγουμε από τα παραπάνω διαζευκτικά σχήματα. Αυτή η δυσκολία μας όμως, να προσεγγίσουμε αποστασιοποιημένα τον αρχαίο στρατηλάτη χωρίς να του προσδώσουμε απαραίτητα έναν χαρακτηρισμό που θα ικανοποιεί την ιδεολογική οπτική μας, δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο της μεταμοντέρνας εποχής μας. Αναρίθμητοι πολιτισμοί, λαοί και αυτοκρατορίες σε Ανατολή και Δύση, στη διάρκεια των 23 αιώνων που μεσολάβησαν από τον θάνατό του μέχρι σήμερα ερίζουν γύρω από την κληρονομιά του. Ο ίδιος ο Αλέξανδρος φρόντισε για αυτό, φιλοτεχνώντας ήδη κατά τη διάρκεια του σύντομου βίου του μια μυθική εικόνα για τον εαυτό του: την εικόνα του ανδρείου πολεμιστή, του λαμπρού στρατηγού, του αήττητου κατακτητή με τη θεϊκή καταγωγή. Σε αυτήν ακριβώς την προσπάθεια του Μακεδόνα στρατηλάτη να διασφαλίσει την υστεροφημία του εστιάζει το κόμικς «Alexandre le Grand» σε σενάριο David Goy και Luca Blengino και σχέδιο Antonio Palma (γαλλικές εκδόσεις Glénat, 2018), το οποίο κυκλοφόρησε φέτος στα ελληνικά με τον τίτλο «Αλέξανδρος ο Μέγας» από τις εκδόσεις Byzantine Tales, υπό την επιμέλεια της Χρυσαυγής Σακελλαροπούλου.

 

 

 

 

Η αφήγηση ξεκινάει το 300 π.Χ. στη Μέμφιδα της Αιγύπτου. Εκεί, στη σκιά ενός μεγαλοπρεπούς αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δύο παλιοί σύντροφοι, ένας οπλίτης και ένας γραφέας, ανταμώνουν μετά από χρόνια και θυμούνται τα χρόνια που υπηρέτησαν τον ηγεμόνα τους. Καθώς συζητούν για το κατά πόσο το άγαλμα θυμίζει πράγματι τον Αλέξανδρο («Τι σημασία έχει να συζητάμε για την απεικόνιση ενός προσώπου όταν πρόκειται για έναν θρύλο;» αναρωτιέται ο γραφέας), η πρώτη αναδρομή μάς μεταφέρει στην ίδια πόλη 35 χρόνια πριν, όταν ο Μακεδόνας βασιλιάς αυτοανακηρύχθηκε Φαραώ. «Όλα ήταν μέρος του σχεδίου του», παραδέχονται οι συνομιλητές: «Δεν ήθελε να φαίνεται πως ήταν ένας κατακτητής, αλλά εν τέλει αυτό ήταν. Με το σπαθί κατακτούσε, χωρίς αμφιβολία. Ωστόσο έτρεφε σεβασμό για τους άλλους πολιτισμούς».

 

Από τη μάχη του Γρανικού στην κατάληψη του Γόρδιου και από τη μάχη της Ισσού μέχρι την τελική νίκη στα Γαυγάμηλα, η πορεία του Αλέξανδρου και των στρατευμάτων του προς την κατάκτηση της Περσέπολης είναι μια πορεία δόξας και αιματοχυσίας (αδιαχώριστα αυτά τα δύο, ας μη γελιόμαστε). Και έπειτα η έπαρση και η αυτοθεοποίηση – αρμοστά μεν στον ρόλο του ως διαδόχου του Δαρείου, αλλά πέρα για πέρα ανοίκεια στους Έλληνες συμπολεμιστές του. «Ποιος ήταν ο Αλέξανδρος;» διερωτάται ο γραφέας. Για να δώσει την απάντηση: «Σίγουρα όχι ένας θεός… αλλά χωρίς αμφιβολία ο μεγαλύτερος όλων που έχει ποτέ περπατήσει σε αυτή τη γη». Το «Αλέξανδρος ο Μέγας» αναδεικνύει επιτυχημένα τη διττή αυτή διάσταση του χαρισματικού και φιλόδοξου, πλην όμως παραδομένου στα πάθη και στις αδυναμίες του, νεαρού από τη Μακεδονία. Δηλαδή του πολύ χοϊκού ανθρώπου που κρύβεται πίσω από τον μύθο 2.350 χρόνων.

 

 

 

 

Και το σχετικό link...