ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΚΟΜΙΚΣ

[rotagiatipino]

 

 

Τίτλος: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΚΟΜΙΚΣ

Εκδότης: ΚΡΙΤΙΚΗ

Έτος κυκλοφορίας: ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2000 (1η), 2006 (2η, αυτή παρουσιάζεται)

Συγγραφέας: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΠΕΛΟΣ

Σελίδες: 219 (+20 χωρίς αρίθμηση)

Σχήμα: 20 x 14 εκ.

ISBN 978-960-218-205-5

www.kritiki.gr

 

Θέμα του βιβλίου είναι η παρουσίαση του ελληνισμού και της ελληνικότητας στα Κλασικά Εικονογραφημένα, ιδιαίτερα σε εκείνα που είχαν αποκλειστικά θέματα παρμένο από την ελληνική μυθολογία και Ιστορία, δημιουργίες Ελλήνων συγγραφέων και εικονογράφων.

 

Περιεχόμενα:

-Θεωρητικές προσεγγίσεις (κόμικς, κόμικς και πολιτική, σημειολογία και κόμικς, ιδεολογικός κώδικας, διαχείριση της μνήμης)

-"Πάρεργον" (πρόλογοι και εξώφυλλα, η έννοια του κλασικού)

-Το έργο

-Επίλογος

-Επίμετρο: πρόλογοι των νεώτερων κόμικς

-Βιβλιογραφία

-Εικόνες

 

Το βιβλίο κατά την ταπεινή μου άποψη δεν είναι καλογραμμένο. Έχει εκείνη την ξύλινη γλώσσα του ακαδημαίσμού και την ασαφή γλώσσα της επιστήμης. Λέει αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα ως προς το θεωρητικό υπόβαθρο (σε επίπεδο 70%) αφήνοντας τη συγκεκριμένη αναλυση των Κλασικών Εικονογραφημένων στο 30%.

Ξεκινάει από την αρχή, περί λογοτεχνίας, περί πολιτικής, περί της αντιμετώπισης των κόμικς στη χώρα μας (υπαινίσσεται κάτι περί αριστεράς ως προς την αντιμετώπιση των κόμικς στη χώρα μας ή πάλι τα έπινα εκείνο το βράδυ; ), περί της έννοιας του κλασικού, περί της σημειολογίας και σε μια παράγραφο εξηγεί πώς να διαβάζουμε τους άξονες στις εικόνες των κόμικς και σε τι αποσκοπούν (οπτικές γωνίες, αποστάσεις μεταξύ των ηρώων, πώς υποδηλώνεται πού θα γίνει η δράση στο επόμενο καρέ κλπ.), περί ιστορικότητας και υποδοχής της ιστοριογραφίας στη χώρα μας, μπλα μπλα μπλα. Τα λέει όμως τόσο δυσνόητα που ειλικρινά πήδαγα σελίδες. Να σας αναφέρω ένα απλό παράδειγμα για να μη σας ζαλίζω κι εσάς: (σελ. 196) "Τα σώματα γίνονται προκλητικά, αθλημένα με μια περίφροντη μέριμνα δόμησης (body building) και ένδυσης που παίζει με τη διαπλοκή του ορατού και του κρυμμένου, στο όριο του διακρινόμενου ή του διαγραφόμενου". Ή (σελ. 88) "Το μυθικό σημαινόμενο (η έννοια) απορροφά "την ιστορία που διαρρέει έξω από τη μορφή" κατά τη διαδικασία πτώχευσης του νοήματος, στο βαθμό που η έννοια "είναι ταυτόχρονα ιστορική και τατική-είναι το κίνητρο που κάνει το μύθο να ειπωθεί". Σε απλά ελληνικά;

Τέσπα. Ωραία και καλά για να δούμε τι γράφει για τα Κλασικά Ειικονογραφημένα. Καταρχάς για μένα μεγάλη παράλειψη είναι που ΔΕΝ υπάρχει λίστα των τευχών που έχουν αφιερωθεί στην ελληνική μυθολογία και Ιστορία. Για ποια τεύχη μιλάμε;Αναφέρει γενικά για Οδύσσεις και ήρωες του 21, για ελληνική μυθολογία και τραγωδίες Ευριπίδου αλλά τίποτα συγκεκριμένο. Το προσπερνώ κι αυτό.

Αναλύει τη γραμματοσειρά και την αισθητική των εξωφύλλων, τα οπισθόφυλλα με τους μεγάλους κλασικούς του είδους (ευκαιρία να αναλύσουμε στα αλαμπουρνέζικα την έννοια του κλασικού), μιλάει για τα χρώματα και για το στήσιμο των καρέ. Ξεχωριστά αναφέρεται η περίπτωση του Ερωτόκριτου που κατατεμαχίστηκε για να χωρέσει σε ένα κόμικ και οι τραγωδίες του Ευριπίδη. Αναφέρεται στις γραμμές του Βαλασάκη και στα κείμενα της Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη. Αναφέρεται ακόμη και σε περιπτώσεις λογοκρισίας για λόγους δημοσίας αιδούς (οι αρχαίοι Έλληνες ήρωες εμφανίζονται γυμνοί αλλά τα επίμαχα σημεία καλύπτονται) ή στην περίπτωση της Θεογονίας λόγω των αιμομιξιών η ιστορία παίρνει άλλες οδούς, πιο σεμνότυφες.

Στο επίμετρο παρουσιάζονται επιπλέον συνοπτικά οι Κωμωδίες του Αριστοφάνη σε κόμικς (Ακοκαλίδη και Αποστολίδη), ο Πλούτος (Ψαρόπουλου-Βλαχουτσάκου) και σε μια παράγραφο η Μυθολογία του Τσιφόρου.

Σε γενικές γραμμές, αρκετά καλό θεωρητικό υπόβαθρο (αν εξαιρέσεις τον βερμπαλισμό) και ελάχιστη ανάλυση γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Tέλος πάντων έχουμε ένα καλό ιστορικό και θεωρητικό πλαίσιο αλλά εγώ σαν αναγνώστης που μεγάλωσα με τα Κλασικά Εικονογραφημένα θα προτιμούσα περισσότερο ζουμί, (π. χ. τα βιβλία που κυκλοφόρησαν με τίτλο "Αστερίξ και η Αθήνα" και "Αστερίξ και Ιστορία" είναι η καλύτερη επιστημονικά τεκμηριωμένη ανάλυση γύρω από ένα συγκεκριμένο κόμικ).

 

 

Κριτική του Θανάση Α. Βασιλείου στο ΔΙΑΒΑΖΩ (τ. 424, Δεκέμβρης 2001):

 

[mits63]

Συμφωνώ με τον ρωταψαχνεκαικαλοκουραγιο στα περισσότερα σημεία της κριτικής του. Θεωρώ κάπως άδικη την κριτική του στη γλώσσα. Καλώς ή κακώς η ακαδημαϊκή ορολογία, αλλά και μεθοδολογία, στη συγγραφή ενός έργου ειναι δυσκολονόητη για το ευρύ κοινό. Υπάρχουν πχ λέξεις που προϋποθέτουν ότι ο αναγνώστης έχει διαβάσει κάποιες εκατοντάδες σελίδων σχετικά με αυτές. Όμως για όσους ενδιαφέρονται για μια σοβαρότερη ανάλυση των κόμικς ο Σκαρπέλος είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων. Παρεπιπτόντως είναι και ένας από τους ελάχιστους ακαδημαϊκούς στην Ελλάδα με σοβαρή ενασχόληση με το αντικείμενο, και με αρθρογραφία και με συμμετοχή στη διοργάνωση εκθέσεων όπως αυτή της Εθνικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη το 1988.

 

Η μεγάλη μου ένσταση είναι στον τρόπο ανάλυσης του υλικού. Βασικά δεν αντιμετωπίζει τα κόμικς ως αφήγηση. Η επικέντρωση στα εξώφυλλα, στη χρήση των χαρτών και σε μεμονωμένες εικόνες αδικεί το σύνολο, την συνολική εντύπωση ? γεύση, που αφήνει το έργο στον αναγνώστη. Βεβαίως κολάει καλύτερα στο ερευνητικό ερώτημα του βιβλίου αλλά έχω την αίσθηση ότι αδικεί κάπως το συνολικό υλικό. Θα μπορούσα να επισημάνω για παράδειγμα ότι, ξέροντας την ιδεολογική τοποθέτηση των δημιουργών, μπορώ να σας βρω επιλεγμένες σελίδες που αναδεικνύουν κάποια ζητήματα, για την φύση της εξουσίας πχ, και που προφανώς, ξέφυγαν από τους, ούτως ή άλλως όχι ιδιαίτερα μορφωμένους, λογοκριτές της εποχής.

 

Από την άλλη δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει η τόλμη του εγχειρήματος: να χρησιμοποιήσει τα, θου κύριε, κόμικς ως υλικό για να μιλήσει για ένα ιδιαίτερα σοβαρό και πολυσυζητημένο θέμα όπως η κυρίαρχη εκδοχή της "Ελληνικότητας" και η καλιέργειά της στις νεαρές ηλικίες. Αν μη τι άλλο δείχνει ότι η συγκεκριμένη τέχνη είναι κάτι σοβαρότερο απο εφήμερη διασκέδαση, αυτό δεν θέλουμε να αναδείξουμε και εδω μέσα;

 

 

Επειδή οι σοβαρές δουλείες για τα Ελληνικά κόμικς είναι ελάχιστες σας συνιστώ ανεπιφύλαχτα να διαβάσετε το βιβλίο, προσέχοντας ιδιαίτερα τις απαντήσεις που δίνει στο ερευνητικό του πλαίσιο, για να βγάλετε μόνοι συμπεράσματα.

Επεξεργασία Ιουλίου 20, 2009 από green-mits

[rotagiatipino]

Συμφωνώ με τον ρωταψαχνεκαικαλοκουραγιο

 

 

Εσένα πρέπει να σε γνωρίσω κάποια μέρα!!!!!

 

 

 

Συμφωνώ με τα λεγόμενά σου. Έχει συγκεκριμένη στοχοθεσία και χάνει αρκετά στοιχεία που θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν πιο ολοκληρωμένα την εργασία. Δεν είναι κακό βιβλίο αλλά θέλει προσοχή στη "μελέτη" (και όχι "διάβασμα"). Ως προς τη γλώσσα, εγώ, μια ψωνάρα της ελληνικής γλώσσας και φανατικός βερμπαλιστής (στη δουλειά με φωνάζουν Μπαμπινιώτη) πελάγωσα πάντως.

Επεξεργασία Ιουλίου 21, 2009 από rotagiatipino

[soloup]

Θεωρώ ότι αδικείτε το βιβλίο. Κάποια βιβλία είναι για διασκέδαση και κάποια αλλά εργαλεία.

Δεν μπορούμε να κατηγορούμε ή να κρίνουμε κάτι με τα κριτίρια κάποιας άλλης ανάγνωσης.