ΜΑΚΡΗΣ ΗΛΙΑΣ [ (1956) ]

[DJO]

 

O Hλίας Mακρής γεννήθηκε στην Aθήνα το 1956. Σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική στη Γερμανία, εξού και είναι γνωστός και στον χώρο της ζωγραφικής ως Ηλίας Δελόγλου. Από μικρός διάβαζε πολύ Mίκυ Mάους και κόμικ. Έτσι, από το 1981 ασχολήθηκε επαγγελματικά με το σκίτσο. Έχει συνεργαστεί με τις εφημερίδες “Aπογευματινή”, “Bήμα”, “Έθνος” και από το 1988 σκιτσογραφεί στην “Καθημερινή”. Από το 2005 είναι συνεπιβάτης στο περιοδικό Γαλέρα.

 

 

Είναι μέλος της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων και ήταν αφιερωμένο ένα επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς ντοκιμαντέρ Έλληνες Γελοιογράφοι σε αυτόν, συγκεκριμένα το ένατο. Τέλος, έχει συμμετάσχει στην Έκθεση Πολιτικής Γελοιογραφίας που διοργάνωσε το 2005 η Βουλή (αφιέρωμα λευκώματος). Επίσης έχει κάνει και εικονογραφήσεις βιβλίων όπως είναι το Όσα δεν έγραψα... του Στάμου Ζούλα και ο Γάτος από σπίτι της Λένας Μερίκα. Ενδεικτική gallery θα βρείτε εδώ.

 

(Σκίτσο για την Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία, από την καμπάνια του ΥΜΕ το 2005)

 

 

 

Εργογραφία

 

 

God Damn!... (ΓΚΑΝΤ - ΝΤΕΜ!...) (Εκδόσεις Καστανιώτης, 1991)

 

 

Ο κύκλος των χαμένων... (Εκδόσεις Καθημερινή Α.Ε., 1991)

 

 

ΨΗΛΟ... ΠΡΑΓΜΑΤΑ (Εκδόσεις Καστανιώτης, 1992)

 

 

μια αιωνιότητα και μια...νύχτα (Η Καθημερινή Α.Ε., 1998)

 

 

ΟΕΟ;!... (Εκδόσεις Τυπωθήτω, 2006)

 

 

ΤΕΣΤ ΠΑΠ... (Εκδόσεις Τυπωθήτω, 2009)

MADE IN GREECE (Εκδόσεις Τυπωθήτω, 2011)

 

 

 

[DJO]

Αντιγράφω και το αφιέρωμα στον Μακρή από το Soloup για το Ζapink: Έλληνες Σκιτσογράφοι:

 

 

 

ΗΛΙΑΣ ΜΑΚΡΗΣ

Ιστορίες Καθημερινής ...γελοιογραφίας!!!

 

ΚΕΙΜΕΝΟ/ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: SOLOUP

 

 

Στις μέρες μας ο καθένας κάνει «το μακρύ του και το κοντό του» και δεν ρωτάει κανέναν. Ε, ο Ηλίας, αν και άνθρωπος της εποχής μας, το κάνει κάπως διαφορετικά. Κάνει τον Μακρή του και τον Δελλόγλου, με μολύβια και πινέλα και αφήνει τους άλλους ν' αναρωτιούνται ...Μακρής, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα από τις γελοιογραφίες του στην «Καθημερινή» και Δελλόγλου από τις, αναγνωρίσιμες πλέον, πινελιές του στο χαρτί και τον καμβά. Γελοιογραφία και ζωγραφική. Δυο αγάπες που, με τον απαιτούμενο κόπο και την απαραίτητη υπομονή, έκανε (ειδικά την πρώτη), επάγγελμα.

 

 

Από το σχολείο ο Μακρής ξεκίνησε τα σκαριφήματα. Μαθητής ακόμα είχε τη χαρά να δει τις πρώτες του γελοιογραφίες τυπωμένες και μάλιστα στο «Βήμα». Αυτό κάπου στα 1973. Και λίγο αργότερα κάπως πιο τακτικά, στην «Απογευματινή». Μετά «ξενιτεύεται» για σπουδές. Ως απόφοιτος της Γερμανικής σχολής, μαζεύει τα νεανικά του συμπράγκαλα και μετακομίζει στη Γερμανία. Από το 1974 μέχρι και το 1981 σπουδάσει ζωγραφική και χαρακτική στο Μπράουνσφαιγκ και αργότερα στο Βερολίνο. Επιστρέφοντας στα πάτρια εδάφη, χτυπάει επιτυχώς την πόρτα του «Έθνους» όπου και δουλεύει για 3 μήνες μέχρι που τον εκτίμησε περισσότερο το ναυτικό. Το '83 , δέκα χρόνια μετά την πρώτη του γελοιογραφία, πηγαίνει ξανά στο «Βήμα» όπου και εργάζεται για περίπου ένα χρόνο. Μεσολαβεί μια τριετία χωρίς γελοιογραφίες αλλά με μπόλικο χρώμα μιας και, για λόγους επιβίωσης, ασχολείται με .μεγαλύτερες επιφάνειες. Κοινώς, μπογιατζής. (Μια τέχνη που κάποια στιγμή άσκησα κι εγώ επιτυχώς. Άρα, δεν την ειρωνεύομαι.) Το '87 επιστρέφει για τρίτη φορά στο «Βήμα» μέχρι και το 1988 όπου και αρχίζει να δουλεύει στην «Καθημερινή». Μια συνεργασία όπου συνεχίζεται με επιτυχία μέχρι σήμερα και που τον έχει φέρει κοντά σε ένα μεγάλο πλήθος σκεπτόμενων αναγνωστών. Από το '93 δίνει επίσης σκίτσα του στην «Οικονομική Βιομηχανική Επιθεώρηση» ενώ το '95 με την εικαστική του γραμμή του... Δελλόγλου συνεργάστηκε με το πρώτο «φρι πρεςςς» περιοδικό «Μονόπολη». Από το 2005 είναι συνεπιβάτης στο περιοδικό «Γαλέρα» ενώ το 2006 δημοσιεύεται το άλμπουμ με γελοιογραφίες του «ΟΕΟ από τις εκδόσεις «Τυπωθήτω».

 

 

Η δουλειά του Ηλία Μακρή διαφοροποιείται αρκετά από την αισθητική που κυριαρχεί στην Ελληνική γελοιογραφία. Κρατάει πιο προσωπικά χαρακτηριστικά, κυρίως αισθητικά, που πιθανότατα οφείλονται στην επιρροή της ζωγραφικής. Ένα χιούμορ καθαρά γελοιογραφικό σε ένα σχέδιο που συνυπάρχει ένας ιδιόμορφος ρεαλισμός με την καρικατούρα και χρώματα που συγγενεύουν αρκετά με τις ζωγραφικές του προτιμήσεις. Καλύτερα όμως εδώ, ας αφήσουμε τον ίδιο τον δημιουργό να μιλήσει για την δουλειά του:

 

Ποια ήταν η αφορμή που ασχολήθηκες με τη γελοιογραφία;

Η αφορμή ήταν μια εγκυκλοπαίδεια που είχε πάρει ο πατέρας μου, τα απομνημονεύματα του Ντε Γκόλ. Μέσα είχε άπειρα σκίτσα διαφόρων γελοιογράφων. Μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση κι άρχισα να προσπαθώ κι εγώ να γελοιογραφώ. Ήταν τότε η περίοδος της δικτατορίας στην Ελλάδα και θυμάμαι ότι τα πρώτα μου σκίτσα ήταν ο Παπαδόπουλος, ο Πατακός...

 

 

Είχες επηρεαστεί από κάποιους Έλληνες ή ξένους, γελοιογράφους της εποχής;

Από τους ξένους αυτός που μου είχε κάνει εντύπωση ήταν ο David Levine. Τη δουλειά του μάλιστα τη γνώρισα όταν είχα πάει στο γραφείο του τότε διευθυντή του «Βήματος», Λέοντα Καραπαναγιώτη. Είχε εξαιρετική υποδοχή αυτός ο άνθρωπος. Ήμουν τότε16 χρονών. Είδε τις προσπάθειες που είχα κάνει γελοιογραφικά, είχε και μια εξαιρετική βιβλιοθήκη. Κατέβασε λοιπόν από τη βιβλιοθήκη του ένα δυο βιβλία -το ένα ήταν του David Levine-και μου το έδωσε να το πάρω σπίτι μου να το μελετήσω. Αυτός μου είχε κάνει εξαιρετική εντύπωση. Και από τους Έλληνες γελοιογράφους ο Βαγγέλης ο Παυλίδης ο οποίος τότε δημοσίευε στο Βήμα. Μου άρεσε πάρα πολύ η γραμμή του. Αυτές ήταν οι πρώτες μου επιρροές.

 

 

Σε μια γελοιογραφία τι προσέχεις περισσότερο; Το αστείο, την πολιτική σάτιρα, το σχέδιο;

Όλα μαζί έχουν την βαρύτητά τους. Αλλά εγώ προσωπικά ξεκινάω από το τι θέλω να σχολιάσω. Είναι πολιτική η προσέγγιση που κάνω. Βέβαια προσπαθώντας πάντα να βγει κάποιο αστείο από κει μέσα. Δηλαδή είναι μια ισορροπία πολιτικής θέσης, σχολιασμού και χιούμορ. Και σε όλα αυτά, σημαντική θέση παίζει η εικαστική αποτύπωση του σκηνικού.

 

Έχεις νοιώσει στη δουλειά σου να αυτολογοκρίνεσαι;

Τώρα όχι. Παλιότερα ναι. Τώρα έχω μάθει να ελίσσομαι, γιατί πάντα υπάρχει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο οφείλουμε να κινηθούμε, δεν είμαστε ανεξέλεγχτοι. Έχω μάθει να λειτουργώ κάτω από αυτό το πλαίσιο το οποίο είναι συγκεκριμένο. Να το αντιμετωπίζω και τελικά να μην αναγκάζομαι να αυτολογοκριθώ. Είναι μια «δεξιοτεχνία» την οποία την κατακτάς με τα χρόνια.

Σ' αυτό το θέμα έχω πάντοτε στο μυαλό μου το εξής: Ότι ακόμα και στα πιο ολοκληρωτικά καθεστώτα, υπάρχει ένα πολύ μικρό περιθώριο στο οποίο μπορείς να κινηθείς. Αρκεί να το ανακαλύψεις και να το βρεις.

 

 

Υπάρχουν περιπτώσεις που μετάνιωσες για κάποια γελοιογραφία; Να ένιωσες να υπερβαίνεις ίσως κάποια «επιτρεπτά» όρια απέναντι σε κάποιο πρόσωπο, σε κάποιον πολιτικό;

Όχι. Δεν το 'χω νοιώσει. Αυτό ίσως το έχουν νοιώσει κάποιοι πολιτικοί ή κάποιοι εκδότες κατά καιρούς ...εγώ όμως όχι.

 

Απ' όσο ξέρω είσαι άνθρωπος χαμηλών τόνων. Παρ' όλα αυτά στην έκθεση της Greekartoon θυμάμαι ότι αντέδρασες αρκετά έντονα. Είχες πάει και κατέβασες τα έργα σου;

Ένα μου είχαν βάλει. Το οποίο το πήρα κι έφυγα. Σε καλούν να συμμετέχεις σε μία έκθεση. Επιλέγεις εσύ. Αυτό θεωρώ ότι είναι το δικαίωμα σου σαν δημιουργός. Και είχα διαλέξει κάποια πορτραίτα. Τα τέσσερα ήταν της ελληνικής σκηνής και είχα βάλει και δύο με τον Τζόρτζ Μπούς. Με έκπληξή μου όταν πήγα στα εγκαίνια, διαπίστωσα ότι η δουλειά μου δεν ήταν εκεί παρά μόνο ένα πορτραίτο του Μπους. Θεώρησα ότι ήταν λογοκρισία. Θεώρησα ότι ήταν απαράδεκτη στάση απέναντι στη γελοιογραφική μου υπόσταση και σε μένα προσωπικά. Πήρα αυτό το μοναδικό έργο αφού διαμαρτυρήθηκα στους διοργανωτές και σηκώθηκα κι έφύγα. Και το κατήγγειλα μέσα από τις εφημερίδες. Κυρίως μέσα από την «Καθημερινή». Έφτασε μάλιστα μέχρι σε επερώτηση στη βουλή από τον κύριο Κουβέλη του Συνασπισμού...

 

 

Τη γελοιογραφία σήμερα στην Ελλάδα σε σχέση με το παρελθόν, πως την βλέπεις;

Διαφορετικές εποχές είχαν και διαφορετικούς εκφραστές. Δηλαδή, άλλη εποχή Ανδρέας Παπανδρέου-Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ήταν άλλο το σκηνικό. Ίσως τότε να έβγαιναν και πιο εύκολα οι γελοιογραφίες, ακριβώς λόγω του κλίματος. Τώρα έχει μαζευτεί λίγο το αστείο. Βέβαια εξακολουθούμε να ζούμε σε μια κοινωνία η οποία προσφέρει άπειρες ευκαιρίες γελοιογραφικής παρέμβασης. Όπως έχει πει και ο Κώστας Μητρόπουλος, η κατάρα ενός γελοιογράφου είναι το να ζει στην Ελβετία όπου όλα είναι τακτοποιημένα και δεν έχεις τι να σχολιάσεις. Στην Ελλάδα, δόξα τω θεώ έχουμε όντως πάρα πολλά θέματα.

Οι διαφορές δηλαδή σε σχέση με το παρελθόν είναι οι πολιτικές, οι αρχηγικές προσωπικότητες. Έχουν αλλάξει. Δεν είναι τόσο πληθωρικές όπως ήταν κάποτε.

 

Και η αντίδραση του κοινού σε σχέση με το παρελθόν; Έχει αλλάξει κάτι και σε αυτό;

Κάποτε εγώ νομίζω ότι η γελοιογραφία ήτανε πιο σημαντική, με την έννοια ότι δεν υπήρχαν τόσες πολλές ευκαιρίες εικονικού σχολιασμού. Η τηλεόραση δεν είχε εξελιχθεί στο βαθμό που είναι σήμερα και που εικονοποιεί τα πάντα. Υπάρχει ένας βομβαρδισμός εικόνας. Αυτό έχει πλήξει και την γελοιογραφία. Δεν κάνει τόσο εντύπωση όσο έκανε κάποτε, χωρίς να έχει μειωθεί η αξία της. Απλώς δεν γίνεται τόσο αντιληπτή όσο γινόταν κάποτε.

 

 

Βέβαια βρίσκει καινούργιους δρόμους, όπως για παράδειγμα, πρόσφατα, με μια γελοιογραφία σου που διαδόθηκε μέσω e-mail. Με τον Καραμανλή και τον Παπανδρέου που τρίζουν τα κόκαλά τους...

Ναι, αυτό όμως γινόταν και παλιότερα, γινόταν περισσότερο. Θυμάμαι δηλαδή που οι γελοιογραφίες συζητιόντουσαν περισσότερο στις παρέες. Οι γελοιογραφίες του Ιωάννου για παράδειγμα την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου. Ήταν η εποχή όπου η γελοιογραφία είχε άλλη παρεμβατική δύναμη. Υπάρχει και τώρα αλλά όπως είπα δεν είναι στην πρώτη γραμμή.

 

Και η σχέση της γελοιογραφίας σου με την ζωγραφική; Πως συνδυάζονται στη ζωή σου;

Δύσκολα συνδυάζονται. Γιατί είναι διαφορετική φιλοσοφική προσέγγιση. Η εφημερίδα χρειάζεται κάτι στιγμιαίο, εφήμερο. Που το φτιάχνεις σήμερα και ζει για μια μέρα. Είναι ένας αγώνας δρόμου με την καθημερινότητα. Ενώ η ζωγραφική έχει πιο διαχρονικά στοιχεία. Είναι άλλη η ψυχική προετοιμασία προκειμένου να αφεθείς και να δημιουργήσεις.

 

 

Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να κάνεις πάνω στη δουλειά σου στο μέλλον; Είτε στη ζωγραφική είτε στο σκίτσο;

Στο μέλλον θα ήθελα να κάνω ακόμα καλύτερα σκίτσα ...Ξέρεις τι γίνεται; Στη δουλειά της γελοιογραφίας η αγωνία είναι το σκίτσο της ημέρας. Και αυτό δεν είναι μόνο προσωπική μου αγωνία. Την μοιράζομαι κάθε μέρα με τον Αντρέα τον Πετρουλάκη που καθόμαστε αντικριστά στη δουλειά. Είναι πραγματικά αυτό. Να βγει το σκίτσο το αυριανό.

Στα αυριανά σου σκίτσα, λοιπόν. Σ' ευχαριστώ πολύ...

 

 

 

[Indian]

Τρεις γελοιογραφίες του Ηλία Μακρή,από την σειρά "Στο φτερό",που εκδόθηκαν στο περιοδικό Κάππα της Καθημερινής,στα τεύχη # 105,106,107...!