ΚΑΛΑΪΤΖΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ [ (1945 - 2016) ]

[DJO]

 

Γεννήθηκε στη Σαντορίνη το 1945. Μεγάλωσε στις γειτονιές της Κοκκινιάς και σε οικογένεια με αριστερές πολιτικές πεποιθήσεις, ενώ υπήρξε μέλος της νεολαίας Λαμπράκη. Σπούδασε γραφικές τέχνες, σχέδιο και θέατρο. Σκίτσα του δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στην εφημερίδα Αυγή το 1961. Συνέχισε με Πανσπουδαστική, Δρόμοι Της Ειρήνης και αργότερα θα γίνει μόνιμος συνεργάτης των περιοδικών Αντί και Ντέφι, καθώς και της εφημερίδας Ελευθεροτυπία. Έκανε ένα πέρασμα και από τη Βαβέλ το Ένα (βλ.απόσπασμα), το Τέταρτο, τον Σχολιαστή και το ΔΗΩ. Τέλος, από το 2005 είναι μέλος του πληρώματος της Γαλέρας (για τις ακυβέρνητες πολιτείες). Μαζί με τον Γιάννη Ιωάννου, στην ουσία, έφερε μια εκρηκτική ανανέωση στον λόγο και την εικόνα της γελοιογραφίας, ενώ έχει δημιουργήσει άπειρες πολιτικοκοινωνικές γελοιογραφίες και συνεχίζει ακάθεκτος και καυστικότατος! Χώρια τα 3 κόμικς-graphic novels και τις πάμπολλες εκθέσεις στις οποίες συμμετέχει μέχρι σήμερα...
 

(Who Is Who?)

 

Επίσης, είναι μέλος της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων, της ΕΣΗΕΑ (Ένωσις Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών), το 1976 σχεδίασε τα σκηνικά και τα κοστούμια για την ταινία του Παντελή Βούλγαρη Happy Day και ήταν αφιερωμένο ένα επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς ντοκιμαντέρ Έλληνες Γελοιογράφοι σε αυτόν, συγκεκριμένα το πέμπτο. Έχει κάνει μέχρι κινούμενα σχέδια, εικονογραφήσεις παιδικών αναγνωσμάτων, εξώφυλλα βιβλίων, μακέτες συσκευασίας και διαφημιστικών εντύπων.
 

[rotagiatipino]

Συνεργάστηκε με το περιοδικό ΤΕΤΑΡΤΟ σε μόνιμη στήλη στις τελευταίες σελίδες (τεύχη 2-9).

 

 

 

 

 

Σύμφωνα με το Λεξικό Ελλήνων καλλιτεχνών (Αθήνα: Μέλισσα, 1997) (λήμμα του ιστορικού Τέχνης Γιάννη Μπόλη):

Γεννήθηκε στη Σαντορίνη το 1945 και σπούδασε γραφικές τέχνες, σχέδιο και θέατρο. Ομαδικές εκθέσεις (Γκάζι, 1996 κ. ά.). Μέλος της ΕΣΗΕΑ.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Ν. Ξυδάκη: "Γιάννης Καλαϊτζής" (Καθημερινή-Επτά Ημέρες, 19/2/1995).

"Είπε ο Καλαϊτζής το γάιδαρο Τυφώνα" (Ελευθεροτυπία 2/11/1997).

Π. Μπουκάλα: "Ο Τυφών του Γιάννη Καλαϊτζή" (Καθημερινή, 2/2/1997).

[DJO]

Ο ΚΑΛΑΪΤΖΗΣ ΕΦΤΙΑΞΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ που έχει μέχρι και τα κόμικς που είχε κάνει για το 9 και τη Γαλέρα!!!!!! Τρομερή και μερακλίδικη δουλειά!!!!!! Μέχρι και προσωπογραφίες - γελοιογραφικά πορτραίτα έχει!!!!

 

 

WWW.GIANNISKALAITZIS.GR

 

Πηγή: Εκτός Καρέ

 

 

Άπειρα !

[DJO]

Αφίσα που υπάρχει σε όλη την Πατησίων και το κέντρο:

 

 

Μαθήματα αγωνιστικότητας αλλά και αλληλεγγύης δίνουν οι 595 καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών. Εδώ και 5 μήνες έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα και τον Μάιο χάνουν οριστικά τη δουλειά τους. Εδώ και 5 μήνες βρίσκονται καθημερινά στο δρόμο του αγώνα, διεκδικώντας δουλειά, κοινωνική ασφάλιση και σύνταξη. Εδώ και 5 μήνες κάνουν πράξη την αλληλεγγύη στηρίζοντας και έμπρακτα η μία την άλλη και τις οικογένειες εκείνες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Εδώ και 5 μήνες …καθαρίζουν για μας.

[GeoTrou]

Η ήρεμη δύναμη των ελληνικών κόμικς. Πραγματικά από τους ποιοτικότερους στη χώρα μας. 

[leonidio]

Αφιέρωμα στην Εφημερίδα των Συντακτών για τον Γιάννη Καλαϊτζή. 

 

ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΛΑΙΤΖΗ

Γιάννης Καλαϊτζής 1945-2016

 

«Γαλέρα στους πέρα κάμπους...»

 

Συντάκτης: Γιάννης Καλαϊτζής

 

Mεγάλωσα στο καφενείο του πατέρα μου στην Κοκκινιά. Πάνω στα τραπέζια κυκλοφορούσαν δύο-τρεις εφημερίδες. Γελοιογραφικά σκίτσα κάνω από μωρό.

Ημουν παρατηρητικό και κακό και το ‘δειχνα.

Το περιβάλλον μου ένιωσε την απειλή. Χάριν εξευμενισμού μού διέθεσε μια αποδοχή διαρκείας. Το να επιδοθώ στην πολιτική σάτιρα ήταν αυτονόητο.

Ημασταν αριστεροί, το κράτος μάς έκανε και ρατσιστές.

Η Δεξιά, η εξουσία, οι αρχές ήταν έξω από την κοινωνία μας, ήταν το ξένο, το άλλο. Μου την είχε στημένη στο νηπιαγωγείο.

Κατανάγκαζαν εμένα τον σκιτσογράφο να πλέκω καλαθάκια και να κεντάω με μπρισίμι μηλαράκια σε χαρτόνι.

Για να με σπάσουν. Δε μίλησα. Καταδικάστηκα σε δωδεκαετή εκπαίδευση. Μου ’ριξαν και έναν χρόνο επί πλέον ως μη συνεργάσιμο.

Δραπέτευσα πριν εκτίσω την ποινή.

Ακολούθησε ο κατήφορος. Από τα χαμαιτυπεία της Αριστεράς στα καταγώγια των Καλών Τεχνών.

Εμαθα κινηματογράφο στους κινηματογράφους, θέατρο στο θέατρο, μουσική τη νύχτα και εικόνες στο πεζοδρόμιο. «Πανσπουδαστική», «Δρόμοι της Ειρήνης», «Αυγή».

Ακολουθεί μια χούντα που επί 40 χρόνια παραμένει 7 ετών.

Σκιτσάρω αγωνιώντας να κατανοήσω το προηγούμενο. «Αντί», «Ελευθεροτυπία», «Σχολιαστής», «Ντέφι», «Βαβέλ», «ΔΗΩ» και «Τσιγγάνικη ορχήστρα», «Το μαύρο είδωλο της Αφροδίτης», «Τυφών», «Γιαταλεφτά Νοέμβρη», «2000 στα 4».

Γαλέρα στους πέρα κάμπους

 

Γιάννης Καλαϊτζής

 

Καλό ταξίδι, Γιάννη

 

Η κηδεία του Γιάννη Καλαϊτζή θα γίνει την Τρίτη, 16 Φεβρουαρίου, στις 2 μ.μ. στο Γ΄ Νεκροταφείο

 

Καλό ταξίδι συνάδελφε

 

Σκίτσο του Μιχάλη Κουντούρη | ΕΦ.ΣΥΝ.

 

Συντάκτης:ΕΦ.ΣΥΝ.

 

Tα γραφεία του περιοδικού «Γαλέρα» άνοιξε διάπλατα ξανά ο Γιάννης Καλαϊτζής στους «Εργαζόμενους» (τα 2 απεργιακά τεύχη) της «Ελευθεροτυπίας», τον Φεβρουάριο του 2012.

 

Συνάδελφος κι αυτός μαζί με όλους τους απλήρωτους απεργούς της Χ.Κ. Τεγόπουλος, στήριξε το κάθε βήμα του πολύμηνου απεργιακού αγώνα.

 

Με δανεικά μηχανήματα και με τον Καλαϊτζή ενθουσιώδη, πληθωρικό και γεμάτο ιδέες να τριγυρνάει ανάμεσα στους τεχνικούς που έστηναν τις σελίδες των απεργιακών εφημερίδων τα δύο φύλλα γράφτηκαν, εκδόθηκαν και πουλήθηκαν σε όλη την Ελλάδα.

 

Σε εκείνες τις κουβέντες που ξεκίνησαν από τις γενικές συνελεύσεις στα γραφεία της Μίνωος γεννήθηκαν οι πρώτες σκέψεις για μια νέα συνεταιριστική εφημερίδα χωρίς αφεντικό.

 

Ο Καλαϊτζής, ένθερμος υποστηρικτής κάθε συλλογικής και ανεξάρτητης προσπάθειας, ονειρεύτηκε μαζί μας την «Εφημερίδα των Συντακτών».

 

Σε όλες τις δυσκολίες, όλα τα σκαμπανεβάσματα, θετικά, αρνητικά, ήταν παρών αλλά και σε όλο τον πόλεμο που βίωσε η εφημερίδα.

 

Ο σπουδαίος σκιτσογράφος μπήκε με το γνωστό του πάθος στο εγχείρημα και δημοσίευε κάθε μέρα στην πρώτη σελίδα τα μοναδικά σκίτσα του.

 

Ηταν παρών ακόμα κι αφού είχε αρρωστήσει σε κάθε γενική συνέλευση των συνεταιριστών της «Εφ.Συν.» με τις ανατρεπτικές προτάσεις του και με τη σταθερή κι επίμονη άποψή του να δυναμώνει η συλλογική προσπάθεια διασφαλίζοντας πάντα την ανεξαρτησία της εφημερίδας από κάθε επίδοξο «καταπατητή».

 

Παρών σε όλες τις γενικές συνελεύσεις της «Εφ.Συν.»

 

Την τελευταία περίοδο το σκίτσο του Καλαϊτζή μετακόμισε στην τελευταία σελίδα της «Εφ.Συν.» πάνω από τα καθημερινά χιουμοριστικά αφηγήματα του άλλου συνεργάτη που χάσαμε πρόσφατα, του Λάκη Μπέλλου.

 

Ο Γιάννης συνέχιζε να σκιτσάρει σχεδόν καθημερινά ακόμα και μέσα από το νοσοκομείο τις δικές του πινελιές στην επικαιρότητα. Με τον ίδιο αιχμηρό τρόπο.

 

Σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή - 12/12/15

 

Ηταν ένα μεσημέρι στον «Ευαγγελισμό» όταν στη διάρκεια μιας ολιγόλεπτης επίσκεψης την ώρα που παρέδιδε το σκίτσο του μας είπε:

 

«Αυτό που έχει πετύχει ο συνεταιρισμός των εργαζομένων στην «Εφ.Συν.» είναι πολύ μεγάλο και πολύ σπουδαίο και πολύ μοναδικό πείραμα για όλη την Ευρώπη. Το μόνο που με στεναχωρεί είναι ότι δεν έγινε και μια κατάληψη σε ένα από τα κλειστά εργοστάσια από τους απολυμένους εργάτες που θα το λειτουργούσαν αποφασιστικά με έναν δικό τους συνεταιρισμό».

 

Ο Καλαϊτζής είχε όνειρα, είχε όραμα, ανήκε σταθερά στον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς, δεν μασούσε τα λόγια του, δεν έκανε σκόντο στα καυστικά του σχόλια ούτε στο μαγικό και πληθωρικό πενάκι του.

 

Ο Καλαϊτζής ήταν παρών με όλη τη σημασία της λέξης.

 

Την Τρίτη αποχαιρετάει ολόκληρη η «Εφ.Συν.» τον σπουδαίο συνεταιριστή της γνωρίζοντας ότι το κενό που αφήνει είναι δυσαναπλήρωτο.

 

ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΛΑΙΤΖΗ

…με αφορμή τον Γιάννη

 

 

Συντάκτης: Γιάννης Ιωάννου

 

Περπατάω σε μια ηλικία που μοιάζει ναρκοπέδιο. Γύρω μου φίλοι και γνωστοί εξαερώνονται ξαφνικά σαν να τους άρπαξαν ανάποδοι μετεωρίτες.

Μέσα σε λίγους μήνες έχασα αγαπημένα πρόσωπα, ακόμη και τον δικό μου άνθρωπο. Ο Θεριστής, απόλυτος Αρχοντας, ανέλεγκτος, ανηλέητος, είναι και επιλεκτικός. Διαλέγει τους καλύτερους, τους πολύτιμους, ό,τι λάμπει γύρω μας.

Τόσο που αυτό καταντάει Υψιστη αξιολόγηση και όσοι μένουμε νιώθουμε παρακατιανοί, άχρηστοι.

Μάς άφησε ο Καλαϊτζής. Οι κοντινοί του ήξεραν από χρόνια το ριζικό του, αλλά κανείς δεν το πίστευε.

Γιατί ο Γιάννης δεν χασομέρησε ούτε στιγμή για να κοιτάξει τη μοίρα του. Συνέχισε, όπως πάντα, να παλεύει με το μολύβι, θεριό ανήμερο, ώς την τελευταία στιγμή.

Οχι πως του ήταν και δύσκολο· ήταν στη φύση του να παλεύει τις ουτοπίες, να τους δώσει σάρκα και οστά. Οπως όταν έστησε τη «Γαλέρα».

Που κανείς δεν φανταζόταν ότι μπορούσε να βγει ένα τέτοιο περιοδικό στην Ελλάδα. Κι όμως αυτός, παρότι απόμακρος από παρέες, όμως τόσο αγαπητός και σεβαστός, ένα νεύμα έκανε.

Κι αυτό έφτασε για να συγκεντρώσει δίπλα του όλους τους γελοιογράφους, κομιξάδες κι αρθρογράφους, και να βγάλουν εθελοντές όλοι τους τη «Γαλέρα».

Και μετά έστησε μόνος του πάλι, με τη αέναη βοήθεια της κόρης του Λουίζας, την εξαιρετική έκθεση στα Ντοκ της Θεσσαλονίκης.

Δεν τον έβλεπα συχνά, τον είχαμε γνωρίσει με τη γυναίκα μου στις Βρυξέλλες, όταν τον είχαν καλέσει μαζί μου από το κέντρο κόμικς CBBD να εκπροσωπήσουμε τη νεόφερτη τότε Ελλάδα στην ΕΟΚ.

Λίγες μέρες παρέα έφτασαν για να γνωρίσω έναν αξιαγάπητα ανοιχτό άνθρωπο, μ’ ένα πληθωρικό, πολυσχιδές ταλέντο. Σχεδίαζε με την ευκολία που ανέπνεε και με τέτοια ταχύτητα που δεν προλάβαινες να δεις το χέρι του, που έφευγε σαν αέρας πάνω στο χαρτί.

Ηταν, Είναι, ο πρώτος κομίστας και σίγουρα ο πιο ολοκληρωμένος στην Ελλάδα.

Με Αριστερό DNA, δούλευε σταχανοβίτης στην «Αυγή» και μετά μια ζωή στην «Ελευθεροτυπία» και τώρα στην «Εφ.Συν.».

Πίστευε στη «για πρώτη φορά Αριστερά» και υποπτεύομαι ότι όταν είδε τα πρώτα, αλλά ίσως καθοριστικά, στραβοπατήματά της, προτίμησε να την κάνει για Πάνω παρά να το παραδεχτεί.

Πιστεύω ότι σύντομα, άλλοι πιο ειδικοί, θα παρουσιάσουν το έργο του και ελπίζω, μια ολοκληρωμένη έκθεση της δουλειάς του να γίνει στο άνοιγμα της νέας Εθνικής Πινακοθήκης.

Θέλω επίσης να πιστεύω ότι το έργο του θα βρει μια μόνιμη στέγη σ’ ένα Κέντρο Σκίτσου και Κόμικς που θα αναλάβει να δημιουργήσει το υπουργείο Πολιτισμού.

Γιατί βέβαια υπάρχει ο λαίμαργος πολιτισμός των ματαιόδοξων Μεγάρων, αλλά υπάρχει και ο επίγειος και προσιτός πολιτισμός της Ενατης τέχνης και του Σκίτσου.

Γιάννη, μακάρι η αναχώρησή σου να γίνει αφορμή για να πάρει τη θέση που του αξίζει το έργο σου. Σ’ ευχαριστώ για ό,τι μας έδωσες, για ό,τι μας άφησες.

Σε χαιρετώ φίλε.

Γιάννης Ιωάννου, Σκιτσογράφος

 

 

Ενας Ροΐδης των κόμικς

 

Σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή- 27/1/16 | «Εφημερίδα των Συντακτών»

 

Συντάκτης: Περικλής Κοροβέσης

 

«Η “Εφ.Συν.” καταγγέλλει τον Γιάννη Καλαϊτζή, γιατί, αντί να έρθει στη δουλειά του, αυθαιρέτως προτίμησε να πάει στο κοιμητήριο της Νίκαιας».

Φανταστείτε να βγαίναμε με ένα τέτοιο πρωτοσέλιδο. Θα μας έλεγαν διάφορα πράγματα ανάλογα με τη φαντασία του καθενός και της καθεμιάς, που θα είχαν να κάνουν με την προσβολή της μνήμης του νεκρού.

Εμείς που τον ξέραμε και τον ζήσαμε θα είμαστε και οι χλευαστές του.

Ενώ οι πολιτικοί -που δεν χώνευε ο Γιάννης- θα έπλεκαν ύμνους. Δεν θα καταλάβαιναν την «ειδική» μας γλώσσα για να συνεννοηθούμε για πράγματα ακατάληπτα για τους άλλους. Και ούτε θα πρωτοτυπούσαμε.

Με έναν αντίστοιχο τίτλο, στην πρώτη σελίδα, είχε κυκλοφορήσει το «Σαρλί Εμπντό» για τον θάνατο του έξοχου συναδέλφου τού Γιάννη, του Ρεσνέρ.

Το είδα αναρτημένο σ' ένα περίπτερο στο Παρίσι, στον Σεν Μισέλ, και ξέσπασα σε αναφιλητά.

Πήρα την εφημερίδα, κάθισα στο διπλανό καφενείο και παρήγγειλα τα γαλλικά παυσίπονα που ονομάζονται Καλβαντός.

Με τα κόμικς έχω μακρά παράδοση. Ξεκινάω από τα παιδικά μου χρόνια με τα «Κλασικά Εικονογραφημένα», που σχεδόν τα είχα όλα.

Εντρυφώ σε «Μικρό ήρωα», «Γκαούρ Ταρζάν» και «Μάσκα». Παράλληλα πέφτω στους κλασικούς, Μπαλζάκ, Σταντάλ, Ντοστογιέφσκι, Καζαντζάκη κ.λπ., που ο πατέρας μου το είδε σαν δική μου ωρίμανση που αφήνω την παρακατιανή κουλτούρα και γίνομαι πια άνθρωπος.

Οπως κάθε πατέρας, νομίζει πως έχει ένα γιο όπως τον φαντάστηκε και δεν μπορεί να δει ένα γιο όπως είναι.

Πού να φανταζόταν πως κάποια χρόνια αργότερα, όταν βρέθηκα εξόριστος στο Παρίσι, τα κόμικς, που τα αγόραζα από τους παλιατζήδες του Σικουάνα, θα έπαιζαν στη ζωή μου τον ίδιο ρόλο, σε άλλο επίπεδο, όπως ο Γαλλικός Μάης και τα διάφορα «Λούβρα» του Παρισιού.

Με τον Γιάννη γνωριζόμαστε τριάντα έξι χρόνια.

Δεθήκαμε από την πρώτη στιγμή και η φιλία μας δεν διαταράχθηκε από τίποτα, αν και υπήρξαν συνταρακτικά γεγονότα στην κοινή μας ζωή. Παντρεύτηκε τη γυναίκα μου εν αγνοία μου.

Εντούτοις, αυτή η αιθέρια γυναίκα μού έδωσε μια υπέροχη εξήγηση και κατάλαβα πως είχε δίκιο.

Είχαμε μπει σε έναν άλλο κώδικα επικοινωνίας. Της ειλικρίνειας και της αγάπης που δημιουργούσε μιαν άλλη οικολογική ισορροπία που είχε τάση προς την αρμονία.

Τον Γιάννη εγώ τον θεωρούσα ένα κορυφαίο κομίστα, όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα αλλά και για τα διεθνή. Τον πίεζα να ασχοληθεί παραπάνω με αυτό του το χάρισμα, αλλά τον έτρωγε η καθημερινή του δουλειά στην εφημερίδα.

Το αντίστοιχο έλεγε κι αυτός για μένα. Ξέραμε και οι δυο μας πως η εφημερίδα μάς τρώει το κύριο δημιουργικό μας έργο.

Αλλά και οι δυο μας είχαμε στρατευτεί σε μιαν άδολη Αριστερά. Ποια είναι αυτή; Ρωτήστε τον Γιάννη. Βγαίνει από το έργο του.

Εγώ είχα μάθει τη γλώσσα του. Αυτήν που μιλούσαν στον δικό του κόσμο.

Και όταν μεσολάβησα να δημοσιευτεί σε συνέχειες στον «Σχολιαστή» «Το Μαύρο είδωλο της Αφροδίτης» και έγραψα την άποψή μου για τον Γιάννη, το διαβάζει και μου λέει: «Ρε μαλάκα, αφού δεν ξέρεις από κόμικς, τι βλακείες είναι αυτές που λες;».

Και εγώ το εισέπραξα σαν μια βαθιά ευγνωμοσύνη. Είπαμε, άλλη γλώσσα και όποιος την καταλαβαίνει.

Και ύστερα από χρόνια στο «Bourbon», αφού είχαμε εξαντλήσει όλη την ιεροτελεστία, μου λέει: «Περικλή, έχεις γράψει ένα αριστούργημα».

Τον ρωτάω «ποιο είναι αυτό;». Και απαντάει: «Οι παράπλευρες καθημερινές απώλειες».

Του λέω «είσαι μεθυσμένος και θα σε πάω στο σπίτι». Και έτσι έγινε.

Εντούτοις ψύχραιμος επανήλθε στην «Εφ.Συν.» κάνοντας ύμνο για τον μεγάλο χαράκτη Περικλή Κοροβέση, του οποίου τα έργα υπήρχαν σε όλα τα μουσεία του κόσμου, αλλά ο ίδιος αρνιόταν να τα εκθέσει στην Ελλάδα, λόγω του χουντικού της παρελθόντος.

Και αυτό έπιασε τόσο πολύ, που και η ίδια μου η αδερφή ήθελε κάποιο έργο μου.

Λίγο πριν φύγει ο Γιάννης, ρώτησε: «Πού είναι ο Περικλής;».

Βρέθηκα αμέσως δίπλα του. Και οι παλιοί φίλοι δεν χάνονται. Αργά ή γρήγορα θα ξαναβρεθούν.

ΥΓ. Αυτό είναι ένα βιαστικό κείμενο που μου το ζήτησαν την τελευταία στιγμή. Δεν συνηθίζω να γράφω έτσι. Το κάνω για τον Γιάννη και οι αμαρτίες (της γραφής) δικές μου.

 

Με αρτιότητα και αθυροστομία

 

Σκίτσο του Γιάννη ΚαλαΙτζή - 14/9/15 | «Εφημερίδα των Συντακτών»

 

Συντάκτης: Γιάννης Κουκουλάς

 

Ο Φρόιντ, στη μελέτη του «Το Ευφυολόγημα και η Σχέση του με το Ασυνείδητο» (εκδόσεις Πλέθρον, μετάφραση: Λ. Σιπητάνου, Γ. Σαγκριώτης), προβαίνει σε μια εκτενή καταγραφή παραδειγμάτων από λογοπαίγνια που χρησιμοποιούνται στη γερμανική γλώσσα.

 

Ενα από αυτά που, κατά τον πατέρα της ψυχιατρικής, είναι διαδεδομένο στους ιατρικούς κύκλους, έχει ως εξής: «Αν ρωτήσει κανείς κάποιον νεαρό ασθενή αν αυτοϊκανοποιείται, είναι σίγουρο ότι η απάντηση που θα πάρει θα είναι: “O, na, nie”».

 

Η απάντηση αυτή σημαίνει «Ω, όχι, ποτέ» μα ακούγεται ως «Onanie» που σημαίνει «αυνανισμός».

 

Και εδώ βρίσκεται ακριβώς η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στον ευφυολόγο και τον αναθεωρητή.

 

Ο πρώτος παρεμβαίνει δημιουργικά και αυθάδικα σε μια λέξη ή φράση και της διαστρεβλώνει το νόημα.

 

Ο δεύτερος καταργεί ένα παραδεδεγμένο νόημα και το υποκαθιστά με άλλο προς ίδιον όφελος.

 

Ο μεταμοντέρνος αναθεωρητισμός δεν είναι πια μόνο ιστορικός αλλά έχει εξαπλωθεί και στο λεκτικό-γλωσσικό επίπεδο.

 

Λένε «απασχόληση» και εννοούν «μισθωτή εργασία», λένε «παγκοσμιοποίηση» και εννοούν «πληροφοριακό, εμπορικό και καλλιτεχνικό ολιγοπώλιο», λένε «Διεθνές Νομισματικό Ταμείο» και εννοούν «Παγκόσμια Οργάνωση Τοκογλύφων».

 

Δεν έχουν ούτε το θάρρος να επινοήσουν νέες λέξεις. Διαστρέφουν τις παλιές. Αντίθετα με τον χιουμορίστα, τον ευφυολόγο, τον χωρατατζή.

 

Και ο Γιάννης Καλαϊτζής, ερωτευμένος ισοβίως με τις δυνατότητες της γλώσσας και των γραμμάτων, το απέδειξε.

 

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 έγιναν στα χέρια του «2000 στα 4», η Δεκαεπτά Νοέμβρη έγινε «Γιαταλεφτά Νοέμβρη», το υπουργείο Παιδείας έγινε «Υπουργείο χάριν Παιδιάς», το ΥΠΕΧΩΔΕ έγινε «Χάρβαλον μεν, ΥΠΕΧΩΔΕ», το υπουργείο Εξωτερικών έγινε «Υπουργείον από το Εξωτερικόν», το υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟ), έγινε απλώς «Υπό», το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη κατέληξε σε «Προ-Πο» και το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) εξέπεσε σε «Yes».

 

Η εφημερίδα «Χώρα» έγινε «Ψώρα», η «Εσπρέσο» έγινε «SSpresso», ανάδοχος όλων των δημοσίων έργων ήταν «Ο Νονός» και τα τηλεοπτικά βραβεία Αρίων έγιναν «βραβεία Αρείων».

 

Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος συντομογραφήθηκε ως «Δις» και η Ελλάδα υπό καθεστώς τρομολαγνείας ήταν ένα απέραντο «Στρατόπεδο Υλάρχου Τραγκαουνάκη»

 

Σκίτσο του Γιάννη ΚαλαΙτζή - 18/6/13 «Εφημερίδα των Συντακτών»

 

Ο Γιάννης Καλαϊτζής με δεδομένη την εικαστική του παιδεία, τη γελοιογραφική του αρτιότητα και αθυροστομία, τους καλλιτεχνικά πολυεπίπεδους πειραματισμούς του, την οργιώδη φαντασία του και τόσα άλλα που διαβάζετε στο αφιέρωμα τούτο, και πάλι λίγα είναι, υπήρξε ένας υπέρμαχος των δικαιωμάτων της γλώσσας να περιγράφει αλήθειες.

 

Και το έκανε πράξη προσθέτοντας ή αφαιρώντας ένα-δυο γράμματα στις κενές μεγαλοστομίες και τις πομπώδεις «επιγραφές» της εξουσίας.

 

Χωρίς να προσβάλει τα νοήματα.

 

Απλώς χλευάζοντας την εξουσία.

 

Εδώ είναι το πρώτο κείμενο, που έχει λινκ για όλα τα υπόλοιπα και για άλλα.

[ramirez]

Να συμπληρώσω τον leonidio και με τις υπόλοιπες καταγραφές της Εφημερίδας των Συντακτών.

 

 

Εικονοαφηγητής και εικονοκλάστης

 

Σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή - 5/2/16 | «Εφημερίδα των Συντακτών»

 

 

Συντάκτης: Παντελής Μπουκάλας

 

Ποτέ δεν ήταν εύκολο το πολιτικό σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή. Σπανίως ήταν της μιας φιγούρας ή καρικατούρας και του ενός θέματος. Και σπανιότατα μπορούσε να το εξαντλήσει η μία και μόνη ματιά και να το προσπεράσει. Πυκνοκατοικημένο από εικόνες και εικονίτσες, λέξεις ακέραιες αλλά και λέξεις σπασμένες και κωδικοποιημένες, δέσμευε το βλέμμα, απαιτώντας ανάγνωση, όχι σκέτο κοίταγμα.

 

Η υπερρεαλιστική εικονοποιία του, που πανηγύριζε διαρκώς την ελευθερία της, και το ρεαλιστικής οξύτητας και ευθύτητας κείμενο έδεναν σ' έναν λόγο που τραυματιζόταν βαριά αν, εντυπωσιασμένος, προσπαθούσες να τον μεταδώσεις τηλεφωνικά ή να τον αναπαραγάγεις στην παρέα του τραπεζιού. Γι' αυτό κι έλεγες «να τον διαβάσεις». Οχι «να τον δεις».

 

Εκείνο το ευρηματικό «www./...», για παράδειγμα, με το οποίο εμπλούτισε τις γελοιογραφίες του στον καιρό του ίντερνετ, ήταν ένα σκίτσο μέσα στο σκίτσο. Και μάλιστα ένα σκίτσο καμωμένο από λέξεις και καμία εικόνα. Πέντε-δέκα λέξεις που θα διδάσκουν πάντα οικονομία στους πλατειαστικά νάρκισσους του λακωνικού υποτίθεται τουίτερ. Πως ήταν εικονοαφηγητής, και μάλιστα εικονοκλάστης εικονοαφηγητής, ένας λογοτέχνης των κόμικς, ο Καλαϊτζής το φανέρωσε ευθύς εξ αρχής, με την «Τσιγγάνικη ορχήστρα» του και το πιστοποίησε με «Το μαύρο είδωλο της Αφροδίτης» και τον «Τυφώνα». Αν η συμβολή του στη -σχεδιαστική και όχι μόνο- ωρίμαση της ελληνικής πολιτικής γελοιογραφίας είναι αυταπόδεικτη, εξίσου αυταπόδεικτος είναι ο καθοριστικός ρόλος του στη γέννηση της ελληνικής εκδοχής των κόμικς.

 

Δεν θα πω «στο καλό, φίλε». Ο φίλτατος Γιάννης ήξερε ότι το καλό ήταν εδώ· είναι εδώ, όχι «εκεί». Κι όχι ετοιμοπαράδοτο, αλλά διεκδικήσιμο, απαιτητό. Το διεκδίκησε. Το απαίτησε. Κι όχι μόνος. Η περίπτωση της «Γαλέρας» το πιστοποιεί. Και χαίρομαι που, χάρη στη γλυκιά επιμονή του, μπορώ να λέω πως «ήμουνα κι εγώ εκεί».

 

 

Θυελλώδης και ασυμβίβαστος

 

Σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή - 30/3/15 | «Εφημερίδα των Συντακτών»

 

 

Συντάκτης: Έφη Ξένου

 

Με το σκίτσο άργησα να ασχοληθώ επαγγελματικά. Για πολλά χρόνια το παρακολουθούσα από κάποια απόσταση, συλλέγοντας, διαβάζοντας, θαυμάζοντας αυτούς που το έπαιζαν ήδη στα δάχτυλα. Πρώτος και καλύτερος ανάμεσά τους ο Γιάννης Καλαϊτζής. Με τη μοναδική γραμμή, την πληθωρική, την εκρηκτική, την άναρχη και τα αιχμηρότατα σχόλια.

 

Το σκίτσο του δεν διαβαζόταν ποτέ με μια ματιά. Επιανες αρχικά το νόημα και έπρεπε μετά να το δεις οριζοντίως, διαγωνίως και καθέτως για να ανακαλύψεις τις λεπτομέρειες. Φάτσες, εκφράσεις, ζώα, ήχοι, κινήσεις που ξεπετιούνταν δεξιά κι αριστερά. Για το τέλος άφηνα πάντα τη μοναδική του υπογραφή, με τα ευφάνταστα σχόλια, ένα δεύτερο σκίτσο μέσα στο πρώτο.

 

Πάνω απ’ τα κόμικ του πέρασα πάμπολλες ώρες παρατηρώντας. Τα πορτρέτα του τα ζήλεψα. Δεν έχουν ασχοληθεί τόσο πολύ μ’ αυτά, αν και πιστεύω πως είναι το κομμάτι που συμπληρώνει την τεχνική του αρτιότητα. Για μένα, που ήταν ο καημός μου και τα έκοβα και τα μάζευα χρόνια, ήταν ένας λόγος ακόμα να τον θαυμάζω. Με τόσο λιτά μέσα, ένα μολύβι ή έναν μαύρο μαρκαδόρο, με τις νευρικές, βιαστικές, γραμμές ο Γιάννης έβγαζε τον χαρακτήρα, έπιανε την έκφραση, ζωντάνευε όποιον έφτιαχνε. Τον είχα δει να το κάνει όταν βρισκόμασταν καμιά φορά μετά τη Λέσχη και μας ζωγράφιζε όπου έβρισκε. Σε χαρτιά, σε τραπεζομάντιλα και σε τραπέζια ακόμα.

 

Η τελευταία μου ανάμνηση απ’ αυτόν είναι ένα βράδυ στην πλατεία Καρύτση, με διάφορους συναδέλφους της «Εφημερίδας των Συντακτών», στη διπλανή καρέκλα, με κουβέντα, γέλια, ποτό, μεζέ, το τσιγάρο στο χέρι και το τραγούδι στο στόμα. Χαίρομαι που θα τον θυμάμαι έτσι! Όταν τον γνώρισα, ανακάλυψα ότι ήταν όπως τα σκίτσα του: θυελλώδης, πληθωρικός, ανήσυχος, ασυμβίβαστος, ετοιμόλογος, πειραχτήρι.

 

Ο Γιάννης έζησε όπως ήθελε, είπε ό,τι ήθελε, σκίτσαρε και έγραψε ό,τι ήθελε. Χωρίς συμβιβασμούς, επαναπαύσεις, υποχωρήσεις. Το «ουδείς αναντικατάστατος» δεν μπορεί να ισχύσει εδώ. Κάποιοι άνθρωποι είναι μοναδικοί. Και οι ίδιοι και αυτό που προσέφεραν. Είναι εκπληκτικό το ότι ενώ ενέπνευσε και έκανε γενιές και γενιές δημιουργών να ασχοληθούν με το κόμικ και τη γελοιογραφία, δεν υπάρχει ούτε μια γραμμή που να μοιάζει με τη δική του. Κι ούτε πιστεύω πως θα υπάρξει.

 

Καλό σου ταξίδι Γιάννη! Η θέση σου στο σχολείο του σκίτσου θα παραμείνει κενή.

 

 

www. ali s emas.gr

 

Βαγγέλης Χερουβείμ

 

 

Συντάκτης: Βαγγέλης Χερουβείμ

 

Ένα καναρίνι ή αηδόνι συνήθιζαν να έχουν στα χαρακώματα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η αντοχή του ήταν η πιο ευαίσθητη ένδειξη για τα χημικά που χρησιμοποιούσε ο εχθρός. Το ίδιο έκαναν και στις πιο επικίνδυνες στοές των ορυχείων. Το ωδικό πτηνό ήταν ο πιο σίγουρος μετρητής για τα τοξικά αέρια του Άδη.

 

Σήμερα μάλλον τα αηδόνια μας είναι οι ευαίσθητοι σατιρικοί μας ποιητές. Και έχουμε ήδη χάσει πολλούς. Ένας τέτοιος ποιητής του σκίτσου ήταν και ο Γιάννης Καλαϊτζής. Από τους αναμορφωτές του είδους, μαζί με λίγους ακόμα, πάνω-κάτω της γενιάς του.

 

Από τα πενάκια και τους μαρκαδόρους και του Γιάννη, πέρασε ο μετασχηματισμός της παλιάς, επιθεωρησιακού τύπου γελοιογραφίας στο σύγχρονο πολιτικό σκίτσο της μεταπολίτευσης. Στη Νέα Πολιτική Γελοιογραφία. Αυτή που ενσωμάτωσε τον μοντερνισμό στα εικαστικά, το ύφος των κόμικς, τον πλούτο του Νέου Κινηματογράφου, το Θέατρο του Παραλόγου και ό,τι πιο κριτικό και φρέσκο παρέδιδε η παγκόσμια λογοτεχνία. Αντανακλώντας μαζί τη γνώση και τις υψηλές απαιτήσεις που είχαν οι νεότερες γενιές των αναγνωστών.

 

Ο Καλαϊτζής τα σήκωσε όλα αυτά παραγωγικά και ακούραστα για μισόν αιώνα. Λαϊκός και λόγιος στα πολιτικά του σκίτσα, στα κείμενα και στα κόμικς που μας χάρισε. Από τα περιοδικά της Αριστεράς, της δεκαετίας του ’60 και την Αυγή, από την «Ελευθεροτυπία» επί 30 και πλέον χρόνια, από το «Αντί», το «Σχολιαστή», τη «Βαβέλ», το «Ντέφι», το «Οχτώμισι», το ΔΗΩ, ώς και τη «Γαλέρα» που ήταν δημιούργημά του και την «Εφημερίδα των Συντακτών», την οποία κοσμούσε με τα σκίτσα του, μέχρι προχθές που μας άφησε…

 

Οι παλαιότεροι του σιναφιού έχασαν έναν έντιμο, ξεχωριστό ομότεχνό τους. Οι μεσήλικες και οι νεότεροι έχασαν έναν δημιουργικότατο, αγέραστο έφηβο πατέρα και δάσκαλο. Όσοι τον συναναστράφηκαν, έχασαν έναν διονυσιακό σύντροφο και συμπότη.

 

Και μένουμε με την απορία. Αφού όλα στη χώρα τούτη, στη γειτονιά, στην Ευρώπη και στον Κόσμο είναι τόσο όμορφα, ειρηνικά και αισιόδοξα, τι πάθανε και μας αφήνουν μόνους μας τα αηδόνια;

 

*(εκ μέρους της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων)

 

 

 

 

 

[ramirez]

Άρθρο του Στάθη στην ιστοσελίδα enikos.gr στις 16/02/2016.

 

 

Ο Γιάννης Καλαϊτζής ανήκε στους μεγάλους Ελληνες γελοιογράφους. Ανήκε επίσης στους μεγάλους δημιουργούς κόμικς διεθνώς. Ήταν άνθρωπος βαθειά πολιτικός και βαθειά διονυσιακός. Όταν έγραφε, έγραφε σε χυμώδη ελληνικά με ύφος πρωτότυπο και θεματολογία πρώτης γραμμής. Άνθρωπος του αστικού τοπίου, ζωγράφισε τις στιγμές της ζωής μας στην Ελλάδα με την αδρότητα μιας φραγκοσυκιάς που λούζεται στο φως του καλοκαιρινού μεσημεριανού. Το μαυρόασπρο της πόλης τη νύχτα και το άσπρο-μαύρο του φωτός πάνω στις κοτρώνες στην ύπαιθρο ήταν πρώτη ύλη του Γιάννη.

 

Ανάμεσα στο φως και τη μαύρη σκιά του, τα σχήματα και τα λόγια του Καλαϊτζή συνέθεταν τις ιστορίες που διηγήθηκε στα κόμικς, καθώς και την ανθρώπινη κωμωδία που σμίλεψε στις γελοιογραφίες του. Μεγάλος μάστορας! Με το έργο του να έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στη γραμματολογία μας. Ο Καλαϊτζής κάλυψε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, από τη δεκαετία του ’60 έως τις μέρες μας. Γέννημα-θρέμμα της Αριστεράς, χαρτογράφησε την πορεία της χώρας από την οπτική γωνία των απλών καθημερινών ανθρώπων, των διανοούμενων και των εξεγερμένων - με μια διαρκή επανάσταση των σκίτσων του.

 

Γεφύρωσε τη λαϊκή φλέβα που χαρακτήριζε την ελληνική γελοιογραφία πριν από τη μεταπολίτευση με το γαλλικό πνεύμα που επηρέαζε όλη την Ευρώπη στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, επηρεάζοντας κι ο ίδιος με τη σειρά του τους νεότερους πολιτικούς σκιτσογράφους, που στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 άρχισαν να εμφανίζονται δίπλα στην παλιά γενιά των θηρίων. Θηρίο και ο Καλαϊτζής. Κάτεχε απ’ έξω κι ανακατωτά την ποίηση και το σινεμά, τη λογοτεχνία, τα κόμικς και το θέατρο. Και αυτό φαινόταν στη δουλειά του. Πολύπλοκη, με γελοιογραφίες μέσα στις γελοιογραφίες, με την αναζήτηση να σπαρταράει και την άποψη να δηλώνεται. Ενίοτε χωρίς περιστροφές και άλλοτε ως πρόκληση για να σκεφθεί κανείς ή να νιώσει. Ή να φανταστεί . Τα σκίτσα του Γιάννη έβγαζαν γέλιο, αλλά κυρίως έβγαζαν σκέψη. Και ένα αίσθημα ετοιμότητας για το επόμενο βήμα, την επόμενη φάση. Ηταν σκίτσα σε κίνηση. Όχι κινούμενα σχέδια, αλλά σκίτσα σε κίνηση. Στα κόμικς δούλευε πολύ, σχεδίαζε κι έσχιζε, σχεδίαζε κι έσχιζε μέχρι να φθάσει στο καρέ που δεν θα μπορούσε να γίνει καλύτερο.

 

Έκανε πρόσωπα με άνεση, έβρισκε ιδέες άλλοτε εύκολα άλλοτε δύσκολα, άλλοτε από έμπνευση άλλοτε με σκληρή δουλειά και σχεδίαζε ταχύτατα. Παντού. Σε χαρτί, σε τραπέζια, μόνος, ανάμεσα σε φίλους - στις εφημερίδες, στα μπαράκια, στην άμμο. Και ξαφνικά ενδιαφερόταν για σένα. Κατ’ επίφασιν απόμακρος, παρατηρούσε τα πάντα και αντιδρούσε ως επαγγελματίας άνθρωπος - όχι άλλοτε ως επαγγελματίας κι άλλοτε ως άνθρωπος. αλλά ταυτίζοντας αυτές τις δύο ιδιότητες. Και για την τέχνη του και για τη ζωή του. Για αυτό δεν μπορούσε παρά να είναι βαθειά ερωτικός, βαθειά πολιτικός και πάντα στρατευμένος σε όσα τον γοήτευαν και καθόριζαν τις επιλογές του.

 

Ευθύς, όταν αισθανόταν την ανάγκη σου έλεγε «την τελευταία πρώτη». Καβγατζής για τις ιδέες του και ταυτοχρόνως ευπροσήγορος και ευγενής. Δουλευταράς και δημιουργικός, ταξίδεψε και μας ταξίδεψε (αναγνώστες και δημιουργούς) με τη Γαλέρα του. Σύντομο ταξίδι, διότι καχεκτική πια η Ελλάδα, δεν μπορούσε να θρέψει όνειρα - τώρα πια δεν μπορεί να θρέψει και στόματα.

 

Ο Γιάννης το πάλεψε ως το τέλος, όπως όλοι οι μαχητές. Το καρέ είναι τώρα μελαγχολικό. Μπροστά απ’ τα μάτια του περνάνε καρέ γεμάτα σημαίες, γεμάτα ποτά και πειράγματα, ξενύχτια πάνω απ’ τα σκίτσα και ξενύχτια πάνω απ’ τη μπάρα. Εκδρομές με φίλους, θαλασσινή αλμύρα και αμπελόφυλλα, πέτρες χτισμένες και πέτρες άχτιστες. Ο μεγάλος μάστορας κηδεύεται σήμερα στις δύο το μεσημέρι στο Τρίτο Νεκροταφείο. Δεν κηδεύεται δημοσία δαπάνη, διότι η μαμά Ελλάς ελάχιστη σημασία δίνει σε πολλούς απ’ τους σπουδαίους και χρήσιμους ανθρώπους, στους ήρωες των ψυχών μας. Ο Γιάννης Καλαϊτζής ζωγράφισε έξι δεκαετίες ραψωδίες. Μια ολόκληρη Ποικίλη Στοά του βίου μας. Κράτησε καθημερινή συντροφιά σε εκατομμύρια Έλληνες. Μια συντροφιά που πάντα είχε κάτι να πει, κάτι να προσφέρει. Πολύτιμη. Σάρκα από τους ενθουσιασμούς μας ή από τη θλίψη μας. Κουβεντούλα με τις σκέψεις μας. Ένας σύντροφος.

 

Καλό ταξίδι, Γιάννη! Σ’ ευχαριστώ κι εγώ για τα δώρα της τέχνης σου σε όλους μας. Νομίζω ότι το μεγάλο τρόπαιο που κατακτούν πολίτες και δημιουργοί όπως εσύ, είναι ότι ουδείς μπορεί να εξαιρέσει τον εαυτόν του απ’ τα εύγε και τον έπαινο όλων...

 

 

 

Σκίτσο του Χερουβείμ

 

 

 

 

Και το σχετικό link...

[Kabuki]

σχέδιο του Καλαιτζη για το μπαρακι Χαρτες στα εξαρχεια

 

σορρυ για την κακη φωτο, αν καταφερω να βγαλω καλυτερη θα την αντικαταστησω

[GeoTrou]

Ένα πολύ ιδιαίτερο πορτρέτο του Καλαϊτζή, που πέτυχα στην ιστοσελίδα του: η Νίκη Τζούδα αλά Πρατ!