Ρενιέρη/Renieri [ (2013) ]

[DJO]

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΡΕΝΙΕΡΗ / RENIERI

 

Ιστορικό

Το εν λόγω εκδοτικό εγχείρημα είναι αποτέλεσμα της αγάπης του ζευγαριού Μάριος και Αναστασία για τα βιβλία και τα κόμικς. Είναι οι ιδιοκτήτες του Comicon Shop, το οποίο κατά κάποιον τρόπο είναι απόγονος των ανύπαρκτων πλέον Comicon της Μαμούθ και ακολουθεί το δελτίο τύπου τους:

 

Παράθεση

Αν κάποιος θέλει να προβλέψει το μέλλον του ελληνικού βιβλίου – comic θα αναγκαστεί να ρίξει μια ματιά και στην πορεία του ελληνικού κινηματογράφου.
Πριν από μερικά χρόνια υπήρχαν όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα, πολλοί ανεξάρτητοι κινηματογράφοι. Πολλοί από αυτούς πρόβαλαν ταινίες τέχνης και μικρών παραγωγών (όπως το Studio, η Αλκυονίδα κλπ).
Εκεί προβάλονταν ταινίες όπως ο Ανδαλουσιανός Σκύλος, το Pink Flamingos κ.α , ταινίες του Ταρκόφσκυ, του Μπέργκμαν, του Οσίμα κ.α καθώς και ταινίες άσημων Ελλήνων και Ευρωπαίων παραγωγών. Ταινίες που ήταν αριστουργήματα στο είδος τους, αλλά έκοβαν πολύ λίγα εισιτήρια.
Σήμερα οι περισσότεροι κινηματογράφοι ανήκουν σε πολυεθνικές εταιρείες και προβάλουν ταινίες blockbuster. Αν δεν είναι σίγουρο ότι μία ταινία θα κόψει πολλά εισιτήρια, δεν προβάλλεται καθόλου.
Πολλές ελληνικές ταινίες γυρίζονται πλέον στο μεγαλύτερο μέρος τους στην Αγγλική γλώσσα, όπως το Κings Of Myconos. Ταινίες με στόχο τις πωλήσεις (άσχετα αν τις έχει συγχρηματοδοτήσει το Κέντρο Κινηματογράφου). Ελάχιστες ταινίες τολμούν την διαφορετικότητα.
Με πρόσχημα τις αναπαυτικές καρέκλες, χάσαμε το δικαίωμα της επιλογής.
Για το ελληνικό βιβλίο-comic η κατάσταση είναι χειρότερη. Η αριθμητική και οικονομική δύναμη των Ελλήνων μειώνεται καθημερινά. Τα Αγγλικά έχουν γίνει δεύτερη γλώσσα μας. Αλυσίδες βιβλιοπωλείων - πολυκαταστημάτων γεμίζουν την Ελλάδα. Bazaar βιβλίων περιφέρονται από mall σε πλατεία. Διαδυκτιακά βιβλιοπωλεία του εξωτερικού αυξάνουν τις πωλήσεις τους στην Ελλάδα. Τα μικρά ειδικά βιβλιοπωλεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο.
Η σύγκριση του αγγλόφωνου αγοραστικού κοινού με του ελληνόφωνου (χωρίς να υπολογίσουμε το κόστος των δικαιωμάτων, της μετάφραση και της εκτύπωσης) δείχνει τα περιθώρια κέρδους των Ελλήνων εκδοτών.
Οι εκδότες που επιμένουν ελληνικά ή δικτυώνονται με το υπουργείο παιδείας ή βλέπουν τις πωλήσεις τους να κατακρημνίζονται. Είναι αναγκασμένοι ή να δώσουν τις εκδόσεις τους παρακαταθήκη ή να πληρωθούν με μεταχρονολογημένες επιταγές (αν τις εισπράξουν ποτέ).
Ελληνες γόνοι πλουσίων οικογενειών, που θέλουν να επιδείξουν τον ελληνισμό τους, (γιατί εξακολουθεί να πουλάει κύρος σε κάποια κυκλώματα), φτιάχνουν εκδοτικές εταιρείες με ελληνικά ονόματα (όπως comics 1821) χωρίς καμία ελληνική έκδοση. Ελληνες συγγραφείς και σχεδιαστές προσπαθούν να πουλήσουν κατευθείαν τις δουλειές τους στο εξωτερικό.
Πολύ σύντομα λοιπόν όλα τα βιβλία θα έρχονται στα Αγγλικά από το εξωτερικό και οι επιλογές μας θα ορίζονται από τις μεγάλες αλυσίδες βιβλιοπωλείων. Οση ελληνική σκέψη θα βρίσκει διέξοδο στο internet, θα είναι πολύ εύκολο να χακαριστεί και να σβυστεί.
Ετσι αποφασίσαμε ν΄ αρχίσουμε εκδόσεις βιβλίων και comics και όσο αντέξουμε. Θα εκδίδουμε ότι μας αρέσει τρελλά και βέβαια ούτε εμείς, ούτε ο συγγραφέας ή ο κομίστας θα βγάλουμε χρήματα.
Το κάνουμε για το κέφι μας και γιατί θέλουμε να διαβάζουμε νέα βιβλία και comics.
Δεν θα βρείτε τις εκδόσεις μας σε αλυσίδες μεγάλων βιβλιοπωλείων ούτε σε mall. Θα κυκλοφορήσουν μόνο σε κομιξάδικα και σε κάποια μικρά βιβλιοπωλεία.

 

[marios1957]

2013

Η Λεγεώνα των Ψυχών

 

2013

Το Σαλαμίδι

 

2013

Μόνες στο σπίτι

 

2013

Το πουλί πέταξε

 

2013

Μεθυσμένη Πολιτεία

 

2013

Paradisos

 

2013

Μέσα στο σπασμένο καθρέφτη

 

2014

Απόδραση από τη Φλάνδρα

 

2014

Φαβορίτης 3:Η επέλαση των ανηψιών

 

2014

Το τσόφλι των κόμικς #1, #2 & #3

 

2014

Το ριζίτικο των Ανωγείων

 

2014

Ρίγη #1 & #2

 

2014

Το μυστικό παράθυρο

 

2014

Με πενάκι και σκαπάνη

 

2014

Οι μαϊμούδες

 

2014

Το σαλαμίδι: Κακά, ψυχρά κι ανάποδα

 

2014

Ο Λευτέρης στο COMICON SHOP

 

2014

COMICON SHOP... μιά βόλτα!

 

 

 

 

 

 

 

έπεται συνέχεια...

[DJO]

Για το ιστορικό, η εκδοτική μέσα σε 1 χρόνο και κάτι μήνες, έχει βγάλει 1 βιβλίο (Η Λεγεώνα Των Ψυχών), 1 μελέτη (Στιγμές που χάθηκαν στα καρέ), 1 κατάλογο (σε συνεργασία με το ΚΨΜ) και 12 κόμικς, εκ των οποίων τα 2 είναι σειρές με 2-3 τεύχη. Ενημερώθηκε και η εργογραφία.

 

Αντιγράφω καταχώρηση από το Καρέ Καρέ της Εφημερίδας των Συντακτών, για το τελευταίο κόμικ της εκδοτικής:

 

20/07/14

 

Αχ (φονικό) κουνελάκι!

 

Ένα χαριτωμένο κουνελάκι που μιλά είναι το ιδανικό υλικό για παιδικά παραμύθια. Ενα χαριτωμένο κουνελάκι-μαχαιροβγάλτης που εκδικείται για τους γονείς του, που έγιναν στιφάδο, είναι το ιδανικό υλικό για παραμύθια για ενηλίκους. Και ένα τέτοιο, με τον δηλωτικό για το περιεχόμενο τίτλο «Το Φονικό Κουνέλι» (εκδ. Ρενιέρη), γράφει ο Θόδωρος Πανάγος και μεταφέρει σε κόμικς η Σταυρούλα Παπαδάκη («Είμαι Καταδικασμένος;», «A Cat and a Woman: Μόνες στο Σπίτι», «Μέσα στον Σπασμένο Καθρέφτη» κ.ά.). Η Παπαδάκη, ζωγράφος, γλύπτρια και video-artist, στο γνώριμο και γοητευτικό στιλ της, ακολουθεί μια, φαινομενικά μόνο, ναΐφ τεχνοτροπία σε άσπρο και μαύρο που θυμίζει τα υπναγωγικά οράματα του Aleksandar Zograf, τα σουρεαλιστικά funny (; ) animals του Jim Woodring, τα πειραματικά κόμικς των συνεργατών του περιοδικού Ganzfeld. Και το κουνέλι της, βετζετάριαν, τρομακτικό και απειλητικό, όπως αυτά του David Lynch και των εφιαλτών τού Donnie Darko, αναλαμβάνει να αποδώσει δικαιοσύνη.

 

 

[totally_wired]

Έχοντας δει από κοντά όλες τις πρόσφατες εκδόσεις Ρενιέρη, μπορώ να πω πως ενώ το περιεχόμενο τους είναι σε αρκετά καλό επίπεδο, η γραφιστική τους επιμέλεια είναι ανύπαρκτη. Καταλαβαίνω πως οι συνθήκες έκδοσης τους είναι εντελώς διαφορετικές από τις υπόλοιπες ελληνικές εκδοτικές (ποιότητα vs ποσότητα). Το περίεργο όμως εδώ είναι πως η χαμηλή ποιότητα δεν αφορά ούτε την εκτύπωση (που είναι καλή) ούτε το περιεχόμενο (που είναι καλό τις περισσότερες φορές) αλλά την επιμέλεια της έκδοσης (γραφιστικά/αισθητικά αλλά και γενικά έτσι ώστε να αποφεύγονται τα λάθη).

 

 

Νομίζω πως με μικρή προσπάθεια μπορεί να γίνει μεγάλη βελτίωση και γι' αυτό γράφω αυτό το σχόλιο.

[GeoTrou]

+1 για την τοποθέτηση. Σκεφτόμουν το ίδιο πράγμα, αλλά δεν ήξερα πώς να το εκφράσω.

[Paris]

Στην πρόσφατη επίσκεψη μου στο comicon-shop πήρα και μερικά κόμικ των εκδόσεων τους, για τα οποία έχω διαβάσει πολύ θετικά σχόλια (θα γράψω κάποια στιγμή για αυτά στα αντίστοιχα θέματα). 

 

Να πω, πως ουσιαστικά πρόκειται για μία ημι-επαγγελματική δουλειά, αφού κανένας δεν "ζει" από αυτό (ούτε οι εκδότες, ούτε οι δημιουργοί), αλλά οι δημιουργοί "κερδίζουν" ένα αξιοσέβαστο ποσοστό επί των πωλήσεων (ίσως και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα). 

Τα υπόλοιπα, ότι δηλαδή επενδύουν στα ποιοτικά κόμικ, αντί των εμπορικών "του κιλού" είναι γνωστά.

 

Νομίζω πως αξίζει να αγοράσετε κάποιο κόμικ τους. 

Όχι τόσο για να τους στηρίξετε, "επειδή είναι Έλληνες"  (δεν είμαι αυτής της λογικής) αλλά επειδή σίγουρα θα βρείτε κάτι που να σας αρέσει και αξίζει να το στηρίξετε. 

 

Τέλος, εάν κάποιος γνωρίζει, αξίζει να ενημερώσει την αρχική λίστα με τις εκδόσεις τους.

Επεξεργασία Δεκεμβρίου 29, 2016 από Paris

[Otis]

Κάτι τέτοια διαβάζω και συγχίζομαι σε σημείο πολυλογίας. Υπάρχουν πολλές παροιμίες που ταιριάζουν στην κατάσταση, αλλά το θέμα είναι να βρεθεί μια λύση, και όχι να κάνουμε πλάκα με το πρόβλημα. Δεν είμαι στρατιωτικός αλλά τα λέω λίγο τσεκουράτα και στα θέματα γνώμης δε με απασχολούν οι συνέπειες.

 

Η αγγλική γλώσσα δεν είναι πρόβλημα. Θα κατηγορούσε κανείς έναν συγγραφέα της αρχαιότητας γιατί γράφει στα ελληνικά ή κάποιον αργότερα γιατί γράφει στα λατινικά; Η γλώσσα είναι λεπτομέρεια. Αν ζούσαν σήμερα οι φιλόσοφοι της αρχαιότητας, θα έγραφαν στα αγγλικά και πιθανότατα δε θα ζούσαν καν στην Ελλάδα. Το κόμικ, όπως και το βιβλίο, αποδεδειγμένα μεταφράζεται χωρίς σημαντικές απώλειες. Ας είχαμε δυνατό ελληνικό κόμικ, και ας χρειαζόταν να το μεταφράσουμε προς τα ελληνικά. Ελληνικό θα το έκαναν τα ήθη του και η θεματολογία του, η ουσία του δηλαδή, και όχι κάτι περιστασιακό όπως η γλώσσα. Το ότι τα αγγλικά χρησιμοποιούνται για εμπορικούς λόγους στον κινηματογράφο δεν είναι κακό από μόνο του, απλά η σαβούρα που πουλάνε κάποιες παραγωγές είναι πιο αστεία όταν θεωρεί ότι θα σωθεί από τα αγγλικά! Προσωπικά, τη λατρεύω την ελληνική γλώσσα σε όλες τις εποχές της και μακάρι μια μέρα να τη μάθω καλά. Περάσαμε τουρκοκρατία εκατοντάδων ετών και το αντίκτυπo στη γλώσσα ήταν ελάχιστο. Αν δούμε ένα παλιό λεξικό με τις τουρκικές λέξεις της ελληνικής θα διαπιστώσουμε ότι το 95% έχει ήδη βγει από τη χρήση. Η ελληνική είναι πανίσχυρη γλώσσα και γερά θεμελιωμένη. Δε θα την απειλήσουν οι Βασιλείς της Μυκόνου.

 

Η σύνδεση του μη εμπορικού με το ποιοτικό είναι βολική αλλά κάλπικη. Ο Ταρκόφσκι είναι αντικειμενικά καλός, με τα κριτήρια της τέχνης του κινηματογράφου. Δεν πουλάει πολύ μεν αλλά κυκλοφορεί γιατί υπάρχει το μικρό κοινό που τον αναζητεί για την αξία του. Οι σκηνοθέτες που αναφέρονται ήταν ή είναι ακόμα επαγγελματίες και αφιέρωναν ή αφιερώνουν ακόμα χρόνια από τη ζωή τους σε μια ταινία. Όταν βρεθεί κάποιο ελληνικό κόμικ στο οποίο θα αφιερωθεί ανάλογος χρόνος και η ποιότητά του θα είναι εμφανής με τα κριτήρια της τέχνης του κόμικ, μπορούμε να συγκρίνουμε με την κατάσταση στον ποιοτικό ή έστω ειδικό κινηματογράφο. Σίγουρα θα υπάρχουν κάποια τέτοια κόμικ, το θέμα είναι να τα βρίσκουμε εκεί που πρέπει.

 

Η πρόσβαση στη λιανική είναι φυσικά ένα εμπόδιο στον τομέα του κόμικ όπως και του κινηματογράφου, αλλά μην κοροϊδευόμαστε. Δεν υπάρχει καμιά σύγκριση. Όποιος θέλει, μπορεί αύριο να βάλει το κόμικ σε όσα σημεία πώλησης θέλει. Δεν υπάρχουν αντικειμενικά εμπόδια στη διανομή, και αυτό φαίνεται από τη γελοιωδώς τεράστια λίστα των ελληνικών εντύπων που διανέμονται κανονικά. Ας προσπαθήσει κάποιος να κάνει το ίδιο στον κινηματογράφο όπου τα κόστη της αίθουσας είναι σε άλλο επίπεδο και δεν υπάρχει χαραμάδα να χωθεί. Το ίδιο με το κόμικ ισχύει και σε άλλα προϊόντα. Έχω δυο φίλους μικροβιοτέχνες που έχουν τα προϊόντα τους στο ράφι του Σκλαβενίτη σε όλη την Ελλάδα, γιατί κάποιος θέλει να τα αγοράσει. Έχουν μικρό ράφι αλλά μικρή είναι και η ζήτηση του προϊόντος γιατί είναι κάπως εξειδικευμένο, και δεν έχουν μικρότερο ράφι από αντίστοιχα προϊόντα μεγάλων ελληνικών εταιριών ή πολυεθνικών.

 

Το μικρό μέγεθος της αγοράς έχει τις δυσκολίες του, αλλά κυρίως όταν το εμπόδιο είναι το πάγιο κόστος της παραγωγής. Αν μιλούσαμε για ένα συγκεκριμένο βιβλίο που τυγχάνει να έχει τεράστια έξοδα για ανάπτυξη, επιμέλεια, διόρθωση, διαφήμιση, σελιδοποίηση, εξώφυλλα, κλπ θα το δεχόμουν, αλλά το κόμικ είναι ένα κατεξοχήν είδος στο οποίο ο κακόμοιρος δημιουργός κάνει τα πάντα και παραδίδει σχεδόν έτοιμο το τελικό προϊόν. Το πάγιο κόστος στην εκτύπωση είναι ένα εμπόδιο αλλά στα αντίτυπα μικρού τιράζ έχει ήδη αρχίσει να γίνεται λογικό, δεν χρειάζονται και 50,000 αντίτυπα για να φτηνύνει. Υπάρχει και η μονοχρωμία άλλωστε που είναι φτηνή ακόμα και σε ελάχιστα ψηφιακά αντίτυπα. Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά. Η Ελλάδα είναι μικρή αγορά, αλλά η μικρή αγορά έχει και τα καλά της. Ο ανταγωνισμός είναι πολύ μικρότερος, και είναι πολύ λιγότερο κορεσμένη. Αν δούμε τους επιτυχημένους σε κάθε τομέα, θα βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα. Η δυσκολία στην Ελλάδα βρίσκεται στην πλευρά του δημιουργού κυρίως, γιατί ο κόπος του πιθανότητα θα πάει χαμένος, ακόμα και όταν υπάρξει μέτρια εμπορική επιτυχία. Ευτυχώς οι κομίστες υπολογίζουν γενικά την τέχνη του περισσότερο από την τσέπη τους.

 

Τα βιβλιοπωλεία κλείνουν γιατί το ελληνικό βιβλίο είναι υπερβολικά ακριβό σε σχέση με το εισόδημα του Έλληνα, και αυτοί που θα έπρεπε να ποτίζουν τις ρίζες του το έχουν γενικά παρατήσει. Το βιβλία δεν είναι σωστό για τη συγκεκριμένη αγορά. Το ελληνικό μυθιστόρημα συνηθισμένου μεγέθους 14χ21 έχει λιανική 10 ευρώ + 0.0136 ευρώ ανά σελίδα περίπου. Υπάρχει ένα πάγιο κόστος 10 ευρώ δηλαδή που δεν έχει σχέση με το βάρος του βιβλίου, και δυστυχώς δεν έχει επίσης σχέση με το πόση ώρα ανάγνωσης θα προσφέρει στον αναγνώστη του. Υποτίθεται ότι πρέπει να πληρώνουμε τον συγγραφέα για τον κόπο του, το ράφι με το μέτρο, το χαρτί και τα μεταφορικά με το κιλό, το μεταφραστή, την επιμέλεια και τη σελιδοποίηση με τη σελίδα και όλα σχεδόν καταλήγουν να είναι ανάλογα με τον αριθμό των σελίδων και των λέξεων. Μεταβλητά κόστη και μεταβλητή αξία προϊόντος στα μάτια του καταναλωτή. Τα πάγια της εκτύπωσης και τα μεταβλητά κόστη παραγωγής υπάρχουν αλλά δεν είναι πολύ σημαντικά στα αντίτυπα που τυπώνουν οι εκδότες και πάνε και αυτά με τις σελίδες, 16 ή 32 ή όσες βγάζει μια ψηφιακή πρέσα, και 16σέλιδο ή τόσες λέξεις με τις οποίες πληρώνονται οι υπόλοιποι. 

 

Τα σύντομα βιβλία ιδίως, είναι ληστεία σε αυτό τον τομέα. Είναι σαν να σου λένε να δώσεις 7 ευρώ να δεις μια ταινία 20 λεπτών στο σινεμά. Ο θεατής έτσι σκέφτεται, και καλώς σκέφτεται έτσι. Θέλει τα χρήματά του να πιάνουν τόπο και συγκρίνει την ανάγνωση με άλλους τρόπους να περάσει την ώρα του. Δεν είναι ηλίθιος. Δεν προσφέρει υψηλή τέχνη ο εκδότης, διασκέδαση και σκέψη προσφέρει, και ό,τι άλλο μπορεί, ανάλογα με την ποιότητα που έχει στα χέρια του. Και ο μουσικός καλλιτέχνης είναι αλλά αν φύγει μετά από 3 τραγούδια, δε με νοιάζει ποιος είναι, αισθάνομαι ότι με κοροϊδεύει. Που ακμάζει το κόμικ; Στην Ιαπωνία που είναι commodity, τεράστιο και φτηνό, και πολλές μονάδες παραγωγής μοιάζουν με κάτεργο. Το χαμηλό κόστος και η μαζικότητα φτιάχνουν τις αγορές και τις υποκουλτούρες που γίνονται μια μέρα mainstream και παράγουν τέχνη. 

 

Αν το μεγάλο πάγιο χαράτσι των 10 ευρώ στο κάθε βιβλίο πήγαινε για προκαταβολές η διαφήμιση να το δεχτώ, αλλά δεν είναι έτσι στην ουσία. Μπαίνει το 10ρικο, και μετά το παίρνουν όσοι πληρώνονται με ποσοστό της λιανικής, δηλαδή βιβλιοπωλεία, διανομείς, κλπ. Ελάχιστα από τα 10 μένουν στον συγγραφέα, και γιατί να μείνουν ακόμα και αυτά άλλωστε; Το μισού μεγέθους βιβλίο έχει λιγότερο από τον μισό κόπο. Ας τον πληρώσουμε με τη σελίδα. Δε μιλάμε και για τον Αριστοτέλη. Που πάνε τα 10 ευρώ όμως; Θα τα ξοδεύουν οι εκδότες και οι λοιποί στα ετοιματζίδικα εξώφυλλα με τις φωτογραφίες ή στο χρόνο που χρειάζεται για να σκανάρεις ένα barcode, ή στο μισό ευρώ που κοστίζει η πιο ακριβή βιβλιοδεσία με το εξώφυλλο! Να το πληρώσω το 10ρικο αν είναι να σκανάρουν και barcode 2-3 φορές. Να βάλουμε ένα δεκάρικο και στο ψωμί του τοστ, γιατί και αυτό έχει barcode για σκανάρισμα και πιάνει χώρο. Αλλά τί λέω, αυτό δεν είναι "τέχνη".

 

Και που πάνε τελικά τα 10 ευρώ του πάγιου κόστος ανά βιβλίο; Πάνε σε αέρα, αέρα που στηρίζει με το ζόρι την κακή μέση ποιότητα που επιλέγει ο εκδότης και του δημιουργεί τεράστιο εμπορικό κίνδυνο σε κάθε έκδοση. Εμείς, ως καταναλωτές, πληρώνουμε ένα πολλαπλάσιο του αέρα που ενσωματώνει ο εκδότης, γιατί πολλοί πληρώνονται με ποσοστό της λιανικής, οπότε για να πάρει λίγα τελικά, πληρώνουμε πολλά. Έχουμε εκατοντάδες εκδοτικούς που δεν έχουν λόγο ύπαρξης, και 1000δες κυκλοφορίες που δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Ακόμα και μεγάλοι εκδότες δεν είναι εξειδικευμένοι στο θέμα του marketing και δεν κατανοούν το πως δουλεύει η αγορά. Το ότι υπήρξαν και υπάρχουν, δείχνει απλά ότι κάποτε οι εκδόσεις ήταν μεγάλη μπίζνα, και ότι κάποιοι έχουν αποθέματα.

 

Για το θέμα της επιλογής, δε θα πω πολλά. Συνδέεται με το προηγούμενο. Μακάρι να έκαναν τη δουλειά τους καλύτερα οι εκδότες και να είχαμε λιγότερες επιλογές που θα εμπιστευόμασταν περισσότερο. Αυτό ανεβάζει την αγορά και την γενική αξία του προϊόντος στα μάτια του καταναλωτή, όχι το πλήθος των επιλογών. Η μέση ποιότητα όχι η ποικιλία. Για να ακμάσει μια αγορά, πρέπει να έχει καλό μέσο όρο, όχι ορθάνοικτες πύλες για να μη χαθεί το τυχόν αριστούργημα.

 

Για την παρακαταθήκη δεν καταλαβαίνω το πρόβλημα. Αφού δεν είναι βέβαιο ότι θα πουληθεί, το σωστό είναι η παρακαταθήκη. Κάνε το προϊόν σου καλό για να πουλήσει, μην μεταφέρεις τον κίνδυνο στο βιβλιοπώλη ή τον περιπτερά.  Εσύ το διαλέγεις το ρημάδι, αυτός ένα ράφι είναι. Η παρακαταθήκη είναι το πιο δίκαιο σύστημα για προϊόντα που δεν έχουν σταθερή ποιότητα ή είναι θέμα γούστου η αντίληψη του καταναλωτή για την ποιότητά τους. Στο κόμικ έχουμε καλομάθει βέβαια γιατί το φορτώνουμε και αναγκάζεται το κομιξάδικο να το πουλάει με τις κούτες τσάμπα όταν δεν πουλήσει. Τα σουπερμάρκετ μια χαρά δουλεύουν με παρακαταθήκη. Αν δεν πουλήσεις στο στέλνουν πίσω, και αν συνεχίσεις να μην πουλάς, δε σε ξαναβάζουν στο ράφι. Αυτό είναι το λογικό. Δεν παίρνουν επιδότηση για να είναι διαθέσιμο στο κοινό το γιαούρτι σου. Αν πουλάς λίγο έχεις μικρό χώρο στο ράφι, αν δεν πουλάς καθόλου, δεν έχεις ράφι. Τα άλλα συμβαίνουν μόνο στην "τέχνη". Δική σου η επένδυση και το ρίσκο, γιατί εσύ έκρινες την ποιότητα. Ο καλός ο μαγαζάτορας που είναι σίγουρος για το εμπόρευμά του, σου λέει πάρ' το να το δοκιμάσεις, και άμα δε σου κάνει φέρ' το πίσω. Γυρνάς πίσω και παίρνεις άλλο ένα και το συστήνεις και σε άλλους γιατί όλοι θέλουμε να δώσουμε μια καλή εμπειρία σε ανθρώπους που αγαπάμε. Έτσι περπατάνε τα προϊόντα, όχι με εγκλωβισμό του λιανέμπορα..

 

Για τη ελληνική σκέψη που θα χακαριστεί και θα σβηστεί, τι να πω; Αυτά είναι εμφανώς παρανοϊκές σκέψεις. Είναι τόσο επαναστατική η ελληνική σκέψη που θα δεκτεί τέτοια επίθεση με τέτοια μικροδιαχείριση που θα αποκλειστεί από το internet; Είχαμε καμιά ένδειξη για τέτοια φαινόμενα; Το αντίθετο συμβαίνει. Υπάρχει λατρεία για την ελληνική σκέψη και την ελληνική κουλτούρα. Τη φιλοσοφία, το θέατρο, τη μυθολογία, τη γλώσσα την ίδια. Για τους ξένους η Ελλάδα αντιπροσωπεύει τις ρίζες του ίδιου του πολιτισμού τους. Λάμπουν τα μάτια τους όταν αναφέρουν στη μικρή επαφή που είχαν με την Ελληνική σκέψη. Αισθάνονται περήφανοι που την είχαν, και εμείς νομίζουμε ότι μας καταδιώκουν; Μας έχουν συνδέσει με όλους τους τομείς της πολιτικής ζωής τους και με την ίδια τη θρησκεία τους, και εμείς αισθανόμαστε απειλή; Το ότι μετά από τα χακαρίσματα και τα σβησίματα ακολουθεί το "Έτσι αποφασίσαμε να εκδώσουμε" είναι κάπως αστείο, γιατί συνδέεται, έστω τυχαία,  η έκδοση κόμιξ με τη διάσωση της ελληνικής σκέψης από τους εχθρούς τους.

 

 

 

Γενικά, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και να ψάχνουμε την ουσία. Δικαιολογίες πάντα θα υπάρχουν να μας απομακρύνουν από το στόχο, αλλά και λύσεις πάντα θα υπάρχουν.