ΠΑΡΑΡΛΑΜΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΒΟΥΤΥΡΑ

**Dr Paingiver** · Μαρτίου 28, 2011

Εξαιρετική μεταφορά σε κόμικ 9 ιστοριών του λογοτέχνη μας Δημοσθένη Βουτυρά. Όποιος έχει διαβάσει ποτέ Βουτυρά θα καταλάβει γιατί το κόμικ αυτό τον αποδίδει πιστά (στο πνεύμα του συγγραφέα), αλλά και γιατί ο Βουτυράς θεωρείται από τους σκαπανείς των ιστοριών μυστηρίου, και όχι μόνο στον ελληνικό χώρο. Πολύ καλή απόδοση από τον Δημήτρη Βαννέλλη αλλά και εικονογράφηση από τον Θανάση Πέτρου. Ορισμένες από τις ιστορίες, όπως "το τραγούδι του κρεμασμένου", είχαν δημοσιευτεί και στο "9".

Περιλαμβάνονται οι παρακάτω ιστορίες (σε παρένθεση η αρχική τους κυκλοφορία):

1- Παραρλάμα (1908)
2- Το ερημόσπιτο (1910)
3- Άλλα κουφάρια (1912)
4- Ο Μπαλάφας στον παράδεισο (1928)
5- Ο αγριότραγος (1923)
6- Η επανάσταση των ζώων (1935) Ίσως σας θυμίσει Όργουελ
7- Η επικήρυξη (1901)
8- Το τραγούδι του κρεμασμένου (1901)
9- Όταν σκάνε τα λουλούδια (1913)

Με αφορμή την επανέκδοση του Παραρλάμα, οι δύο συντελεστές, Πέτρου και Βανέλλης, έδωσαν μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στις 22/09/2014 στον ραδιοφωνικό σταθμό "στο κόκκινο" και στην εκπομπή του Βασίλη Ραφτόπουλου, την οποία μπορείτε να ακούσετε εδώ.

Aφιέρωμα στον Θανάση Πέτρου

**pomakos** · Μαρτίου 28, 2011

Και ένα κειμενάκι που δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ:

Ο Βουτυράς σε κόμικς

Μια εικονογραφημένη απόδοση διηγημάτων του πειραιώτη δημιουργού

Λίγες φορές οι έλληνες κομιστές εμπνέονται από κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας.

Ίσως αυτό έχει να κάνει με το ότι οι δημιουργοί των κόμικς αναζητούν ατμόσφαιρα και οξείες γωνίες που δεν τα βρίσκουν στην ελληνική λογοτεχνία. Ο Δημοσθένης Βουτυράς όμως είναι ταιριαστός με την οπτική των κόμικς, μια και πολλά από τα διηγήματά του διαθέτουν αυτή τη μαύρη ατμόσφαιρα και οι ήρωές του είναι εξπρεσιονιστικά σχεδιασμένοι.

Σε αυτό το πλαίσιο ο κομίστας Θανάσης Πέτρου και ο σεναριογράφος Δημήτρης Βανέλλης καταπιάστηκαν να παρουσιάσουν εννέα από τα πιο χαρακτηριστικά διηγήματα του Δημοσθένη Βουτυρά. Και η αρχή έγινε με το «Παραρλάμα», μια λέξη - φόβητρο που ένας απελπισμένος γράφει στον τοίχο του εργοστασίου όπου δουλεύει. Κανένας δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει η λέξη, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται σαν κυκλώνας ένα κλίμα φόβου. Το ίδιο κλίμα φόβου κυριαρχεί στα περισσότερα διηγήματα: το τραγούδι του κρεμασμένου, το οποίο όποιος το τραγουδάει καταστρέφεται, ο χωρικός που τρώει την ανθρωπόμορφη τραγοκεφαλή και μετατρέπεται βαθμιαία σε τράγο, οι χρυσοθήρες που αναζητούν τον χαμένο θησαυρό και αλληλοσκοτώνονται χωρίς όφελος αφήνοντας κρυμμένο το μυστικό, για να αλληλοεξοντωθούν και οι επόμενοι φιλόδοξοι τυχοδιώκτες κτλ. Οι ήρωες είναι βαθιά ταραγμένα άτομα, πράγμα που αποδίδεται εξαίρετα από τα σκίτσα και από τα χρώματα που κρατούν την ώχρα των παλαιών καιρών για να υποβάλλουν τη σκληρή προσωπικότητα των πρωταγωνιστών.

**soloup** · Μαρτίου 28, 2011

Είναι ένα άλμπουμ που το περιμένω από καιρο. Εύγε και καλή σας επιτυχία!! :cheers3: :clap2: :yahoo:

Ranxerox · Μαρτίου 28, 2011

απο το www.comicart.gr

To έργο του Δημοσθένη Βουτυρά (1871-1958) αποτελεί μοναδική περίπτωση στη νεοελληνική λογοτεχνία. Οι παράξενες, σκοτεινές ιστορίες του, με πρωταγωνιστές ταπεινές φιγούρες που εξεγείρονται, συχνά με απελπισμένη αγριότητα, ενάντια στη μοίρα τους, διαβάζονται με αμείωτο ενδιαφέρον εδώ και έναν αιώνα.

Το Παραρλάμα και άλλες ιστορίες, με εικονογράφηση του Θανάση Πέτρου, κείμενα του Δημήτρη Βανέλλη και επίβλεψη του Βάσια Τσοκόπουλου (επιμελητή των Απάντων του Δημοσθένη Βουτυρά), είναι ένα τολμηρό γραφιστικό αφήγημα βασισμένο σε εννιά συναρπαστικές ιστορίες του Βουτυρά, με θέμα την απληστία, την προδοσία, τον ανεκπλήρωτο έρωτα, το ανυποχώρητο μίσος, τον μεταφυσικό τρόμο.

«Για να σχολιαστούν ορισμένες πρωτοτυπίες της τέχνης του Bουτυρά χρειάζεται να γίνει ένας παραλληλισμός με εκπροσώπους τού πιο μοντέρνου γραψίματος σήμερα», έγραφε ο Στρατής Τσίρκας στη μελέτη που αφιέρωσε στον ομότεχνο που θαύμαζε. Ο Δημοσθένης Βουτυράς αντιλήφθηκε από τους πρώτους στην Ελλάδα αυτό που αντιλαμβάνονταν οι περισσότεροι σύγχρονοί του Ευρωπαίοι συγγραφείς: η κοινωνία είναι μια κόλαση και η ευτυχία δεν είναι παρά ένα όμορφο ψέμα που αποκοιμίζει τις συνειδήσεις. Ο κοινωνικός θυμός, ως επακόλουθο αυτών των σκληρών διαπιστώσεων, στον Βουτυρά αποκτά τη μορφή μιας αδυσώπητης, βαθιάς υπαρξιακής αγωνίας, που υπερβαίνει τα μικροπροβλήματα της καθημερινότητας –ακόμα κι όταν οι ήρωές του βρίσκονται στα έσχατα όρια της επιβίωσης– δημιουργώντας στο τέλος καταστάσεις απίστευτης παράνοιας. Δύσμoρφα, ρυτιδωμένα, καταταλαιπωρημένα, αρρωστημένα, κακοποιημένα, στενόχωρα, θυμωμένα, σκοτεινιασμένα, δύσμοιρα, δύστροπα, κακότροπα, συγκλονισμένα, αγριεμένα, τρελαμένα και, εν τέλει, τραγικά πρόσωπα. Αυτός ακριβώς είναι ο κόσμος του Δημοσθένη Βουτυρά. Αυτή η πινακοθήκη του σκότους αποτελεί το απόλυτο σκηνικό του, την ιστορία του, την πλοκή του.

Το κατόρθωμα των «αρχιτεκτόνων» αυτού του τόμου είναι ότι κατάφεραν ο μεν Δημήτρης Βανέλλης, στο επίπεδο του σεναρίου, να αναδείξει το καίριο, δηλαδή τον κοινωνικό θυμό που εκπέμπεται ως υπαρξιακή αγωνία, ο δε Θανάσης Πέτρου, στο επίπεδο της γραφιστικής σχεδίασης, να αποδώσει με εξαιρετικά πειστική εικόνα το σπάνιο αίσθημα που ο επαρκής αναγνώστης αποκομίζει όταν διαβάζει τις σελίδες του Βουτυρά.

Ένας καθ’ όλα «μοντέρνος», «σύγχρονος» συγγραφέας, σε μια καθ’ όλα μοντέρνα» σύγχρονη επίσης ανάγνωση. Το τολμηρό, δυνατό κείμενο του Βουτυρά ευτύχησε να βρει στους δημιουργούς τού Παραρλάμα και άλλες ιστορίες τους καλύτερους αναγνώστες του – ανανεώνοντας έτσι με μοναδικό τρόπο το ενδιαφέρον για τον σπουδαίο αυτόν συγγραφέα.

Ο Θανάσης Πέτρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1971. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και έκανε μεταπτυχιακό στην Κοινωνιογλωσσολογία. Το 2002 κέρδισε το πρώτο βραβείο στον 2ο Διαγωνισμό Κόμικς του ένθετου «9» της εφημερίδας Ελευθεροτυπία στην κατηγορία των Νέων Ταλέντων. Το 2005 αποφοίτησε από τον ΑΚΤΟ (τμήμα Σκίτσο-Κόμικς-Καρτούν). Από το 2004 είναι μόνιμος συνεργάτης του «9». Κόμικς του έχουν δημοσιευτεί στο «9», στη Γαλέρα, στη Βαβέλ και αλλού. Έχει πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις κόμικς (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Σερβία, Κίνα, Σαρδηνία, Πολωνία). Το 2008 κυκλοφόρησε η συλλογή κόμικς του με τίτλο Ο Τυμπανιστής και οι φίλοι του από τις εκδόσεις «Βιβλιοπέλαγος».

Ο Δημήτρης Βανέλλης γεννήθηκε στη Λέσβο και από το 1976 ζει στην Αθήνα.

Εργάζεται στη Βιβλιοθήκη της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Από το 1990 γράφει σενάρια για κόμικς για πολλούς Έλληνες δημιουργούς (Δερβενιώτη, Γ. Δημητρίου, Ζαφειράτο, Ζήκο, Ζογλοπίτου, Κυριαζή, Πέτρου, Σόλη κ.ά.), που δημοσιεύονται στη Βαβέλ, το «9», το Σινεμά κ.α., αρκετά άρθρα, ενώ τέσσερα άλμπουμ της σειράς «Φανούρης Άπλας» (με συν-σεναριογράφο τον Δ. Καλαϊτζή και σκίτσα του Σπύρου Δερβενιώτη) εκδόθηκαν τη δεκαετία του 1990 από τη ΜΑΜΟΥΘΚΟΜΙΚΣ. Έχει γράψει επίσης τα βιβλία Η μουσική στο κεφάλι μου, Ασμόλ, Έξω από την Γκρίζα Χώρα και Το καλοκαίρι μου έξω από τον Θόλο.

Επιπλέον στοιχεία για το βιβλίο, θα βρείτε online στο www.toposbooks.gr

mth · Μαρτίου 29, 2011

να συπληρωσω εδώ ότι είναι το δελτίο τύπου που απεστάλλει προς δημοσίευση από τον εκδοτικό οίκο. (διευκρίνιση δηλ. ότι το κείμενο δεν είναι δικό μου).

κατά τα άλλα και μένα μου φαίνεται ενδιαφέρον εγχείρημα.

zade · Μαρτίου 29, 2011

Ωωωωω. Θα το αγοράσω σίγουρα. ¨οταν είδα τον τίτλο του θρεντ έσπασα το κεφάλι μου να θυμηθώ που είχα ξανακούσει την συγκεκριμένη λέξη. Τελικά δεν θυμήθηκα ,αλλά δεν βαριέσαι, εγώ το άλμπουμ θα το αγοράσω.

**soloup** · Μαρτίου 29, 2011

Ωωωωω. Θα το αγοράσω σίγουρα. ¨οταν είδα τον τίτλο του θρεντ έσπασα το κεφάλι μου να θυμηθώ που είχα ξανακούσει την συγκεκριμένη λέξη. Τελικά δεν θυμήθηκα ,αλλά δεν βαριέσαι, εγώ το άλμπουμ θα το αγοράσω.

Πριν πολλάαα πολλά χρόνια υπήρχε κι ένα μπαράκι με λάιβ τζαζιές στη Θεσσαλονίκη. Είχα περάσει κάποια εξαιρετικά βράδια εκεί. Μήπως υπάρχει ακόμα; Εσύ Θανάση, το έχεις ακουστά;

Παραρλάμα. Καταπληκτική λέξη και καταπληκτικός τίτλος...

**pomakos** · Μαρτίου 29, 2011

Πριν πολλάαα πολλά χρόνια υπήρχε κι ένα μπαράκι με λάιβ τζαζιές στη Θεσσαλονίκη. Είχα περάσει κάποια εξαιρετικά βράδια εκεί. Μήπως υπάρχει ακόμα; Εσύ Θανάση, το έχεις ακουστά;

Παραρλάμα. Καταπληκτική λέξη και καταπληκτικός τίτλος...

Όντως στη Θεσσαλονίκη υπήρχε μια μουσική σκηνή που λεγόταν "Παραρλάμα" ήταν το στέκι όπου έπαιζε κυρίως ο Ηλίας Ζάικος με τους Blues Gang οι οποίοι αργότερα μετονομάστηκαν σε Blues Wire, το Παραρλάμα το είχε ανοίξει ο Νίκος Στεφανίδης (που αργότερα άνοιξε τον "Μύλο") και έκλεισε στα τέλη του 1991, αν θυμάμαι καλά.

**pomakos** · Απριλίου 4, 2011

Έντυπη Έκδοση

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 3 Απριλίου 2011

«Παραρλάμα»

κείμενο του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΛΑΪΤΖΗ www.gianniskalaitzis.gr

Ο ένας δανείζεται την ορολογία του περιοδικού «Art et decoration» και χαρακτηρίζει τις εξεγέρσεις της Βορείου Αφρικής «Μεταμοντέρνα επανάσταση» -ωσάν να υπάρχουν επαναστάσεις «ντεκό», «αμπίρ» ή «λουί κατόρζ»- και ο άλλος, ο ήρωας του Βουτυρά, από το γλωσσάρι της αμπρακατάμπρα διαλέγει τη λέξη «παραρλάμα» και τη χαράζει στον τοίχο της φάμπρικας που δουλεύει, σαν σύνθημα ή προφητεία.

Ο δεύτερος είναι ένας ακοινώνητος μισάνθρωπος, ένας αγέλαστος μπεκρούλιακας, ανυπόληπτος και περιφρονημένος, ενώ ο πρώτος μέλος του δ.σ. του ιδρύματος Καντάφι μέχρι πρότινος και «Αστέρας των Βρυξελλών» κατά τον κ. Στίγκλιτς, διοικεί τη χώρα προστατευόμενος από τους οίκους αξιολόγησης.

«Παραρλάμα», που κατά τη γνώμη μας θα πει «φτουσκουληκομερμηγκότρυπα», ονομάζονται 9 κόμικς του Θανάση Πέτρου, με αφετηρία τα ισάριθμα διηγήματα του Δημοσθένη Βουτυρά. Τα σενάρια έγραψε ο Δημήτρης Βανέλλης και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Τόπος». Προηγήθηκε μια σύμπτωση. Ο Πέτρου, που σύχναζε στο θρυλικό τζαζ-μπαρ της Θεσσαλονίκης με το αινιγματικό όνομα «Παραρλάμα», διερωτώμενος για την προέλευση και τη σημασία της λέξης, βρέθηκε ύστερα από πρόταση του Δημήτρη Βανέλλη μπροστά στο ομώνυμο διήγημα του Βουτυρά. Η συνάντηση έφερε άλλα 8 κόμικς που δημοσιεύθηκαν στο «9» της Ελευθεροτυπίας.

Ο Δημοσθένης Βουτυράς γεννήθηκε το 1871 ή το 1872 σε ένα πλοίο έξω από την Κωνσταντινούπολη. Μεγάλωσε στον Πειραιά. Υπήρξε τενόρος, ξιφομάχος, εμποροπλοίαρχος, ιδιοκτήτης χρεοκοπημένου χυτηρίου, καβγατζής και μπεκρής. «Δεν είμαι λογοτέχνης», έλεγε, «γράφω για να ζω». Πέθανε διπλά αποκηρυγμένος, αφού την φιλολογική του υπεράσπιση είχε αναλάβει ο Στρατής Τσίρκας. Ο τελευταίος ήταν «εκείνος ο κομμουνιστής» για το κράτος της Δεξιάς και «ένας συγγραφέας από την Αλεξάνδρεια» για τους κομμουνιστές. «Για να σχολιαστούν ορισμένες πρωτοτυπίες του Βουτυρά -έγραφε ο Τσίρκας- χρειάζεται να γίνει ένας παραλληλισμός με εκπροσώπους του πιο μοντέρνου γραψίματος σήμερα».

Αγαπητοί αναγνώστες, αφού στα προηγούμενα «λοιμώδη» ασκήσαμε άνευ προειδοποιήσεως χρέη ψυχαναλυτή, ιατροφιλόσοφου, σημειολόγου και αρχαιοδίφη, επιστρέφουμε με χαρά στο μόνο αντικείμενο που γνωρίζουμε: την παραχάραξη νομισμάτων. Και εννοούμε βεβαίως τη στρέβλωση των απόψεων γενικής αποδοχής. Οι ήρωες των 9 ιστοριών του «Παραρλάμα» λοιπόν, λαθρομετανάστες, διεφθαρμένοι, τσαμπατζήδες, τρομοκράτες, κοπρίτες, απατεώνες και αναρχικοί μικροαστοί, πλασμένοι οι περισσότεροι πριν την Μικρασιατική Καταστροφή, βαδίζουν ολοταχώς, όπως και οι Ελληνες του παρόντος, προς τη Σωτηρία της φιλτάτης πατρίδος. Παρακολουθούμε την εθνική μας καραγκιοζαρία να παρελαύνει στο τέμπλο ενός βυζαντινού ναού. Ο Θανάσης Πέτρου είναι ένας εκπεσών αγιογράφος. Εάν κάποιος Πανσέληνος ή Θεοφάνης γελοιογραφούσε τους Αποστόλους κρυφά απ' τα μάτια των ηγούμενων (το καταφανώς αστείο είναι αποδιοπομπαίο στη Βυζαντινή Τέχνη) θα μας έδινε τις καρικατούρες του «Παραρλάμα». Μελάνι και χαρτί εξυφαίνουν μια σατυρική μαγγανεία εις βάρος της λογικής του αναγνώστη. Φορές φορές αναζητάς μια τρίτη ή τέταρτη διάσταση στη σελίδα. Γνωρίζουμε τεχνικές που μηχανεύονταν οι κλασικιστές της Γερμανίας. Εχωναν στους πίνακες σμάλτο, χρωματιστό γυαλί ή πολύτιμους λίθους για να ενισχύσουν τους πλασματικούς φωτισμούς. Ψαύεις με το χέρι το εν λόγω έντυπο και, φυσικά, η απάτη λείπει. Ενα φως στο πέμπτο καρέ της σελίδας 17 θα το λέγαμε εξωπραγματικό. Λες και θα μπορούσε να μην είναι. Και οφείλουμε την αβεβαιότητά μας σε δύο όλα κι όλα συμπληρωματικά χρώματα. Ενα μπλε (μπλε είναι και μια ώχρα. Στο μεταξύ ο ήρωας του κόμικς ψάχνει μια νεράιδα.

Με τον ίδιο απλό τρόπο διαρθρώνεται και το ντεκουπάζ των ιστοριών, βασισμένο στο λιτό, στέρεο σενάριο του Δημήτρη Βανέλλη. Τη φροντισμένη έκδοση προλογίζουν οι Αρης Μαραγκόπουλος και Βάσιας Τσοκόπουλος. Αλλά δεν τελειώσαμε.

Στο 8ο κόμικς, που έχει τίτλο «Το τραγούδι του κρεμασμένου» (περιλαμβάνει δυο-τρεις σπάνιες σελίδες), ένας αφρικανός μετανάστης κρεμιέται στο κατάρτι του ελληνικού πλοίου που τον φέρνει στον τόπο μας. Αγρια συμβάντα ακολουθούν. Τα προμηνύει ο θρήνος που συνήθιζε ο Αφρικανός στη γλώσσα του. «Νταμπ αλ χαλού, νταμπ αλ χαντάρ». Να προσέχουμε μέρες που είναι· λέει ο Βουτυράς από το 1901...

**AndreasD** · Απριλίου 11, 2011

Υπάρχουν κάποια κόμικς που όταν τελειώνουν νοιώθεις ότι θέλεις κι άλλο. Διαβάζεις την τελευταία σελίδα και μετα θες κι άλλες 5-6. Αυτό σημαίνει ότι είναι ένα απόλυτα πετυχήμένο και ισοροπημένο κόμικ. Τόσο ο Βανέλης σε επίπεδο σεναρίου, όσο και ο Πέτρου σε επίπεδο σχεδίου δίνουν ρεσιτάλ. Δεν έχω διαβάσει σχεδόν τίποτα απο Βουτυρά για να κρίνω πόσο πιστά είναι τα κόμικς στο πρωτότυπο, αλλά το αποτέλεσμα με αφήνει πραγματικά ικανοποιημένο.

Τελικά το κόμικ (ή μήπως να πω το Graphic Novel ) είναι Σ-Ο-Υ-Π-Ε-Ρ!

**germanicus** · Απριλίου 16, 2011

Πάρα πολύ καλό. Όπως και το περίμενα!

Ειλικρινά φτιαγμένος και διότι οι ιστοριούλες ήταν ταμάμ αλλά ακόμα περισσότερο διότι οι ιστορίες ήταν ελληνικότατες. Κατανοώ (και συμμερίζομαι) την λατρεία στην επιστημονική φαντασία, στο νουάρ, στα fantasy, στα υπερηρωικά, αλλά ομολογώ ότι αυτό που προσωπικά ψάχνω/γυρεύω/ζητάω είναι πράγματα που να ευωδιάζουν (ή και να βρωμάνε... ) Ελλάδα (και να είναι και καλοφτιαγμένα, έτσι?..... )

Τον Βουτυρά ούτε που τον είχα ξανακούσει. Χάρηκα για την γνωριμία, θα τον ψάξω τον κύριο

:cheers5:

**Melandros** · Απριλίου 16, 2011

Πολύ μα πάρα πολύ καλό... Μόνο ένα κακό... Ήταν λίγο.. Ήθελα τουλάχιστον άλλες τόσες ιστορίες..

Μία από τις δύο καλύτερες αγορές που έκανα στο φετινό comicdom.. :cheers3:

Επεξεργασία Απριλίου 16, 2011 από Melandros

oufis · Απριλίου 30, 2011

Διάβασα πρόσφατα ένα βιβλίο με διηγήματα του Βουτυρά και μετά το Παραρλάμα.

Δεν θα σχολιάσω τις ιστορίες του βιβλίου, σε άλλους μπορεί να αρέσουν και σε άλλους όχι. Ο τρόπος γραφής όμως του Βουτυρά ήταν για μένα ευχάριστη έκπληξη! Η γραφή του είναι άμεση και δημιουργεί στον αναγνώστη πολύ ζωντανές (σκοτεινές, κατάμαυρες) εικόνες χωρίς όμως να κουράζει.

Οι ιστορίες του Παραρλάμα (αν και δεν διάβασα τα αυθεντικά διηγήματα) μου φάνηκαν πολύ καλές και αν τις συγκρίνω με τα διηγήματα του βιβλίου ταιριαστές στο ύφος του συγγραφέα.

Οι συντελεστές φαίνεται ότι έκαναν πολύ καλή δουλειά, αφού δεν δίνουν την εντύπωση ότι απλά μεταφέρουν τις ιστορίες σε μορφή κόμικς, αλλά τις διασκευάζουν με τρόπο που να λειτουργούν αυτόνομα. Καταφέρνουν να σε βάλουν μέσα στον κόσμο τους χωρίς να έχεις διαβάσει προηγουμένως τις αυθεντικές ιστορίες και αυτό είναι για μένα το μεγάλο ατού της προσπάθειας αυτής.

Αν και μάλλον δεν είναι για όλα τα γούστα, το προτείνω σε όλους όσους μπορούν να εκτιμήσουν ένα βιβλίο/κόμικς όχι μόνο για το τί λέει αλλά και για τον τρόπο που το λέει.

**germanicus** · Απριλίου 30, 2011

Παρεμπιπτόντως για όποιον θέλει να εξερευνήσει λίγο παραπάνω τον Βουτυρά, υπάρχουν στο μπλογκ του Σαραντάκου μερικές ιστορίες ( http://sarantakos.com/keimenamazi.html ) και επιπρόσθετα θα βρείτε στο αρχείο της ΕΡΤ μια εκπομπή αφιερωμένη σε αυτόν ( http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=0000008637&tsz=0&act=mMainView )

:cheers5:

**Bonadrug** · Αυγούστου 25, 2011

Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΡΟΥ ΣΚΙΤΣΑΡΕΙ ΤΟ «ΠΑΡΑΡΛΑΜΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ» ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΒΟΥΤΥΡΑ

Λογοτεχνία με τη ματιά του κομίστα

Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ, Ελευθεροτυπία, 25/8/2011

Ο Θανάσης Πέτρου είναι ένας ταλαντούχος καλλιτέχνης του σκίτσου, με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη του αισθητικού αποτελέσματος.

Η σκιτσογραφική του δεξιοτεχνία δεν ακυρώνει το κείμενο, αλλά το υπηρετεί στο βάθος εκείνο όπου ο λόγος παραδίδεται στη σιωπή και ισορροπεί με τη χρωματική βεντάλια και τις αποχρώσεις της.

Στο δεύτερο λεύκωμά του «Παραρλάμα καικαι άλλες ιστορίες» (εκδόσεις «Τόπος», 10,90 ευρώ) του Δημοσθένη Βουτυρά (1871 ή 1872 - 1958), στο οποίο πρωταγωνιστούν «ταπεινοί» που εξεγείρονται, ο 40χρονος Θανάσης Πέτρου κινητοποιεί γραφιστικά εννέα ιστορίες του μεταφυσικού του δέους. Τα κείμενα υπογράφει ο Δημήτρης Βανέλλης, ενώ την επίβλεψη έχει ο ιστορικός Βάσιας Τσοκόπουλος, ο επί χρόνια ερευνητής των «Απάντων» τού Δημοσθένη Βουτυρά. Ο έρωτας ο ανεκπλήρωτος, η προδοσία μετά τις υποσχέσεις, η απληστία η αχόρταστη, αλλά και ο τρόμος του κενού, με τον μεταφυσικό κλυδωνισμό του, συγκροτούν τον λογοτεχνικό κόσμο τού Δημοσθένη Βουτυρά.

Το 2002 ο κομίστας κέρδισε το πρώτο βραβείο στον Διαγωνισμό Κόμικς του ενθέτου «9» της «Ελευθεροτυπίας», στην κατηγορία Νέα Ταλέντα. Εξι χρόνια μετά κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή κόμικς «Ο τυμπανιστής και οι φίλοι του» (εκδόσεις «Βιβλιοπέλαγος»). Ο Θανάσης Πέτρου σπούδασε γαλλική φιλολογία και εκπόνησε μεταπτυχιακό στην κοινωνιογλωσσολογία, με θέμα τη γλώσσα των Πομάκων.

Στο πρώτο σας κόμικς «Ο τυμπανιστής και οι φίλοι του» ζωντανέψατε τρεις ιστορίες του Σλαβομίρ Μρόζεκ. Στο νέο σας λεύκωμα «Παραρλάμα» βασιστήκατε εξ ολοκλήρου στον Δημοσθένη Βουτυρά. Πώς η κλασική ή κλασικοποιημένη λογοτεχνία επιδρά καταλυτικά πάνω στη δημιουργία του κομίστα;

«Τα κόμικς είναι αφηγηματική τέχνη. Ο δημιουργός πλάθει ιστορίες με εικόνες, οι οποίες, συνήθως, συνοδεύονται με κείμενο, χωρίς όμως η ύπαρξή του να είναι πάντα απαραίτητη, ωστόσο η πλοκή, η ιστορία, η "αφήγηση" γενικά, είναι ο πυρήνας των κόμικς, οπότε η λογοτεχνία αποτελεί εν δυνάμει μια αστείρευτη πηγή από την οποία ένας δημιουργός μπορεί πάντα να "ψαρεύει" ό,τι τον συναρπάζει, ό,τι τον συγκινεί, ό,τι τον εμπνέει, ώστε να δημιουργεί ένα εικονογραφημένο έργο».

Πόσο δύσκολο είναι να βρεις κείμενο με αναγνωρίσιμα ελληνικά στοιχεία, που να κερδίζει όμως το οικουμενικό στοίχημα;

«Το να βρεις κείμενο κατάλληλο για να το μεταφέρεις σε κόμικς δεν είναι εύκολο, γιατί το κείμενο θα πρέπει να έχει τέτοια μορφή και τέτοιο περιεχόμενο που να μπορεί να απεικονιστεί, πρέπει να έχει εικόνες. Είναι δύσκολο να μεταφέρεις σε κόμικς τον εσωτερικό μονόλογο ενός λογοτεχνικού ήρωα, νομίζω πως θα είναι κάτι βαρετό και για τον δημιουργό και για τον αναγνώστη. Οπότε, το να βρεθεί ένα κείμενο που θα διακρίνεται ταυτόχρονα για την ελληνικότητα και για την οικουμενικότητά του, αλλά και θα μπορεί να μεταφερθεί σε κόμικς είναι ακόμη πιο δύσκολο. Ο πήχυς ανεβαίνει πολύ ψηλά. Πάντως, νομίζω πως τα διηγήματα του Βουτυρά πληρούν αυτά τα κριτήρια σε μεγάλο βαθμό».

Μεταφράσατε για το «Ενατο κύμα» της «Ελευθεροτυπίας» το «Κακό βοτάνι» του Νταβίντ Προυντόμ. Γιατί, πιστεύετε, δεν ασχολήθηκε Ελληνας κομίστας με ένα τέτοιο ελκυστικό και με «ψαχνό» θέμα;

«Ενας βασικός λόγος είναι ότι οι Ελληνες δημιουργοί κόμικς στην πλειονότητά τους είναι νεαρής ηλικίας και δεν νομίζω πως έχουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ρεμπέτικο, οπότε για ποιο λόγο να ασχοληθούν μ' αυτό. Καλώς ή κακώς, δεν είναι κάτι που θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης γι' αυτούς. Να προσθέσω μία μικρή παρατήρηση: το "Ρεμπέτικο" του Προυντόμ δεν είναι, ούτε και επεδίωξε να είναι, ένα ιστορικό ντοκουμέντο, είναι μία μυθοπλασία βασισμένη βέβαια σε πραγματικούς χαρακτήρες, ωστόσο, σε κάποια σημεία ο Γάλλος δημιουργός απομακρύνεται από τα ιστορικά γεγονότα, όπως αυτά μας είναι γνωστά από τη σχετική βιβλιογραφία του ρεμπέτικου.

»Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν έκανε κάτι τέτοιο ένας Ελληνας δημιουργός; Θα δεχόταν καταιγισμό επιθέσεων από ρεμπετολόγους, ρεμπετολάγνους και λοιπούς ρεμπετόφιλους, για παραποίηση, αμέλεια, αμάθεια, ελαφρότητα, ανικανότητα και ό,τι άλλο βάζει ο νους σας. Οπότε, αυτός ο ελκυστικός κόσμος του ρεμπέτικου μπορεί, τελικά, πολύ εύκολα να μεταμορφωθεί σε ναρκοπέδιο. Από την άλλη, για να υπερασπιστώ το σινάφι μου, αντιστρέφω το ερώτημα και σας ρωτώ: πόσοι Ελληνες λογοτέχνες, ζωγράφοι ή σκηνοθέτες ασχολήθηκαν με το ρεμπέτικο τραγούδι και τους ρεμπέτες; Ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αρα, μη σας παραξενεύει το γεγονός πως νέοι δημιουργοί μιας σχετικά νέας τέχνης δεν έχουν ασχοληθεί μέχρι στιγμής με την ιστορία του ρεμπέτικου».

Ποιοι ξένοι κομίστες, με ποιους ήρωες και με ποιες ιστορίες, βρίσκονται στο πίσω μέρος του μυαλού σας, όταν έχετε μπροστά σας το λευκό ασχεδίαστο χαρτί;

«Τα αγαπημένα αναγνώσματα από Γάλλους, Αργεντίνους και Ισπανούς δημιουργούς είναι για πάντα ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη, αλλά την ώρα της προσωπικής δημιουργίας μπαίνουν πίσω από παραπέτασμα. Οταν αρχίζω να σχεδιάζω μια ιστορία προσπαθώ να απομακρυνθώ από οποιαδήποτε επιρροή, ώστε να ταξιδέψω στο ρυθμό, το ύφος και την αισθητική της ίδιας της ιστορίας. Σ' αυτή τη διαδικασία δεν υπάρχει χώρος για άλλους ήρωες, πρέπει να παλέψω μόνος μου, με τους δικούς μου ανεμόμυλους».

Θέλετε να περιγράψετε τον τρόπο, που συνεργάζεσθε μ' έναν κειμενογράφο; Τι προσπαθείτε να αποφύγετε και πώς ανακαλύπτετε κοινά σημεία συνεργασίας;

«Η φιλική σχέση που έχω με τους σεναριογράφους συμβαδίζει με τη δημιουργική διαδικασία, δεν μπορώ να συνεργαστώ με κάποιον που γνωρίζω ελάχιστα, δεν πρόκειται για μια ψυχρή επαγγελματική σχέση. Η κοινή αισθητική είναι επίσης βασικό στοιχείο μιας συνεργασίας.

»Για παράδειγμα, ο Δημήτρης Βανέλλης, με τον οποίο συνεργαστήκαμε στο "Παραρλάμα", μου είχε προτείνει, χωρίς δεύτερη σκέψη, να σχεδιάσω το ομότιτλο διήγημα του Βουτυρά, γιατί πίστευε ότι ταίριαζε στο σχεδιαστικό μου ύφος, κάτι που όντως ίσχυε. Δεν μπορώ να σχεδιάσω μια ιστορία που θα μου φαίνεται ξένη ως προς το περιεχόμενο και το ύφος· το αποτέλεσμα σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν ζορισμένο, στεγνό, απονευρωμένο. Αυτό είναι κάτι που πάντα προσπαθώ να αποφύγω. Από εκεί και πέρα η διαδικασία συνεργασίας περιλαμβάνει πολλή συζήτηση, ανταλλαγή απόψεων, διαφωνίες, αντιρρήσεις μέχρις ότου φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα».

Είστε και μουσικός. Το γεγονός ότι συμμετέχετε σε κομπανία, ότι μοιράζεσθε ενέργεια με άλλους, σε ποιο βαθμό επιδρά στην πρωτογενή δημιουργία σας;

«Να σχεδιάζεις κόμικς είναι κάτι πολύ διαφορετικό από το να παίζεις μουσική με φίλους. Είναι σαν τα ατομικά και τα ομαδικά αθλήματα. Στη μία περίπτωση χρειάζεται να απομονωθείς και να βασιστείς στις δικές σου δυνάμεις, ενώ στην άλλη πρέπει να κυριαρχήσει η συνεργασία και η ομαδικότητα. Πρόκειται, βεβαίως, για δύο ζωογόνες διαδικασίες που, όμως, σε τροφοδοτούν με διαφορετικό τρόπο».

Πώς και πού «σπαταλάει» ένας καλλιτέχνης τον ελεύθερο χρόνο του; Ή μήπως τελικά είναι προετοιμασία, για να σκεφτεί και να σχεδιάσει την επόμενη κόμικς σύνθεσή του;

«Η έννοια του ελεύθερου χρόνου είναι κάτι πολύ σχετικό για μένα, γιατί δεν αντιλαμβάνομαι το σχέδιο ως δουλειά. Μπορεί να σχεδιάζω πριν πάω στη δουλειά μου, να συνεχίσω και όταν επιστρέψω στο σπίτι, να καθήσω να ξενυχτήσω σχεδιάζοντας· εξαρτάται συνήθως από τη διάθεση της στιγμής. Πάντως, για να απαντήσω στην ερώτησή σας, επειδή είμαι καλοφαγάς, μαγειρεύω καθημερινά και το μαγείρεμα σίγουρα δεν το θεωρώ "σπατάλη" χρόνου».

Η σκιτσογραφική του δεξιοτεχνία δεν ακυρώνει το κείμενο, αλλά το υπηρετεί στο βάθος εκείνο όπου ο λόγος παραδίδεται στη σιωπή και ισορροπεί με τη χρωματική βεντάλια και τις αποχρώσεις της.

Στο δεύτερο λεύκωμά του «Παραρλάμα και άλλες ιστορίες» (εκδόσεις «Τόπος», 10,90 ευρώ) του Δημοσθένη Βουτυρά (1871 ή 1872 - 1958), στο οποίο πρωταγωνιστούν «ταπεινοί» που εξεγείρονται, ο 40χρονος Θανάσης Πέτρου κινητοποιεί γραφιστικά εννέα ιστορίες του μεταφυσικού του δέους. Τα κείμενα υπογράφει ο Δημήτρης Βανέλλης, ενώ την επίβλεψη έχει ο ιστορικός Βάσιας Τσοκόπουλος, ο επί χρόνια ερευνητής των «Απάντων» τού Δημοσθένη Βουτυρά. Ο έρωτας ο ανεκπλήρωτος, η προδοσία μετά τις υποσχέσεις, η απληστία η αχόρταστη, αλλά και ο τρόμος του κενού, με τον μεταφυσικό κλυδωνισμό του, συγκροτούν τον λογοτεχνικό κόσμο τού Δημοσθένη Βουτυρά.