EL ETERNAUTA: Ο ΚΟΣΜΟΝΑΥΤΗΣ ΤΟΥ ΑΠΕΙΡΟΥ

[ramirez]

  

 

Κυκλοφορία: Δεκέμβριος 2008 & Ιούλιος 2009

Τιμή: 24,90 €

 

Μου είναι αρκετά δύσκολο να κάνω την παρουσίαση στο Eternauta. Τι μπορείς να γράψεις για το καλύτερο Λατινοαμερικάνικο κόμικ όλων των εποχών και ένα από τα καλύτερα παγκοσμίως; Τι μπορείς να γράψεις που δεν έχει γραφτεί ήδη; Επιλέγω λοιπόν τα απολύτως απαραίτητα. Το οφθαλμοφανές της υπόθεσης είναι πως παρ΄ όλο που δημιουργήθηκε πριν 50 χρόνια, το σενάριο είναι απολύτως σύγχρονο σε ιδέες, ρυθμό και εκτέλεση. Στο τελευταίο βάζει φυσικά το χεράκι του ο Solano Lopez, αυθεντικός μάστορας του σκίτσου και με τεράστια καριέρα σε παραγωγή κόμικς.

 

Ο Κοσμοναύτης του Απείρου πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα στο περιοδικό Σκαθάρι, όπου και πήραμε μια πρώτη γεύση από τι εστί Eternauta, ενώ μια πληρέστερη εικόνα πήραμε από τη δεύτερη δημοσίευσή του στο περιοδικό Σκορπιός, όπου καταφέραμε να διαβάσουμε ουσιαστικά όλο το υλικό του 1ου τόμου της Jemma. Αρκετά χρόνια μετά, η super μικρή (στα χαρτιά μόνο ) εκδοτική εταιρεία Jemma αποκτά τα δικαιώματα και τυπώνει σε δύο πολυτελείς τόμους όλη την ιστορία του Κοσμοναύτη.

 

Πολυεπίπεδο έργο, ξεκίνησε ως μια αλληγορία στην ιστορία του Ροβινσώνα Κρούσου και τη μοναξιά του ανθρώπου σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, αλλά στην πορεία εξελίχθηκε σε πλάγια καταγραφή της επερχόμενης πολιτικής ανωμαλίας που κυρίευσε τον πλανήτη τις δεκαετίες του '60 και του '70. Η τραγική ιστορία του Oesterheld και της οικογένειάς του ως αποτέλεσμα της χούντας είναι λίγο-πολύ γνωστή, και όσοι τυχόν δεν γνωρίζουν σχετικά ας διαβάσουν το πολύ όμορφο αφιέρωμα του germanicus εδώ.

 

Για εγκυκλοπαιδικούς λόγους, θα ήθελα να δείξω μόνο τη διαφορά του αρχικού στενόμακρου φορμάτ της ιστορίας (που είναι αυτή που δημοσίευσε η Jemma) σε σχέση με τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις για να "χωρέσει" σε εκδόσεις μικρότερου μεγέθους ή και περιοδικών κλασσικού τύπου.

 

 

Οι 2 πρώτες σελίδες από την έκδοση της Jemma.

 

 

Οι 4 πρώτες σελίδες όπως δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Σκορπιός.

[AndreasD]

Εξαιρετική παρουσίαση για ένα εξαιρετικό κόμικ!

 

Τώρα που επιτέλους το διάβασα ολοκληρωμένο, το θεωρώ ώς ένα απο τα καλύτερα κόμικς που έχω διαβάσει ποτέ.

 

Θεωρώ εξαιρετικό το γεγονός ότι στην ιστορία αυτή δεν υπάρχει κεντρικός ήρωας, δεν υπάρχει ο Σούπερ Στάρ, το άτομο εκείνο που θα πάρει στις πλάτες του τις τύχες της ανθρωπότητας και θα την σώσει απο την καταστροφή.

Είναι το παλαιότερο κόμικ που έχω διαβάσει και έχει αυτή τη σεναριακή δομή. Τις επιρροές του, μπορούμε να τις δούμε και σήμερα σε ανάλογα μετα-αποκαλυπτικά (post apocalyptic που λένε και στο χωριό μου) κόμικς όπως οι Ζωντανοί Νεκροί του Robert Kirkman που κυκλοφορεί στη χώρα μας πάλι απο τις εκδόσεις Jemma.

 

Πράγματι το Ετερνάουτα είναι ένα πολυεπίπεδο έργο. Μπορεί να το δεί κάποιος σαν μια περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, σαν μια σπουδή στην αλλοτρίωση που προκαλεί μια ξενόφερτη εξουσία, σαν μια κραυγή ενάντια στην απολυταρχία (δυτικού ή ανατολικού τύπου) ή ακόμα και σαν ένα φόρο τιμής στην καθημερινή μάχη του ανθρώπου ενάντια στα ένστικτα του εκείνα που θα του επέτρεπαν μέσα σε μια νύχτα να καταστρέψει τον πολιτισμό του. Όπως και να το διαβάσει κανείς είναι σίγουρο ότι θα περάσει καλά.

 

Τέλος αξίζει ένα μεγάλο μπράβο στην Jemma Press και στον Λευτέρη Σταυριανό, που αποφάσισε (και κόντρα στις επιταγές των καιρών) να φέρει στην Ελλάδα σημαντικά κόμικς.

 

Νομίζω πως η Jemma θα είναι για τα ’00ς ότι ήταν η Βαβέλ για τα ‘80ς και η Μαμούθ για τα ‘90ς.

[selloscomics]

δεν είχα ιδέα ότι θα διάβαζα κάποτε ένα κόμικς σαν αυτό, είναι ένα αριστούργημα...

πολλά συγχαρητήρια και ευχαριστώ στην jemma για την υποστήριξη και διάδοση του μέσου, καθώς και τις ιστορίας του.

Επεξεργασία Ιουλίου 11, 2009 από StratiotisKein

[YOSHIMITSU]

Χθες ξεκίνησα να διαβάζω τον πρώτο τόμο αφού περίμενα να τους πάρω και τους δύο για να μην υπάρχει διακοπή στην ανάγνωση. Παρότι ήμουν λίγο κουρασμένος κατέληξα να φτάσω μονορούφι στην 100η σελίδα και χωρίς καμία διάθεση να το αφήσω, θα μπορούσα να το διαβάσω σερί ολόκληρο μέχρι το πρωί, όμως κάποιες μικρές καθημερινές υποχρεώσεις δεν μου το επέτρεψαν. Οι πρώτες εντυπώσεις είναι σαφώς κάτι πολύ παραπάνω από θετικές. Μπορεί να είμαι λάτρης του χρώματος, αλλά το συγκεκριμένο δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Ο αφηγηματικός τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο συγγραφέας είναι μοναδικός, το άσπρο - μαύρο και οι όποιες σχεδιαστικές ασάφειες που υπάρχουν σε αρκετά σημεία, αντί τελικά να αφαιρούν στο έργο απλά προσθέτουν την δυνατότητα στον αναγνώστη να απλώσει την φαντασία του και να συμπληρώσει τα κενά με τους δικούς του χρωματισμούς και τις δικές του ιδέες. Δεν θα πω περισσότερα και ίσως θα έπρεπε να περιμένω να το ολοκληρώσω για να έχω μία ολοκληρωμένη εικόνα, όμως ο ενθουσιασμός μου είναι τέτοιος που δεν θα μπορούσα να διαβάσω την παρουσίαση και να αποχωρήσω χωρίς να κάνω ούτε ένα μικρό σχόλιο. Το βραδάκι με την ησυχία και την δροσούλα στο μπαλκόνι, θα πάρω στα χέρια μου τους δύο τόμους και θα συνεχίσω το ταξίδι μου στο άπειρο που αναμένεται να είναι συγκλονιστικό.

 

Υ.Γ.: Α, ναι όσο για την έκδοση; Τα σπάει, προσεγμένη, πανέμορφη και χαίρομαι που ο εκδότης μας αφουγκράστηκε (εάν δεν κάνω λάθος θυμάμαι μία δημοσκόπηση στο φόρουμ μας, για το εξώφυλλο) και πραγματικά ρίσκαρε να εκδώσει σε αυτή την ποιότητα, αυτό το έργο τέχνης. Εύχομαι να έχει και την αρμόζουσα ανταπόκριση σε αυτή της την επιλογή και να τεθούν οι γερές βάσεις για την συνέχεια τόσο αξιόλογων εκδόσεων από μέρους της.

[Ion]

Αν και μέχρι πρόσφατα είχα διαβάσει μόνο ένα μικρό απόσπασμα από 1 τεύχος του Σκορπιού, το κόμικ αυτό μου κίνησε την περιέργεια. Έτσι λοιπόν δεν υπήρχε περίπτωση να μην ασχοληθώ μαζί του, και πραγματικά δεν το μετάνοιωσα καθόλου. Έργο με τα όλα του, καλογραμμένο σενάριο και ωραία πλοκή, έντονη δράση και διαρκής αγωνία. Δε βαρέθηκα σε κανένα σημείο της ιστορίας. Όσο για την έκδοση της Jemma δε χρειάζεται καν να αναφέρω το παραμικρό!

 

[anhxeros]

Χρονια περιμενα να διαβασω την συνεχεια

αυτου του κομικς που ειχα διαβασει στο σκαθαρι και στον σκορπιο

και μου ειχε κανει εντυπωση. Απο τοτε μαθαινα για τον ετερναουτα και τον συγγραφεα του,

και οταν τελικα δεν περιμενα να το διαβασω βρηκα αυτην την εκδοση και πραγματικα μου εκανε την ιδια και καλυτερη εντυπωση απο παλια.

και τα δικα μου συγχαρητηρια στον εκδοτη

[ramirez]

O υπέροχος σκιτσογράφος Francisco Solano Lopez απεβίωσε πριν μερικές μέρες.

 

 

Ήταν γνωστός και πολύ αγαπητός στην Ελλάδα για τη δουλειά του στις σειρές Αδάμ ο Αιώνιος, Μάτι του Κέλυ (Τρουένο), Στρατός της Τσέπης, Νίπερ (Αγόρι), Αστυνόμος Εβαρίστο (Παρά Πέντε), και φυσικά στο Eternauta.

 

 

Σχετικά links εδώ και εδώ.

[DJO]

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο Τεύχος Δεκεμβρίου 2007, #11 των Φανταστικών Χρονικών.

 

 

Θέλω να το πω. Και δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Θέλω να το γράψω αυτό το άρθρο κι ας μην έχει…ιστορικό αντίκρισμα στην ελληνική πραγματικότητα. Θέλω να γράψω για ένα από τα ωραιότερα κόμικ επιστημονικής φαντασίας που διάβασα ποτέ και που ζήτημα είναι αν είδαμε εδώ στην Ελλάδα το ένα τρίτο από το ολοκληρωμένο του έπος. Για το «Ετερνάουτα» ο λόγος, που ξεκίνησε τόσο δυνατά, δελεαστικά και αγωνιώδη και…έμεινε εκεί, ανολοκλήρωτο, να τυραννάει την μνήμη μου μέχρι σήμερα.

 

Εσείς, οι σημερινοί αναγνώστες, ζείτε την εποχή του internet, του amazon.com, των dvd, των δορυφορικών καναλιών και ενημερωμένων καταστημάτων όπως το Solaris με το έξοχο του προσωπικό. Είστε τυχεροί. Ραν-Ταν-Πλαν εκδότες και καναλάρχες δεν σας τρομάζουν.

 

Παιδί της εποχής «Χασάπη γράμματα!» και «Κι άλλο κάρβουνο!» (όσον αφορά το σινεμά), αν μας άφηνε ξεκρέμαστους τότε η τηλεόραση σε κάποιο σήριαλ, ή ένα κόμικ σχετικά με κάποια σειρά, καταπίναμε πικρή χολή – γαργάρα την κάναμε, ανίκανοι να βρούμε εναλλακτικούς οδούς για το πάθος μας, στερημένοι και στο να ξεσπάσουμε έστω στους φταίχτες σε κάποιο forum. Εντάξει, άνθρωποι με μεράκι και αγάπη για το αντικείμενο έκαμναν φιλότιμες προσπάθειες για να μας φέρουν μια κάποια μαγεία σε δύσκολες εποχές, μετά όμως, στην συντριβή, εμείς που μέναμε στα κρύα του λουτρού τι έπρεπε να κάνουμε;!

 

Το Ετερνάουτα ξεκίνησε στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 1980 στο περιοδικό Σκαθάρι, μια έκδοση που κράτησε μόλις 17 εβδομάδες, σταματώντας τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου. Αργότερα, με την εμφάνιση μιας άλλης απόπειρας, στο 10ο τεύχος του περιοδικού Σκορπιός, την 15 Νοεμβρίου του 1985, άρχισε να τυπώνεται πάλι από την αρχή, ξεπέρασε το σημείο στο οποίο είχε διακοπεί, μόνο όμως στο ελάχιστο, για να σταματήσει ξανά μαζί με το 28ο και τελευταίο τεύχος, την 15 Αυγούστου του 1986.

 

Ποιος και τι είναι όμως το ΕΤΕΡΝΑΟΥΤΑ;

 

Το Ετερνάουτα είναι μια σειρά κόμικ επιστημονικής φαντασίας, δημιούργημα του Αργεντινού σεναριογράφου Έκτορ Έστερχελντ σε σκίτσα του Φρανσίσκο Σολάνο Λοπέζ. Εκδόθηκε και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Νότια Αμερική, μεταξύ των ετών 1957 και 1959.

 

Μαζί με τους ιταλούς Μάριο Φαουστινέλλι, Ούγκο Πρατ, Ίβο Παβόνε και Ντίνο Μπατάλια, ο Έστερχελντ αποτέλεσε μέρος αυτού που έγινε γνωστό σαν η Χρυσή Εποχή των Αργεντινών κόμικς, μια κίνηση που εξαπλώθηκε σε μια διεθνή σκηνή καλλιτεχνών και συγγραφέων που η δουλειά τους δημοσιεύτηκε σε όλον τον κόσμο.

 

Το 1957, μαζί με τον αδελφό του Χόρχε, ο Έστερχελντ ίδρυσε την Ediciones Frontera, και συνέχισαν εκδίδοντας διάφορα περιοδικά κόμικ, το Hora Cero Semanal (εβδομαδιαίο) και το Hora Cero Mensual (μηνιαίο). Το 1958 άρχισε να γράφει το Ετερνάουτα, ίσως την πιο δημοφιλή και κριτικά αποδεκτή δουλειά του. Το κόμικ αφηγούνταν την συνάντηση του ίδιου με έναν ταξιδιώτη του χρόνου, ο οποίος είχε ζήσει πάνω από 100 ζωές και ταξίδευε τώρα στο παρελθόν για να τον προειδοποιήσει για κάποια μελλοντική καταστροφή. Το κόμικ έκανε την εμφάνιση του στο Hora Cero για 106 εβδομαδιαία επεισόδια και ήταν τεράστια επιτυχία. Ο εκδοτικός οίκος όμως έκλεισε πέντε χρόνια αργότερα εξαιτίας ενός συνδυασμού της οικονομικής κρίσης που μάστιζε την Αργεντινή το 1960, με τον ανταγωνισμό από το εξωτερικό, και την φυγή Αργεντινών καλλιτεχνών στην Ευρώπη. Ο Έστερχελντ συνέχισε να γράφει για άλλα περιοδικά σαν το Zig-Zag.

 

Σιγά-σιγά η δουλειά του απέκτησε μεγαλύτερη πολιτική έμφαση, με ιστορίες όπως το El Eternauta, Part II (1976) που περιγράφει μια μελλοντική Αργεντινή που υποφέρει κάτω από την καταπίεση μιας δικτατορίας. Η βιογραφία που έγραψε το 1968 για τον Ερνέστο -Τσε- Γκεβάρα, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Τσε, αποσύρθηκε από την κυκλοφορία με παρέμβαση της κυβέρνησης και όλα τα γνήσια χειρόγραφα καταστράφηκαν. Το 1970 έγραψε μια καθόλου κολακευτική βιογραφία της Εβίτα Περόν, αφιερωμένη στον Τσε. Το 1973 δημοσίευσε το «450 Χρόνια Πολέμου Ενάντια στον Ιμπεριαλισμό». Στην διάρκεια της χούντας του 1970, ακολουθώντας τις τέσσερις του κόρες, έγινε μέλος μιας αριστερής, αντάρτικης ομάδας, των Montoneros.

 

Το 1977 εξαφανίστηκε, και ένα χρόνο μετά, οι τέσσερις κόρες του συνελήφθησαν με τους συζύγους τους από τον στρατό, και εξαφανίστηκαν επίσης όλοι τους χωρίς ίχνος. Ένας εγγονός, ο Μάρτιν, γεννήθηκε στη φυλακή και ελευθερώθηκε στην φροντίδα της γιαγιάς του και χήρας του Έστερχελντ, Έλσα Σάντσες. Η Έλσα πήρε μέρος στις διαμαρτυρίες των Μητέρων στην Plaza de Mayo και έγινε μία από τις επίσημες ομιλήτριες των Γιαγιάδων της Plaza de Mayo, που απαιτούσαν την επιστροφή των παιδιών των εξαφανισμένων στις βιολογικές τους οικογένειες.

 

Όταν ο ιταλός δημοσιογράφος Αλμπέρτο Ονγκάρο ζήτησε να μάθει για την εξαφάνιση του Έστερχελντ το 1979, έλαβε την εξής απάντηση: «Έπρεπε να τον εξαφανίσουμε γιατί έγραψε την πιο όμορφη ιστορία για τον Τσε Γκεβάρα που υπήρξε ποτέ.»

 

Το Ετερνάουτα ξεκινάει με μια εξωγήινη εισβολή στη Γη. Μια θανατηφόρα χιονόπτωση, έργο των εισβολέων, καλύπτει το Μπουένος Άιρες και εξαλείφει κάθε μορφή ζωής μέσα σε λίγες ώρες. Ο Χουάν Σάλβο, μαζί με μερικούς φίλους (Φαβάλι και Λούκας), την γυναίκα και την κόρη του, επιζούν στην κάλυψη του σπιτιού του, χάρη και στην διορατικότητα του Φαβάλι για το χιόνι. Αρχίζουν να οργανώνονται για την επιβίωση τους, φτιάχνοντας ειδικές στολές που τους προστατεύει από το χιόνι ώστε να μπορέσουν να κυκλοφορήσουν προς αναζήτηση προμηθειών. Το σενάριο έχει έναν ίσως αργό ρυθμό για κάποιους, σε παγιδεύει όμως στο τρομακτικό του κλειστοφοβικό κλίμα, περιορισμένος καθώς είσαι με τους ήρωες, αντιμέτωπος με μια περίεργη απειλή. Ανά πάσα στιγμή γνωρίζεις ακριβώς όσα και οι κεντρικοί χαρακτήρες και όταν έρχεται η στιγμή για να βγουν έξω, στο χιόνι με τους νεκρούς…εκεί, τα χρειάζεσαι.

 

Σύντομα ανακαλύπτουν την πραγματική αιτία του παράξενου φαινομένου και λαβαίνουν μέρος σε μια πρόχειρη απόπειρα αντίστασης κατά των εισβολέων. Φθάνουν μέχρι την πρωτεύουσα της χώρας και αντιμετωπίζουν γιγάντια έντομα, ένα ανθρωποειδές είδος με δεκάδες δάχτυλα στο κάθε χέρι, γιγάντια παχύδερμα ικανά να γκρεμίζουν ολόκληρες πολυκατοικίες, ακόμα και άλλους γήινους οι οποίοι είναι τώρα σκλάβοι των εξωγήινων. (Κάπου εδώ στην ιστορία νομίζω μας είχε εγκαταλείψει το Σκαθάρι). Όπως αποδεικνύεται στη συνέχεια, όλα αυτά τα πλάσματα είναι ελεγχόμενα πιόνια, με ειδικές συσκευές προσαρμοσμένες στον αυχένα τους, υποχείρια των αληθινών εισβολέων που παραμένουν κρυφοί, ελέγχοντας την κατάσταση από μακριά.

 

Μετά από κάποιες νίκες (εδώ κλατάρει και το περιοδικό Σκορπιός αφήνοντας μας να αιωρούμαστε νευροπαθείς), η αντίσταση πέφτει σε ενέδρα από την οποία μόνο λίγοι βγαίνουν ζωντανοί. Χωρίζονται και ο Χουάν Σάλβο προσπαθεί να δραπετεύσει με την γυναίκα και την κόρη του χρησιμοποιώντας ένα εξωγήινο σκάφος. Κατά λάθος όμως ενεργοποιεί μια μηχανή του χρόνου μέσα στο σκάφος. Σαν αποτέλεσμα οι τρεις τους μεταφέρονται σε διαφορετικές χρονικές διαστάσεις και ο Χουάν ξεκινάει ένα ταξίδι μέσα στον χρόνο για να βρει την οικογένεια του. Έτσι παίρνει και το όνομα του, Ετερνάουτα (ο Χρονοναύτης).

 

Το 1969, ο Έστερχελντ ξαναέγραψε το «El Eternauta», με μικρές αλλαγές στην ιστορία, με περισσότερες πολιτικές νύξεις και πολύ πιο βίαιο χαρακτήρα. Αυτή η εκδοχή είχε σαν σκιτσογράφο τον Αλμπέρτο Μπρέτσια που ζωγράφισε την ιστορία με ένα πιο πειραματικό και μοναδικό στυλ, διαχωρίζοντας την εικόνα του από το πρώτο. Άρχισε να τυπώνεται στο εβδομαδιαίο Gente στις 29 Μαίου του 1969. Τα επόμενα χρόνια έκανε την εμφάνιση του και σε πολλά Ευρωπαϊκά περιοδικά όπως τα Linus, El Globo, Alter Alter, Il Mago, Charlie Mensuel και Metal Hurlant.

 

Το Δεκέμβριο του 1975 το Eternauta II έκανε την εμφάνιση του στο περιοδικό Skorpio. Ο Έστερχελντ συνέχισε την ιστορία ξανά με την τέχνη του Σολάνο Λοπέζ. Παρακινούμενος από την δυσάρεστη πολιτική κατάσταση της εποχής του, το σενάριο έγινε ακόμα πιο φανερά επικριτικό της επικρατούσας δικτατορίας. Ο ίδιος ο Έστερχελντ έγινε αφηγητής μέσα στην ιστορία. Έχοντας γίνει μέλος της απαγορευμένης οργάνωσης Montoneros, ο Έστερχελντ έγραφε το κόμικ από κρυφές τοποθεσίες μέχρι την απαγωγή και εξαφάνιση του το 1977.

 

Το έπος όμως συνεχίστηκε από άλλους. Ένα τρίτο μέρος εκδόθηκε το 1983 με μέτρια επιτυχία. Κατηγορήθηκε πως ήταν απλώς άλλο ένα κόμικ επιστημονικής φαντασίας παρά μια πραγματική συνέχιση της σειράς. Μετέπειτα κεφάλαια όπως το «El mundo arrepentido and El Eternauta» και «El regreso» ήταν σε σκίτσα του Σολάνο Λοπέζ.

 

Και μόνο η ανάγνωση των ανωτέρω κάνει εμφανέστατο το πόσο φτωχοί μείναμε από την απαράδεκτη στέρηση αυτού του μύθου από την αναγνωστική μας δυνατότητα. Εύχομαι να είναι ένα λάθος που δεν θα μείνει παντοτινό. Έχει ήδη έναν αναγνώστη που τον περιμένει χρόνια τώρα. Υπάρχει άλλος κανείς;

 

Ο Έστερχελντ το 1957

 

 

Βιβλιογραφία:

Από τον Oesterheld:

El Eternauta (1957) by H.G. Oesterheld (script) and F. Solano López (art)

El Eternauta, second part (1976) by H. G. Oesterheld (script) and F. Solano López (art)

El Eternauta, remake (1969) by H. G. Oesterheld (script) and A. Breccia (art)

 

Από άλλους:

El Eternauta, third part (1983) by Alberto Ongaro (script), Mario Morhain and Oswal (art)

Eternauta, el mundo arrepentido (1997-1998) by Pablo Maiztegui (script) and Solano López (art)

El Eternauta, cosmic hatred (1999) by Pablo Muñoz, Ricardo Barreiro (script), Walther Taborda and Gabriel Rearte (art)

El Eternauta, the return (2003) Pablo Maiztegui (script) and F. Solano López (art)

 

 

 

Αφιέρωμα στα Φανταστικά Χρονικά

[Dr Paingiver]

Επειδή δεν αναφέρεται στο παραπάνω ποστ, αλλά ούτε και είναι απόλυτα ευκρινές στο link που δίνεται, να πούμε ότι το παραπάνω άρθρο είναι του Ντίνου Χατζηγεωργή, από τα Φ.Χ #11 βέβαια.

 

[Dr Paingiver]

Διαβάζωντας το Μαμούθ comix #1, έπεσα πάνω σε ένα άρθρο/αφιέρωμα αγνώστου στον Αλμπέρτο Μπρέτσια, όπου προς μεγάλη μου έκπληξη αναφέρεται σαν δημιουργός του Ετερνάουτα μαζί με τον Oesterheld.

 

 

 

Εγώ ήξερα ότι το σκίτσο ήταν του Lopez. Όμως στο Μαμούθ comix #3, αναδημοσιεύεται μιά ιστορική αναδρομή του εκδότη Γιώργου Φίλη της 4.2.1981 που δόθηκε στα πλαίσια κάποιας έκθεσης, όπου αναφέρεται ο Μπρέτσια σαν συνδημιουργός μαζί με τον Lopez του Ετερνάουτα.

 

 

Σε καμία όμως έκδοση του Ετερνάουτα δεν αναφέρεται η συμμετοχή του Μπρέτσια στο σκίτσο. Επιπλέον με εντυπωσιάζει η παρουσίαση καρέ από το Ετερνάουτα, που όμως δεν μπόρεσα να το εντοπίσω στην έκδοση της Jemma.

 

Τι συμβαίνει λοιπόν; Πρόκειται για χονδροειδή λάθη ή άγνοια, μιλάμε για άλλον Ετερνάουτα ή συμβαίνει κάτι άλλο;

 

[germanicus]

αχ βαχ...

 

"Το 1957 με τον αδερφό του Jorge ξεκινάν την δική τους εκδοτική εταιρία και στις 4/9/1957 μέσα από το πρώτο Hora Cero Semanal ξεκινάει σε σχέδιο του Fransisco Solano Lopez, το διασημότερο και σημαντικότερο έργο του, το El Eternauta. Μέρος του El Eternauta έχει δημοσιευθεί στα Ελληνικά στα περιοδικά Σκορπιός και Σκαθάρι. Το El Eternauta γνώρισε και πολλές επανεκδόσεις, αλλά και 2 επανασχεδιασμούς. Μια το 1969 με πειραματικό σχέδιο του Alberto Breccia αλλά και μια το 1976 πάλι με τον Lopez. Οι επόμενες μεταφορές του είχαν περισσότερες αναφορές/αλληγορίες πάνω στο δικτατορικό καθεστώς της Αργεντινής." http://www.greekcomi...?showtopic=3511

 

 

yg η οποία παράγραφος σα να θέλει και επικαιροποίηση (για να χρησιμοποιούμε σύγχρονους όρους )

[Dr Paingiver]

ok Ευχαριστώ, άρα στην ουσία μιλάμε για άλλον/μετεξελιγμένο Ετερνάουτα.

 

[DJO]

Το τίμησα στο παζάρι του Jemma Καλλιθέας (μαζί με κάμποσους άλλους ).

 

Τα λόγια είναι περιττά. Συνυπογράφω πως μιλάμε για αριστούργημα και must have, όχι απλά must read. Δε θα πω τίποτα για την υπόθεση γιατί ό,τι και να πω θα είναι σπόιλερ!

 

Απλά...πάρτε το όπου και να το βρείτε! ΤΡΟΜΕΡΟ! Και ειδικά αν σας άρεσαν τα πολεμικά τα ασπρόμαυρα ένας ακόμα λόγος, από τους ήδη χίλιους!

 

Όσον αφορά την έκδοση, τι να λέμε. Όπως έλεγε και η , μαζί με Λούθερ Αρκράιτ, Storm και την Κραυγή Του Λαού μακράν οι καλύτερες πολυτελείς εκδόσεις που βγήκαν Ελλάδα!

 

 

10'''/10!!!!!!!!!!!!

[x for xepeta]

Καλά, τώρα το διάβασες; Τόσο καιρό τι διάβαζες; Τρανσφόρμερς!!??

[DJO]

Άστα...

[Dark Chris]

Πω.... πω..... ΠΩ!

 

Δημιουργήθηκε στα τέλη των 50's, θα μπορούσε άνετα όμως να είχε δημιουργηθεί 25 χρόνια αργότερα. Όταν οι Αμερικάνοι γέμιζαν τις σελίδες με ένα κάρο (ανούσια πολλές φορές) λόγια, ο Oesterheld έβαζε τα απαραίτητα λόγια, χωρίς να το παρακάνει (με κάποιες εξαιρέσεις, πιο κάτω αυτό). Όταν οι Αμερικάνοι έμεναν σταθεροί στα 5-6 καρέ ανά σελίδα, ο Lopez έπαιζε με τον αριθμό των καρέ, χρησιμοποιώντας πολλές φορές 9-10 καρέ, ή και πολύ περισσότερα για να αναδείξει την δράση, εκμεταλλευόμενος το στενόμακρο φορμάτ.

 

Όταν οι υπερήρωες στα κόμικς της DC έμπλεκαν σε ανόητες, κυρίως, περιπέτειες και οι χαρακτήρες δεν συμπεριφαίρονταν σαν αληθινοί άνθρωποι, ο Oesterheld έγραφε μια επική περιπέτεια με φαντασμαγορικές μάχες, αγωνία για τους χαρακτήρες και ήρωες με πάθη, ανησυχίες και αδυναμίες. Να μην αναφερθώ στην ωριμότητα του......

 

Τι θέλω να πω με αυτή την μακροσκελή εισαγωγή; Πως οι Λατινοαμερικάνοι ήταν τόσο μπροστά! Χωρίς να θέλω να περιορίσω την Silver Age, οι Λατινοαμερικάνοι δημιουργούσαν κόμικς που θύμιζαν αμερικάνικα κόμικς χρόνων αργότερα.

 

Δεν είναι απλά μια sci-fi ιστορία, άψογα (τονίζω το άψογα) δομημένη και σκηνοθετημένη, αλλά μια ιστορία επιβίωσης, ένα θρίλερ για γερά νεύρα (έτσι έχω στο μυαλό μου τις πρώτες 80 σελίδες), μια πολεμική ιστορία.

 

Λίγες ήταν οι χτυπητές πολιτικές αναφορές, όπως

το γεγονός ότι δεν βλέπουμε ποτέ Εκείνους, πως όλοι είναι υποχείρια τους και τα τουφέκια στο τέλος.

 

 

Το σχέδιο του Lopez ευτυχώς που ήταν α/μ, ταιριάζει πιο πολύ στην ατμόσφαιρα. Πάλι, έμεινα εντυπωσιασμένος από τις σκηνές μάχης που στήνει, από τα designs του, από το ρεαλιστικό στυλ του.

 

Τα μόνα προβλήματα που έχει; Το ένα είναι δικαιολογημένο, αν και πολύ ενοχλητικό. Κάθε 10 σελίδες, κάποιος (κυρίως ο Φαβάλι), πρέπει να μας θυμίζει τι έγινε προηγουμένως. Είναι όμως δικαιολογημένο, γιατί η σειρά δημοσιευόταν εβδομαδιαία. Το άλλο θέμα είναι το γεγονός πως

όλοι οι χαρακτήρες κινδύνευαν, αλλά σπάνια κάποιος θα πάθαινε κάτι. Ευτυχώς το τέλος ήρθε και το άλλαξε αυτό.

 

 

Επιπλέον, το μόνο στοιχείο που προδίδει λίγο την ηλικία του είναι οι δραματικοί διάλογοι και η πομπώδης αφήγηση.

 

Εννοείται πως είναι καθαρό 10άρι, από τα καλύτερα που έχω διαβάσει. Ευχαριστώ Λένα που με έπεισες να πάρω τον 1ο τόμο, CBG που με βοήθησες να πάρω τον 2ο και Ορέστη που τα μετέφερες.

 

Κάποιες ακόμα σκέψεις, οι περισσότερες είναι spoilers, οπότε τις βάζω όλες μαζί:

 

 

Ήταν λίγο μπερδεμένο το τέλος, κάθε ιστορία όμως έχει τους δικούς της κανόνες όσον αφορά τα ταξίδια στον χρόνο, οπότε υπέθεσα ότι ενώθηκε με τον παρελθοντικό του εαυτό. Εσείς;

 

Μου φάνηκε πως ο Oesterheld επίτηδες άφησε απροσδιόριστες τις περιπέτειες του Χουάν στα διάφορα Συνεχή, για να μπορεί να κάνει sequel στο μέλλον. Μεταξύ μας , καλά έκανε.

 

Πόσο meta ήταν το τέλος; Φαντάζεστε η δημοσίευση του Eternauta να ακύρωσε την εισβολή στην αληθινή Γη; Μου θύμισε κάπως Ίνκαλ το τέλος (ή μάλλον το αντίθετο, μιας και το Ίνκαλ ήρθε δεύτερο).

 

Μου φάνηκε πως ουσιαστικά δεν κατάφερε να βρει την οικογένεια του, γιατί βρήκε τους παρελθοντικούς τους εαυτούς, όχι τις εκδοχές που χάθηκαν.

 

Nevertheless, το φινάλε ήταν υπέροχο, αντάξιο μιας ιστορίας 350 σελίδων.

 

Ήμουν ο μόνος που είχε τόση πολλή αγωνία στις τελευταίες 20 σελίδες;

 

Ήμουν ο μόνος που με κάθε ισχυρό χτύπημα των ανθρώπων στους εξωγήινους φώναζε "ΑΝΤΕ ΓΕΙΑ" και "KABOOM !@#$%^&*^&*";

 

Ήμουν ο μόνος που στην αρχή, πριν γυρίσω κάθε σελίδα, έλεγα "Τώρα εδώ θα τους προδώσει ο Φαβάλι.";

 

Η έκδοση της Jemma απίστευτα καλή, σκληρό εξώφυλλο, τέλεια μετάφραση, κείμενα, κομπλέ δηλαδή.

 

Αν έβγαινε στα ελληνικά, θα αγόραζα την έκδοση με το σχέδιο του Breccia.

 

[Kabuki]

Πω.... πω..... ΠΩ!

 

Δημιουργήθηκε στα τέλη των 50's, θα μπορούσε άνετα όμως να είχε δημιουργηθεί 25 χρόνια αργότερα. Όταν οι Αμερικάνοι γέμιζαν τις σελίδες με ένα κάρο (ανούσια πολλές φορές) λόγια, ο Oesterheld έβαζε τα απαραίτητα λόγια, χωρίς να το παρακάνει (με κάποιες εξαιρέσεις, πιο κάτω αυτό). Όταν οι Αμερικάνοι έμεναν σταθεροί στα 5-6 καρέ ανά σελίδα, ο Lopez έπαιζε με τον αριθμό των καρέ, χρησιμοποιώντας πολλές φορές 9-10 καρέ, ή και πολύ περισσότερα για να αναδείξει την δράση, εκμεταλλευόμενος το στενόμακρο φορμάτ.

 

Όταν οι υπερήρωες στα κόμικς της DC έμπλεκαν σε ανόητες, κυρίως, περιπέτειες και οι χαρακτήρες δεν συμπεριφαίρονταν σαν αληθινοί άνθρωποι, ο Oesterheld έγραφε μια επική περιπέτεια με φαντασμαγορικές μάχες, αγωνία για τους χαρακτήρες και ήρωες με πάθη, ανησυχίες και αδυναμίες. Να μην αναφερθώ στην ωριμότητα του......

 

Τι θέλω να πω με αυτή την μακροσκελή εισαγωγή; Πως οι Λατινοαμερικάνοι ήταν τόσο μπροστά! Χωρίς να θέλω να περιορίσω την Silver Age, οι Λατινοαμερικάνοι δημιουργούσαν κόμικς που θύμιζαν αμερικάνικα κόμικς χρόνων αργότερα.

 

Δεν είναι απλά μια sci-fi ιστορία, άψογα (τονίζω το άψογα) δομημένη και σκηνοθετημένη, αλλά μια ιστορία επιβίωσης, ένα θρίλερ για γερά νεύρα (έτσι έχω στο μυαλό μου τις πρώτες 80 σελίδες), μια πολεμική ιστορία.

 

Λίγες ήταν οι χτυπητές πολιτικές αναφορές, όπως

το γεγονός ότι δεν βλέπουμε ποτέ Εκείνους, πως όλοι είναι υποχείρια τους και τα τουφέκια στο τέλος.

 

 

Το σχέδιο του Lopez ευτυχώς που ήταν α/μ, ταιριάζει πιο πολύ στην ατμόσφαιρα. Πάλι, έμεινα εντυπωσιασμένος από τις σκηνές μάχης που στήνει, από τα designs του, από το ρεαλιστικό στυλ του.

 

Τα μόνα προβλήματα που έχει; Το ένα είναι δικαιολογημένο, αν και πολύ ενοχλητικό. Κάθε 10 σελίδες, κάποιος (κυρίως ο Φαβάλι), πρέπει να μας θυμίζει τι έγινε προηγουμένως. Είναι όμως δικαιολογημένο, γιατί η σειρά δημοσιευόταν εβδομαδιαία. Το άλλο θέμα είναι το γεγονός πως

όλοι οι χαρακτήρες κινδύνευαν, αλλά σπάνια κάποιος θα πάθαινε κάτι. Ευτυχώς το τέλος ήρθε και το άλλαξε αυτό.

 

 

Επιπλέον, το μόνο στοιχείο που προδίδει λίγο την ηλικία του είναι οι δραματικοί διάλογοι και η πομπώδης αφήγηση.

 

Εννοείται πως είναι καθαρό 10άρι, από τα καλύτερα που έχω διαβάσει. Ευχαριστώ Λένα που με έπεισες να πάρω τον 1ο τόμο, CBG που με βοήθησες να πάρω τον 2ο και Ορέστη που τα μετέφερες.

 

Κάποιες ακόμα σκέψεις, οι περισσότερες είναι spoilers, οπότε τις βάζω όλες μαζί:

 

 

Ήταν λίγο μπερδεμένο το τέλος, κάθε ιστορία όμως έχει τους δικούς της κανόνες όσον αφορά τα ταξίδια στον χρόνο, οπότε υπέθεσα ότι ενώθηκε με τον παρελθοντικό του εαυτό. Εσείς;

 

Μου φάνηκε πως ο Oesterheld επίτηδες άφησε απροσδιόριστες τις περιπέτειες του Χουάν στα διάφορα Συνεχή, για να μπορεί να κάνει sequel στο μέλλον. Μεταξύ μας , καλά έκανε.

 

Πόσο meta ήταν το τέλος; Φαντάζεστε η δημοσίευση του Eternauta να ακύρωσε την εισβολή στην αληθινή Γη; Μου θύμισε κάπως Ίνκαλ το τέλος (ή μάλλον το αντίθετο, μιας και το Ίνκαλ ήρθε δεύτερο).

 

Μου φάνηκε πως ουσιαστικά δεν κατάφερε να βρει την οικογένεια του, γιατί βρήκε τους παρελθοντικούς τους εαυτούς, όχι τις εκδοχές που χάθηκαν.

 

Nevertheless, το φινάλε ήταν υπέροχο, αντάξιο μιας ιστορίας 350 σελίδων.

 

Ήμουν ο μόνος που είχε τόση πολλή αγωνία στις τελευταίες 20 σελίδες;

 

Ήμουν ο μόνος που με κάθε ισχυρό χτύπημα των ανθρώπων στους εξωγήινους φώναζε "ΑΝΤΕ ΓΕΙΑ" και "KABOOM !@#$%^&*^&*";

 

Ήμουν ο μόνος που στην αρχή, πριν γυρίσω κάθε σελίδα, έλεγα "Τώρα εδώ θα τους προδώσει ο Φαβάλι.";

 

Η έκδοση της Jemma απίστευτα καλή, σκληρό εξώφυλλο, τέλεια μετάφραση, κείμενα, κομπλέ δηλαδή.

 

Αν έβγαινε στα ελληνικά, θα αγόραζα την έκδοση με το σχέδιο του Breccia.

 

 

σε έπεισα να το πάρεις και να το διαβάσεις γιατί πέρα από το ότι τα σπάει σαν κόμικ, ήξερα ότι θα κάνεις και εξαιρετικό review μετα! :best:

[dimious200]

οκ,μετα το review του dark chris δε μπορω να γραψω και πολλα πραγματα.η συγκριση θα ναι αμεση, θα μοιαζω λες και γραφω τυποποιημενες προτασεις απο το αλφαβηταρι

Θα πω μονο οτι διαβασα τον πρωτο τομο χωρις διακοπη παρα μονο οσο χρονο χρειαστηκα για να δω και ανα απαντησω σε ενα μηνυμα στο κινητο!Δε μπορουσα να παρω τα ματια μου απο πανω του,με ρουφηξε!τελος,επος,αριστουργημα,ανυπομονω να ξεκοκκαλησω και τον δευτερο τομο και οσοι δεν το χετε τρεξτε να τον παρετε!

και επιτελους ξανακαντε ΜΟΜ τον leonidio που το εχει στο avatar του!!!

10 με καρχαρια/10

[dimious200]

Λοιποοοον,παει και ο δευτερος τομος,όχι μονοκοπανια αυτη τη φορα. Μου πηρε 2 ολοκληρες αναγνωσεις για να το τελειωσω, την πρωτη διαβασα 135 σελ και τις υπολοιπες τη δευτερη φορα (εχε χαρη που πρεπε να φυγω )

Καταπληκτικος και ο δευτερος τόμος αν και με λιγότερο φρενήρη ρυθμό,δεν ενιωσα όπως οταν διαβαζα τον πρώτο που βιαζόμουν να προχωρήσω, να μάθω τι θα γίνει,τι θα συναντησουν οι ηρωες μας..

Το τέλος στην αρχή με ξένισε λίγο, το θεωρησα λίγο "άτσαλο" και εύκολο. Σκεπτόμενος όμως λίγο ακόμα σε συνδυασμό με το αρθράκι αντί επιλόγου κατάλαβα τη μεγαλειότητα του έργου που πριν απο λίγο τέλειωσα!!!Είναι πραγματικά πολυεπίπεδο όπως λέει παραπάνω ο Αντρέας. Δεν έχει σκοπό να διηγηθεί απλά μια καλή περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, έχει ως σκοπο να θίξει πολλά ζητήματα της καθημερινότητας: δρούμε αυτόνομα,ανεξάρτητα;είμαστε κύριοι του εαυτού μας ή καθοδηγουμαστε από το φόβο και πειθαρχούμε στους "ανωτερους" μας;

Το ετερνάουτα είναι πραγματικά καταπληκτικό...Χαζευω τη βιβλιοθηκη μου και πραγματικα νιώθω οτι δεν εχω κατι καλυτερο εκει μεσα...

Τωρα το μονο που μενει ειναι να διαβασουμε και την αλλη εμφάνιση του ήρωα μας σε άλλη εποχή της Αργεντινης,όπως αναφφέρεται στο κείμενο στο τέλος

Επεξεργασία Φεβρουαρίου 21, 2013 από dimious200

[Επιθεωρητής Le Pit]

Εξαιρετικό έργο,αν και με κούρασαν κάποια πράγματα στο σχέδιο...για παράδειγμα στον πρώτο τόμο τα πολλά καρέ συζήτησης των χαρακτήρων όπου έδειχνε τα ίδια πρόσωπα να μιλάνε ξανά και ξανά. Δεν το τέλειωσα ακόμη αλλά το σενάριο φαίνεται πολύ δυνατό με σταθερή ροή,χωρίς υπερβολές στη δράση. Κλασικός,άρτιος τρόπος σχεδίασης,χωρίς να δίνει κάπου ρέστα. Υποθέτω ότι είναι από τα πιο κλασικά κομμάτια κομικ όλων των εποχών...

[φλοκ]

Φίλε Παναγιώτη είναι φανταστικό μόλις χτές το διάβασα κι εγώ και δεν μπορεί να βγεί απ το μυαλό μου!!!!

 

Οντως το σενάριο είναι όλα τα λεφτά αλλά και η σχεδίαση αν και "απλή" ή μάλλον λιτή καλύτερα πιστεύω οτι βοηθάει πολύ στο να φτιαχτεί ένα από  τα καλύτερα - κατά την ταπεινή μου άποψη - κομικ όλων ων εποχών.

Πιστεύω οτι η συνέχεια της ιστορίας θα σε αποζημιώσει με το παραπάνω....

[dimious200]

σχεδιαστικα ειναι τελειο,ρεαλιστικο και καθαρο σχεδιο,κολλαει πολυ καλα στα υπολοιπα χαρακτηριστικα του κομικ.το μονο που δε μ αρεσε στο σχεδιο ειναι οτι σε καρε σπρινταρισματος οι ηρωες ειχαν κατι ποζες σαν να απο το QWOP . κατα τα αλλα κομπλε

[Indian]

Είχα αγοράσει τον πρώτο τόμο πριν από λίγο καιρό και περίμενα να αποκτήσω και τον δεύτερο τόμο για να αρχίσω να το διαβάζω...!

Έτσι λοιπόν πήρα και τον δεύτερο τόμο από το Comicdom και λέω να το ξεκινήσω μετά το Πάσχα...!

Από τα λεγόμενα των καλών φίλων του GC περιμένω να διαβάσω κάτι πάρα πολύ καλό...! 

[zade]

Σεναριακά είναι τόσο καλό που αξίζει να διδάσκεται σε πανεπιστήμια. Το σκίτσο είναι επίσης εξαιρετικό, λιτό και γεμάτο νόημα που σε παρασύρει.

 

Τι καλά που θα ήταν να το είχα διαβάσει κιόλας...

[Επιθεωρητής Le Pit]

Τελικά το διάβασα κ εγώ...Το σενάριο ήταν πολύ δυνατό...συνεχώς εμφανιζόταν κάτι πιο δυνατό και πιο μεγάλο, κλιμακωτή αγωνία στο μεγαλύτερο μέρος του έργου,ρεαλιστικοί προβηματισμοί(για παράδειγμα τι θα γίνει η οικογένεια του ήρωα,προβληματισμός που στα περισσότερα κομικς δεν υφίσταται),δυνατές στιγμές που θύμιζαν επιστημονική φαντασία παλιότερης εποχής άλλα αυτό έδινε μια νοσταλγική όμορφια!Πιστεύω ότι είχε και έντονα πολιτικά μυνήματα -υπονοούμενα. Στην αρχή είχε κάπως αργή ροή και δεν ήμουν σίγουρος που θα το πάει άλλα τελικά με αποζημείωσε...

  Πιθανολογώ ότι το μελάνωμα έγινε με πινελάκι και αυτό νομίζω ότι μείωσε κάποιες λεπτομέρεις του σχεδίου και το έκανε λίγο βαρύ...

 Σίγουρα είναι ένα απο τα καλύτερα εικονογραφήματα που γράφτηκαν ποτέ!

[Θλιμμένος Μπούφος]

Ξέρει κανείς που μπορώ να το βρω Θεσσαλονίκη;;

[Kabuki]

είναι πολύ αγαπημένο κόμικ, που σε αφηνει ικανοποιημενο σε όλα τα επίπεδα,

περιγράφτηκαν πιο πάνω - μην τα ξαναλέω

μόνο να φανταστείτε είναι από τα λίγα κόμικ που είναι τόσο καλά, που συμφωνουμε με τον DJO

 

 

βασικά ποσταρω γιατι θυμήθηκα ότι η scifi σειρά falling skies έχει "δανειστεί" πλήθος ιδεών από το Ετερνάουτα, δυστυχώς με μέτριο αποτέλσμα...

 

[The_Sandman]

Ξέρει κανείς που μπορώ να το βρω Θεσσαλονίκη;;

 

Η Jemma θα βρίσκεται στην Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Υποθέτω πως θα έχει μαζί της στοκ και θα ισχύει ακόμα η προσφορά με το 50% στους παλιούς τίτλους.

 

 

ps. To post auto tha metatrapei ws dia magias sta ellinika molis epistrepsw spiti

pss. An den allaxei, 12 to vradi tha ginei mia kai kali kolokitha...

[Θλιμμένος Μπούφος]

Ωραία 

[Indian]

Είμαι κι εγώ από τους ευτυχείς αναγνώστες του θρυλικού αυτού κόμικ...!

 

Το ολοκλήρωσα σε δύο ημέρες (έναν τόμο κάθε ημέρα) και μπορώ να πω ότι είναι,μέχρι στιγμής,ό,τι καλύτερο έχω διαβάσει από την ένατη τέχνη...!

Μία υπέροχη υπόθεση,που άνετα θα μπορούσε να ήταν μυθιστόρημα,που σε καθηλώνει από από την πρώτη σελίδα και μία αφήγηση πραγματικά αριστουργηματική,που δεν σε αφήνει να χαθείς στις πολλές σελίδες του έργου...!

 

Το σχέδιο είναι πολύ καλό με πολύ έντονες διαβαθμίσεις του μαύρου...!

Θα συμφωνίσω με του προλαλήσαντες για το χρώμα...!Νομίζω πως εάν ήταν έγχρωμο θα έχανε πολύ...!

 

Όσον αφορά την έκδοση πιστεύω ότι,μαζί με τον Λούθερ,είναι ό,τι καλύτερο έχει βγάλει η Jemma...!

Τέτοιες εκδοτικές επιτελούν πραγματικό έργο στον χώρο των ποιοτικών κόμικς στην Ελλάδα και τους αξίζει κάθε αναγνώριση...!