ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ

[mits63]

  

 

 

Ένας ογκώδης τόμος, σχεδόν τετράγωνος, 660 σελίδων, με πλούσια φυσικά εικονογράφηση. Προλογίζουν οι: Λάζαρος Χατζηνάκος (δημοσιογράφος), Γιάννης Δεληολάνης (αρχισυντάκτης του περιοδικού Σινεμά) και Γιώργος Μπότσος (ο… γνωστός). Το βιβλίο φιλοδοξεί να δώσει στον αναγνώστη μια εικόνα της εξέλιξης αυτής της τέχνης.

 

 

Χωρίζεται σε κεφάλαια, τα πρώτα είναι εισαγωγικά, ενώ τα περισσότερα αφορούν τα κόμικς διαφόρων χωρών από την Ευρώπη ως την Ασία και την Λατινική Αμερική.

Και εδώ η βιβλιογραφία του βιβλίου:

 

 

 

 

[mits63]

Είναι περίεργο που δεν υπάρχει παρουσίαση αυτού του βιβλίου εδώ τόσο καιρό μετά την κυκλοφορία του, περίεργο αλλά εξηγήσιμο. Γιατί το πρόβλημα είναι πως μπορεί να συνδυάσει κανείς τον σεβασμό που οφείλει στη δουλεία και την αφοσίωση που απαιτεί το γράψιμο τόσων σελίδων με την κριτική σε ένα αποτέλεσμα που, δυστυχώς, είναι δυσανάλογο σε σχέση με την ενέργεια που καταναλώθηκε.

 

Έχω δυο ενστάσεις για αυτό το βιβλίο. Η μια έχει να κάνει με την υπόσχεση του τίτλου. Παρότι στις πρώτες σελίδες αναγράφονται και οι, πολύ σεμνότεροι, υπότιτλοι «ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΚΟΜΙΚΣ: ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ 9^ης ΤΕΧΝΗΣ» και: «Μια ιστορία της Τέχνης της Ακολουθίας (τέχνη της συνέχειας/ διαδοχής). Από την ζωγραφική σπηλαίων στον Spider-Man (Άνθρωπο-Αράχνη) και από το σήμερα στο αύριο…», παραμένει γεγονός ότι δεν αγοράζει κανείς «μια» αλλά «την» Ιστορία των Κόμικς. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό δεν υπάρχει, δεν υπάρχει δηλαδή Η ιστορία κανενός πράγματος γιατί κάθε τέτοια προσπάθεια απαιτεί μια οπτική. Θα μπορούσε δηλαδή κανείς να προσπαθήσει να γράψει «μια» κοινωνική, πολιτική, αισθητική, ιστορική κλπ ιστορία των κόμικς αλλά καμία δεν θα ήταν Η ιστορία τους. Ο συγγραφέας μάλλον δεν είχε υπόψη του τέτοιους προβληματισμούς, γι’ αυτό το βιβλίο αφήνει την εντύπωση ενός μεγάλου αριθμού στοιχείων που έχουν καταταχτεί σε διάφορα κεφάλαια, χωρίς όμως ένα συνεκτικό ιστό, ένα κάποιο προβληματισμό που να διαπερνά ολόκληρο το εγχείρημα και να συνδέει τα επί μέρους μεταξύ τους.

 

Όμως προσωπικά είμαι επιεικής και συγχωρητικός. Θα συγχωρούσα αυτή την αδυναμία καθώς και τα διάφορα λάθη του βιβλίου, λογικά ως ένα βαθμό για τόσο μεγάλο όγκο δεδομένων, αν δεν υπήρχε το δεύτερο τεράστιο ελάττωμα. Το βιβλίο, όλες αυτές οι 660 σελίδες, δεν έχει ούτε μια παραπομπή! Ούτε μια φορά ο συγγραφέας δεν μας κάνει την χάρη να μας πει που το βρήκε αυτό που γράφει. Ας αφήσουμε δε το αστείο της μονοσέλιδης βιβλιογραφίας στο τέλος: 6 ελληνικά, πολύ γνωστά, βιβλία, οι κατάλογοι των φεστιβάλ της Βαβέλ, 13 ξένα βιβλία, 22 ιστοσελίδες (οι περισσότερες γνωστών εταιρειών του χώρου) και στο τέλος, για κερασάκι της τούρτας, αναφέρονται διάφοροι τίτλοι ελληνικών περιοδικών από τη Βαβέλ ως το «9» αλλά και το “Cine 7” και το “Σινεμά”.

 

Δέστε για παράδειγμα τα βιβλία του Μαρτινίδη και του Κουκουλά. Για κάθε ενδιαφέρουσα άποψη ή γεγονός που αναφέρουν υπάρχει, όπως επιβάλλεται, και μια παραπομπή οπού μπορείτε να βρείτε περισσότερα για το θέμα αλλά, πολύ σημαντικό, και να ελέγξετε αν τελικά ο συγγραφέας απόδωσε σωστά το νόημα των γραφόμενων. Δεν με ενδιαφέρει ποιανού ήταν η απόφαση, δεν με ενδιαφέρει αν θα είχε 760 σελίδες με παραπομπές, αν είχε θα ήταν ένα πολύτιμο απόκτημα για κάθε βιβλιοθήκη, χωρίς αυτές ο μόνος λόγος που δεν το βάζω τελευταίο στη λίστα των βιβλίων για τα κόμικς είναι ότι υπάρχει το βιβλίο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής καθώς και εκείνο του τρελαμένου αμερικάνου που βλέπει πίσω από τα κόμικς συνομωσία των σατανιστών!

 

Είμαι βέβαιος πως ο Ταρλαντέζος αγαπάει τα κόμικς και είχε τις καλύτερες προθέσεις, δυστυχώς αυτά δεν αρκούν για να γραφτεί ένα αξιόλογο βιβλίο.

[Σνούπης.]

πολύ καλο αφιερωμα,αλλα σε βρίσκω λίγο υπερβολικό.i mean,τόνισες περισσότερο τα λαθοι(που λογικό ειναι να υπάρχουν τετοια λαθη)και δεν σταθηκες στην τεραστία προσπάθεια ενός θέματος που αν μη τι άλλο,δεν είναι εύκολο να γίνει σε ενα βιβλίο.

Στην πρώτη ένσταση σου,- με την οποια συμφωνώ ακράδαντα -η απάντηση ειναι εμφανές. Με έναν τόσο βαρύγδουπο τίτλο,ειναι λογικό να κινήσει το ενδιαφέρον ενός που δεν ασχολείται με κομικ,και όχι μόνο. Είναι βασικός κανόνας του marketing or something. Εξάλλου πρακτικά αυτό προσφέρει,την ιστορία των comic.

Όμως έχεις απόλυτο δίκιο, όσο αφορά,το θέμα των παραπομπών. Μειώνει όντως πολλά απο το εγχείρημα.

Η δικιά μου σημείωση(δεν το εχω τελειώσει ακομα)ειναι οτι η συνοχη του,δεν ειναι τοσο καλά δομημένη ώστε να κατατοπιζει στο 100% τον αναγνώστη,αλλα αν σκεφτούμε οτι μιλάμε για ενα βιβλιο 660 σελίδων,τοτε ειναι κάπως δικαιολογημένο,επειδή καλύπτει σχεδόν ολα που χρειάζονται.

και που εκανες αυτο το θεμα,γιατι οντως ηταν περιεργο που δεν υπηρχε μεχρι τωρα

(θα κέρναγα μπύρα,αλλα δεν ταιριάζει με το sophisticated ύφος που εχω ολη την goddamn μερα )

[Bonadrug]

Κατά τη γνώμη μου το βιβλίο έχει τα παρακάτω προβλήματα.

 

 

 

1. Αδυναμία σύστασης του αντικειμένου του. Εξηγούμαι: τι ακριβώς αναζητά ο συγγραφέας; Τι ζητάμε από μια ιστορία των κόμικς; την εξέλιξη της αφηγηματικής τεχνικής; την εξέλιξη των τεχνικών και τυποεκδοτικών χαρακτηριστικών; τον αντίκτυπο των κόμικς στην κοινωνία; τον αντίκτυπο της κοινωνίας στα κόμικς; την εξέλιξη των κόμικς ως εμπορικού φαινομένου; τη χρήση του ως διδακτικού μέσου; ως φορέα της ιδεολογίας της εποχής του; την εξέλιξη της θεωρίας για τα κόμικς; τη σύσταση τους και την αναγνώριση τους ως αυτόνομη μορφή τέχνης; τη γεωγραφική διασπορά του μέσου και τις εθνικές ιδιαιτερότητές τους; Τι ακριβώς ιστορία των κόμικς είναι αυτή; Είναι μια αισθητική ιστορία; Μια κοινωνιολογική ιστορία; Δεν διευκρινίζεται. Ωστόσο είναι σίγουρο πως δεν υπάρχει Η ΙΣΤΟΡΙΑ, δεν υπάρχει ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ αλλά πολλές (όσες και οι ιστορικοί) μια εκ των οποίων επιλέγουμε κάθε φορά να προσεγγίσουμε.

 

2. Πρόβλημα μεθόδου, το οποίο έχει ως αμεσότερο αντίκτυπο τη προβληματική δομή του αφηγήματος, την οποία μπορεί να διαπιστώσει κανείς από ένα απλό ξεφύλλισμα και μια ανάγνωση των περιεχομένων. Αναγνωρίζω βέβαια πως στο ζήτημα της γραμμικότητας της αφήγησης του ιστορικού λόγου και της άρθρωσης μιας δομής της ιστορίας των κόμικς τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Στην ιστορία των κόμικς δεν μπορεί να ισχύσει η θεωρία "moving spotlight" που ισχύει στην ιστορία του κινηματογράφου όπου κάποιες εθνικές σχολές για σύντομες ιστορικές περιόδους προάγουν αναντίρρητα τη τέχνη του φιλμ (γερμανικός εξπρεσιονισμός, σοβιετικό μοντάζ, γαλλική νουβέλ βαγκ κλπ). Κατά τη γνώμη μου η ανεύρεση της δομής της ιστορίας των κόμικς είναι και το μεγάλο ζητούμενο.

 

3. Η έλλειψη βιβλιογραφίας δεν είναι δυνατόν να μην επισημανθεί, όπως και η έλλειψη της τεκμηρίωσης με τη μη παράθεση των πηγών. Ενώ, όπως βλέπουμε και από την περίπτωση γνωστού δημιουργού που βαφτίστηκε Έλληνας στις σελίδες του βιβλίου, δεν υπάρχει και συστηματική διασταύρωση των πληροφοριών. Αυτά και μόνο καθιστούν το έργο ακατάλληλο για ακαδημαϊκή χρήση και το υποβαθμίζουν. Πρέπει να πω όμως ότι αυτές είναι δυστυχώς οι εκδόσεις Αιγόκερως: μη ξεχνάμε πως κυκλοφόρησαν και βιβλίο για την ιστορία του κινηματογράφου και μάλιστα της πολλής Σώτης Τριανταφύλλου χωρίς βιβλιογραφία!

 

4. Επίσης ένας καλύτερος επιμελητής θα ήταν απαραίτητος καθώς στο σκόρπιο διάβασμα μου έχω εντοπίσει κάποια συντακτικά λάθη.

 

5. Ακόμη αρκετές πληροφορίες επαναλαμβάνονται έως και πάνω από τρεις φορές με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο όγκος του βιβλίου χωρίς λόγο (π.χ. αυτό ότι o Wolverine πρωτοεμφανίζεται στο τεύχος 180 του Incredible Hulk απαντάται τρεις - τέσσερις φορές).

 

6. Το σχήμα του βιβλίου. Εντυπωσιακό σε πρώτη ματιά, δεν κάθεται όμως πάνω στη βιβλιοθήκη με τίποτα και δεν ταιριάζει με τίποτα και πουθενά σε κανένα ράφι. Άσε που το έχω βάλει κάτω κάτω γιατί φοβάμαι μη σκεβρώσουν τα ράφια από το βάρος.

 

7. Η τιμή. Ε, ωραία είναι πολυτελής η έκδοση και αξίζει τα λεφτά της. Αλλά μια ιστορία των κόμικς δεν την παίρνω για να δω καρεδάκια, την παίρνω για να τη διαβάσω. Δεν χρειαζότανε 12.748 (περίπου) εικόνες. Και με τις μισές θα γινότανε δουλειά και η τιμή θα έπεφτε αρκετά. Δηλαδή -και εν ολίγοις- άλλο κόμικς και άλλο ιστορία των κόμικς.

 

8. Η μπαμπεσιά: στο βιβλίο υπάρχουν δεκάδες εξώφυλλα ελληνικών κόμικς και περιοδικών για τα οποία στο κείμενο δε υπάρχει η παραμικρή νύξη. Επομένως γιατί υπάρχουν; Μάλλον για να αιχμαλωτίσουν το μάτι του πελάτη και να τον ωθήσουν στο ταμείο.

 

9. Ο Ιστορικός. Σε κάθε ιστορικό σχήμα και αφήγημα αυτό που διαφαίνεται είναι τελικά η προσωπικότητα του ιστορικού. Π.χ αν διαβάσεις την ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου του Ντέιβιντ Ρόμπινσον παραξενεύεσαι βλέποντας πως ο συγγραφέας ερμηνεύει τις αισθητικές επιλογές των οτέρ με βάση τα βιώματα της παιδικής τους ηλικίας. Μετά διαβάζεις πως η αρχική απασχόληση του Ρομπινσον ήταν παιδοψυχολόγος και το γλυκό δένει. Εδώ ο συγγραφέας είναι κυρίως λάτρης των κόμικς, των χάρτινων ηρώων. Τους λατρεύει. Αυτό φαίνεται στα κοσμητικά επίθετα, αδόκιμα για μια μελέτη, που χρησιμοποιεί κατά ριπάς: "υπέροχος Captain Marvel" , η "υπέροχη Scarlet Witch",o "υπέροχος Jack of Hearts" "ένας υπέροχος νέος ήρως , ο Nexus o "θαυμάσιος", ο "απίθανος" κλπ κλπ. Δηλαδή δεν υπάρχει μια κριτική απόσταση του συγγραφέα από το αντικείμενό του .

 

10. Οπωσδήποτε ωστόσο η ιστορία των κόμικς δεν μπορεί, δεν είναι δυνατό, να είναι η ιστορία των χαρακτήρων των κόμικς, γιατί αν συνέβαινε αυτό τότε κάθε φορά που έχουμε κάποια επανεγγραφή στο origin του χαρακτήρα, κάποιο retcon δηλαδή , θα έπρεπε να ξαναγράφουμε την ιστορία των κόμικς! Αυτό που κάνει ο συγγραφέας που για περίπου 100 και βάλε σελίδες παραθέτει την ιστορία των χαρακτήρων της Marvel και της DC με απίστευτη λεπτομέρεια (π.χ. μέχρι και το πραγματικό όνομα του High Evolutionary!!!) είναι κατά τη γνώμη μου λάθος. Και προς τι τόση λεπτομέρεια; Ασήμαντοι χαρακτήρες όπως ο Jack of Hearts ή ο Flag smasher , ξεχασμένοι από όλους, τρώνε σελίδες του βιβλίου!!

 

11. Ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι η γλώσσα του βιβλίου: είναι ξύλινη , δε ρέει, είναι ασύντακτη και φτωχή. Δύο παραδείγματα:

 

Α) Η έκφραση "κακός ήρωας" . Τι πάει να πει αυτό; κακός χαρακτήρας, σούπερ κακός, άντε και αντιήρωας το καταλαβαίνω, αλλά "κακός ήρωας";

 

Β) Διαβάστε μια παράγραφο:

 

Στο Fantastic Four #48 (Μάρτιος 1966) ένας νέος κακός ( ; ) θα εμφανιζόταν. Ήταν ένα ασημένιο alien που ήρθε για να ελέγξει τον πλανήτη μας. Μετά από την επίσκεψη, αποφάσισε ότι η γη ήταν εντάξει και μπορούσε να την καταβροχθίσει ολόκληρη ο κύριός του. Τ΄ όνομα του ήταν The Silver Surfer. Στη συνέχεια πάλεψε ενάντια στον κύριό του και βοήθησε να μη γίνει η γη ακόμη ένα μεσημεριανό γεύμα. Αυτή η ιστορία ήταν μια πραγματική επανάσταση για τα κόμικς. Πρόσθεσε διαφορετικές προοπτικές και κοσμοθεωρίες που ήταν πολύ δύσκολο να γίνουν άμεσα αντιληπτές και κατανοητές από τους αναγνώστες οι οποίοι δεν μπορούσαν ούτε να συμφωνήσουν ούτε να διαφωνήσουν με την εξέλιξη των γεγονότων. Δεν ήξεραν ποια λύση ήταν η σωστή. Αλλά ήταν ένα άκρως ρεαλιστικό κόμικς και όλη η ιστορία είχε βαθύ νόημα.

 

Ο βασικός χαρακτήρας είναι ο Norrin Radd, ένας στοχαστικός και ειρηνικός εξωγήινος, από τον πλανήτη Zen-La, που ενίοτε μάχεται απέναντι στον Galaktus, έναν γίγαντα που περιπλανάται στο διάστημα καταβροχθίζοντας ολόκληρους πλανήτες κλπ κλπ.

 

Πέρα από το ότι πραγματικά είναι πολύ δύσκολο ένας αδαής να καταλάβει πως ο Silver Surfer και ο Νορριν Ραντ είναι το ίδιο πρόσωπο , όπως ότι τελικά ο κύριός του είναι ο Galaktus ,προκύπτουν και άλλα ζητήματα :

 

α) γιατί ήταν πραγματική επανάσταση το κόμικ; (δε λέει)

 

β) ποιες προοπτικές πρόσθεσε; (έλα ντε)

 

γ) ποιες κοσμοθεωρίες; ( γκλουπ)

 

δ) άκρως ρεαλιστικό κόμικς οι Fantastic Four; (μπόϊνγκ)

 

Αυτά τα θαυμαστά λοιπόν…..

 

ΥΓ . Ο κώδικας των Comics από τη στιγμή που παρατίθεται αυτούσιος και όχι ως μέρος της ιστορικής αφήγησης μάλλον έπρεπε να μπει σε παράρτημα.

 

Το βιβλίο έχει βέβαια και ένα συγκριτικό πλεονέκτημα: ότι δεν υπάρχει άλλο αντιστοίχου θέματος στα ελληνικά.

[x for xepeta]

Πρέπει να πω όμως ότι αυτές είναι δυστυχώς οι εκδόσεις Αιγόκερως: μη ξεχνάμε πως κυκλοφόρησαν και βιβλίο για την ιστορία του κινηματογράφου και μάλιστα της πολλής Σώτης Τριανταφύλλου χωρίς βιβλιογραφία!

 

Να μια σκέψη που θεώρησα να την κρατήσω για τον εαυτό μου. Βλέπω όμως ότι και άλλοι συμμερίζονται τη γνώμη μου για την εταιρία. Φαντάσου να έλεγα τα ίδια. Ορδές θα έμπαιναν στο σάιτ και θα έσκιζαν τα ιμάτιά τους για την απαράδεκτη γνώμη μου.

 

Θυμάμαι την παρουσίαση του βιβλίου στο πρώτο Comicdom. Εστίασε στις εκδόσεις της DC που μεταφράστηκαν στην Ελλάδα. Παρακολούθησα 10 λεπτά, πρόσεξα διάφορα λάθη και έφυγα γρήγορα.

 

Συγνώμη Λευτέρη Ταρλαντέζο.

[AndreasD]

Δεν θα διαφωνήσω με τα παραπάνω. Πραγματικά δυσκολοδιάβαστο βιβλίο. Το βασικό του μείον είναι ότι δεν έχει ένα σταθερό στόχο. Προσπαθεί ταυτόχρονα πολλές προσεγγίσεις (απο ιστορία του μέσου μέχρι σχεδόν καταλογογράφηση περιπετειών ηρώων) με αποτέλεσμα να "χάνει" τον αναγνώστη.

 

Παρ όλα αυτά μπορεί να βοηθήσει κάποιον να αποκομίσει γνώσεις αρκει να το διαβάσει αποσπασματικά και όχι όλο μαζί. Θα λειτουργούσε καλύτερα ίσως αν ήταν σπασμένο σε περισσότερα του ενός βιβλία.

 

Τέλος σε καθαρά γνωστικό επίπεδο, να πω πως διαφωνώ με τον συγγραφέα που ψάχνει τις απαρχές του κόμικ στις βραχογραφίες του Λασκό και στο δίσκο της Φαιστού. Δική μου άποψη είναι πως δεν είναι μόνο το περιεχόμενο που καθορίζει μια μορφή τέχνης, αλλά και το μέσο που χρησιμοποιήται για την μεταφορά του περιεχομένου. Έτσι για μένα κόμικ δεν υπάρχει πριν την εξάπλωση της "μαζικής εκτύπωσης" (βλ εφημερίδες/περιοδικά), αλλά έτσι και αλλιώς οι απόψεις είναι σαν τις... μύτες. Ο καθένας έχει και απο μία.