Saga: Τόμος 1 – Η εισαγωγή στο sci-fi/ fantasy έπος της γενιάς μας [Γιακούμελος Νίκος, smassingculture.com, 13/02/2019]

[Ionas Aggelis]

 

Το Saga αποτελεί ένα από τα διασημότερα και πιο πολυβραβευμένα κόμικ της τελευταίας δεκαετίας. Συνολικά έχει στη συλλογή του 12 βραβεία Eisner και 17 βραβεία Ηarvey. Όμως τι ακριβώς έκανε για να διακριθεί τόσο; Είναι το έργο των Brian K. Vaughan (σενάριο) και της Fiona Staples(σχέδιο) μια συνωμοσία ή ένα βαρετό κόμικ με μια ιστορία αγάπης και εντυπωσιακό σχέδιο, που απλά έπεισε το νεότερο κοινό και οι μεγαλύτεροι δε μπορούσαν να κατανοήσουν;

Η αλήθεια είναι πως το Saga μπορεί να μοιάζει, αλλά δεν είναι (μόνο) μια ιστορία αγάπης. Μάλιστα πολλές φορές αδικείται από κριτικές που το περιορίζουν σε αυτή τη διάσταση. Ωστόσο τα βραβεία του τα άξιζε γιατί το Saga καταφέρνει και δίνει φωνή (και εικόνα) στις ανησυχίες μιας διαφορετικής γενιάς δημιουργών. Εκει παρατηρούμε τις σκέψεις μια γενιάς που πια δεν επιθυμεί ήρωες, που δεν την νοιάζει η επιστροφή στη παιδικότητα, αλλά αντίθετα η έξοδος από αυτή, όσο κι αν τα ίδια τα παιδικά χρόνια γυρνούν τα πλοκάμια τους για αντεπίθεση.

Το Saga (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ) με το ταυτόχρονα προσγειωμένο και διαστημικό του σενάριο, τα ζεστά, ρευστά χρώματα αλλά και τις ξεκάθαρες γραμμές του, χρησιμοποιεί σαν όχημα μια οικογένεια (προσφύγων ουσιαστικά) που με όπλα τις τύψεις και τον λόγο, μας ξεναγεί σε έναν γαλαξία που θυμίζει πολύ τη μικρή μπλε σφαίρα μας. Οι σούπερνόβες του ιμπεριαλισμού, μια μόνιμη σύγκρουση μεταξύ Κέντρου (Στεριάς) και Περιφέρειας (Στεφάνη) αντηχούν παντού γύρω μας και οι εκρήξεις τους δημιουργούν αθώους νεκρούς, ένοχους ζωντανούς -νεκρούς, ραγισμένες (ρομποτικές) συνειδήσεις, παιδιά σκλάβους και καταπιεσμένους. Ο Vaughan στήνει πολύ έξυπνα ένα αντιπολεμικό σενάριο και την ίδια στιγμή αφήνει ανοιχτό για τον ίδιο τον αναγνώστη το ερώτημα των ίσων αποστάσεων απέναντι στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Ενώ η βαρβαρότητα κυριαρχεί, η αμφιβολία υπάρχει πάντα για το αν η μία πλευρά -η Στεφάνη ή Wreath στο πρωτότυπο- έχει το δίκιο με το μέρος της. Παράλληλα το Saga μας ταξιδεύει γύρω από άστρα και πρίσματα σεξουαλικότητας, όπου αναδυόμενες συνθήκες προσπαθούν να βρουν τη φόρμα τους και οι παλαιότερες, ετοιμόρροπες αλλά Επίμονες, κάτι να στηριχθούν, όσο και αν δε το θέλουν. Το τεράστιο σύμπαν του Saga θυμίζει το δικό μας: ένας κόσμος σε σύγκρουση και σε μία επίπονη διαδικασία μετάβασης που συνυπάρχουν μεγάλες ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον με το φόβο για ένα σκοτάδι δίχως τέλος.

Και μέσα σε όλα αυτά μια οικογένεια και μια ιστορία αγάπης κόντρα στις πολιτικές, θρησκευτικές, ιδεολογικές αντιθέσεις, όχι όμως κόντρα στις ταξικές ομοιότητες τους. Η Αλάνα και ο Μάρκο αποτελούν τελικά τους τελευταίους τροχούς της αμάξης, δυο άνθρωποι που μονάχα για συμβολικούς λόγους κυνηγιούνται τόσο. Μαζί με αυτούς, το Saga φέρνει στο προσκήνιο και όλους τους άλλους ανθρώπους που ποτέ δεν ακούγονται, πιάνοντας τις θεματικές των ανθρώπινων δικαιωμάτων και εκπροσώπησης με τις οποίες η comic κοινότητα φαίνεται πως ακόμα προβληματίζεται, όσο και αν πληθαίνουν τα ποιοτικά παραδείγματα γύρω της που να φέρνουν μια άλλη φωνή.

Ταυτόχρονα βέβαια οφείλει κανείς να αναγνωρίσει πως μια τέτοια ιστορία απέχει πολύ από το να θεωρηθεί πρωτότυπη, ακόμα και υπό το διαστημικό/ μαγικό πλαίσιο, ακόμα και με τα κέρατα και τα φτερά και τους παραδοσιακούς συμβολισμούς που φέρουν. Η μείξη στοιχείων από Star Wars και Game of Thrones με την κλασική φόρμα του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας παρουσιάζει ενδιαφέρον και έχει πολλά να δώσει. Ωστόσο πάντα στον πυρήνα της έχει μία ιστορία αγάπης με κάποια δεδομένα μοτίβα και δυναμικές.

Επιπρόσθετα, η μείξη στοιχείων sci-fi και καθαρόαιμου high fantasy στο format της πλοκής αλλά κυρίως στο σχέδιο αποτελούν το πάτημα για τις καλύτερες στιγμές του comicκυρίως οπτικά. Η Staples έχει απόλυτο έλεγχο της κινησιολογίας των χαρακτήρων και οι άφθονες σκηνές δράσης είναι έντονες, με ρυθμό και ζωντάνια. Επιπλέον oι δημιουργοί μεταχειρίζονται στο έπακρο τις δυνατότητες που τους δίνει το διάστημα, εισάγοντας κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες, ακόμα και εξωφρενικές εξωγήινες μορφές.

Παράλληλα όμως, όσο ελεύθερη και αν είναι η φαντασία στο κομμάτι της απεικόνισης, οι προσωπικότητες των χαρακτήρων, όσα χέρια ή κεφάλια ή παράδοξες ιδιότητες και αν διαθέτουν, πατούν γερά στο έδαφος ενός συναισθηματικού ρεαλισμού και μάλιστα ιδιαίτερα προσγειωμένου. Σε αυτό βοηθάει πάρα πολύ ο πεζός σε σημεία διάλογος, που διανθίζεται ελεύθερα με βρισιές και αργκό. Αυτό είναι και το σημείο που εκτιμάται δεόντως η μετάφραση του Βασίλη Μπαμπούρη, που φέρνει χωρίς απρόοπτα το έργο και τις διαστάσεις του στα ελληνικά.

Σε κάθε περίπτωση όμως, πρέπει να αναφερθεί πως o πρώτος τόμος που κυκλοφορεί έχει ως επί το πλείστον εισαγωγικό χαρακτήρα, να δωσει το κοινό μια γεύση από το διαστημικό έπος του Brian K. Vaughn και της Fiona Staples. Η εξέλιξη του είναι ακόμα καλύτερη και όσο περισσότερο αναπτύσσεται ο γαλαξίας που μας υπόσχονται οι δημιουργοί, τόσο καλύτερο γίνεται το ίδιο το έργο, επομένως μιας και είδαμε πως μια μεταφορά είναι παραπάνω από εφικτή, ανυπομονούμε για τη συνέχιση του project απ’ τις εκδόσεις Οξύ.

 

Πηγή