Workshops Comicdom Con 2009 [ 11 Απρ 2009 ]

[zoo]

Στα πλαίσια της διοργάνωσης του Comicdom Con 2009 έλαβαν χώρα 6 workshops στο seminar room #1 της Ελληνοαμερικάνικης Ένωσης.

Όπως είναι λογικό, οι θέσεις παρακολούθησης σε όλα ήταν περιορισμένες στις 30, όσες και οι θέσεις στην αίθουσα σεμιναρίων.

 

Το Σάββατο 11 Απριλίου 2009, προγραμματισμένο για 12.00-12.50 έγινε το πρώτο workshop του Comicdom Con 2009.

 

Barry Kitson Workshop - Character Design

 

Όπως περιγράφεται στο site της διοργάνωσης:

O Barry Kitson παρουσιάζει βήμα-βημα τις τεχνικές που ακολουθεί στον σχεδιασμό χαρακτήρων. Παρακολουθήστε από κοντά την προσέγγιση και τις μεθόδους του, δείτε τις παγίδες που πρέπει να αποφεύγετε και μάθετε τα μικρά μυστικά μπορούν να κάνουν την εμφάνιση ενός χαρακτήρα, ξεχωριστή.

 

Σε αυτό το σεμινάριο ο Kitson ουσιαστικά ανέλυσε τον τρόπο που δουλεύει ο ίδιος ώστε να φτιάξει μια σελίδα, από την αρχική ιδέα όταν παίρνει το σενάριο στα χέρια του μέχρι τη στιγμή που την παραδίδει για μελάνωμα.

Πάνω σε αυτό είπε ότι θα ήθελε πολύ να κάνει ο ίδιος και το μελάνωμα, αλλά έτσι δεν θα μπορούσε να πετύχει τα απαραίτητα deadlines. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι στη Γαλλοβελγική σχολή υπάρχει αυτή η δυνατότητα / ελευθερία ένας καλλιτέχνης να κάνει σχέδιο-μελάνωμα-χρωματισμό, παράγωντας ένα με δύο τεύχη τον χρόνο. Η Marvel ομως τον υποχρεώνει να παραδίδει 10 τεύχη τον χρόνο...

 

Το workshop τραβήχτηκε σε video με cybershot, οπότε η ποιότητα εικόνας δεν είναι ότι καλύτερο, αλλά ο ήχος είναι αρκετά καλός για να ακούγονται τα πάντα. Η γλώσσα είναι Αγγλική - ο Kitson δεν μιλάει γρι ελληνικά. Το τελευταίο δίλεπτο από το Q&A χάθηκε επειδή τίγκαρε η μνήμη της μηχανής.

 

 

Ανέβασα σε rapidshare - παρακαλώ μη μου ζητήσετε να ξανανεβάσω τα 951mb που είναι το video (.avi, 46'59'', δεν έκανα κάποια επιπλέον συμπίεση) σε κάποιον άλλο hoster.

 

http://rapidshare.com/files/220615946/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part01.rar
http://rapidshare.com/files/220788886/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part02.rar
http://rapidshare.com/files/220819027/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part03.rar
http://rapidshare.com/files/220841185/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part04.rar
http://rapidshare.com/files/221015252/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part05.rar
http://rapidshare.com/files/221302268/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part06.rar
http://rapidshare.com/files/221332761/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part07.rar
http://rapidshare.com/files/221335875/ComicdomCon2009_BarryKitsonWorkshop_CharacterDesign_20090411_zoo.part08.rar

 

(Απ'ότι είδα, μέσα στην αίθουσα υπήρχε κάποιος από την Ένωση με κάμερα, ο οποίος τράβαγε όλα τα workshops. Αν μπορούσαμε να βρούμε τις λήψεις του...)

[zoo]

Το επόμενο workshop έγινε το Σάββατο 11 Απριλίου 2009, 13:00-13:50.

 

Marv Wolfman workshop - Η Δομή του Σεναρίου

 

Όπως περιγράφεται στο site της διοργάνωσης:

Όλα όσα πρέπει να σκεφτείτε πριν καθήσετε να γράψετε μια ιστορία! Ο Marv Wolfman μιλάει για το plot, το θέμα, τους χαρακτήρες και το ρυθμό του σεναρίου, και απαντά σε όλες σας τις απορίες.

 

Έχοντας γεμάτη μνήμη στην κάμερα και χωρίς διάλειμα για να πάρω την εφεδρική από την τσάντα η καταγραφή έγινε επιγραμματικά με τον πατροπαράδωτο τρόπο - χαρτί & μολύβι

Η παρακάτω απόδοση των βασικών σημείων του workshop γίνεται με τη χρήση σημειώσεων.

 

--========================================================--

 

Υποθέτω ότι θα θέλατε να σας πω τι να κάνετε ώστε να καταφέρετε να γράψετε ένα καλό σενάριο. Μάλλον θα έπρεπε να σας πω τι να κάνετε ώστε να μην καταφέρετε να γράψετε κάτι πετυχημένο. Έτσι θα εξαλείψω τον ανταγωνισμό!

 

Υπάρχουν πολλά βιβλία που μπορούν να σας καθοδηγήσουν στη συγγραφή σεναρίων, είτε για βιβλία, είτε για κόμικ, είτε ακόμη και για ταινίες. Κανόνες επί κανόνων, αναλύσεις επί αναλύσεων, όλα δωσμένα έτσι ώστε να γράψετε το επόμενο best-seller. Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε από αυτά - και να αποτύχετε!

 

Ένα πράγμα πρέπει να έχετε στο μυαλό σας για τη συγγραφή σεναρίων: Δεν υπάρχουν κανόνες!

 

Τα βιβλία που έχουν ήδη γραφτεί αναλύουν κείμενα που έχουν ήδη πετύχει, δημιουργόντας μια σειρά από στείρες οδηγίες ώστε να αναπαράξει κάποιος αντίστοιχα κείμενα. Αυτό όμως δεν είναι επιτυχημένο σενάριο.

 

Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ταινία Indiana Jones: Raiders of The Lost Ark, κατά τη γνώμη μου η καλύτερη περιπέτεια που έχει βγει ποτέ. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι πάει κόντρα σε ότι ήταν μέχρι τώρα το στάνταρντ. Τι είναι αυτό? Ο ίδιος ο πρωταγωνιστής, ο ήρωας της ιστορίας, είναι άχρηστος. Κόντρα σε κάθε δόγμα, δεν έχει πλάνο για το πώς θα κινηθεί, δεν είναι ιδιαίτερα ικανός και, το κυριότερο, δεν έχει καμμία επίδραση στο αποτέλεσμα της ιστορίας. Σκεφτείτε πώς θα ήταν η ιστορία χωρίς τον Indy (ελπίζω όλοι σας να έχετε δει την ταινία γαιτί θα πω το τέλος): Οι γερμανοί θα έπαιρναν το μενταγιόν της Μάριον και θα έβρισκαν κατευθείαν την κιβωτό. Οι εντολές τους ήταν ούτως ή άλλως να την πάνε στο απομονωμένο νησί και να την ανοίξουν εκεί, οπότε αυτό θα έκαναν και αυτομάτως θα πέθαιναν όλοι. Ο Indy τι ρόλο είχε στην ουσιαστική έκβαση της ιστορίας? Κανέναν! Ήταν απλά μια καθυστέρηση. Αυτή όμως η ιδιαιτερότητα είναι που έκανε την ταινία νούμερο 1.

 

Άλλο παράδειγμα ταινίας που πήγε κόντρα στα δεδομένα ήταν το Star Trek 2 - κατά τη γνώμη μου το πιο πετυχημένο της σειράς. Σε αυτή την ταινία ο ήρωας και ο ανταγωνιστής τους δεν συναντιούνται ποτέ πρόσωπο με πρόσωπο (παρά μόνο μέσω των οθονών επικοινωνίας). Κόντρα σε κάθε οδηγία που ο ήρωας πρέπει να αντιμετωπίσει τον αντίπαλό του σε προσωπικό επίπεδο.

 

Όπως είπαμε, μην ακολουθείτε κανόνες!

Βέβαια, αυτός ο κανόνας δεν θα ήταν σωστός απέναντι στον εαυτό του αν δεν είχε μια εξαίρεση. Ο μόνος κανόνας λοιπόν που πρέπει να ακολουθείτε πάντα είναι ο εξής:

Όποια υπο-ιστορία δεν είναι σχετική με τον χαρακτήρα ή την συνολική πλοκή ξεφορτωθείτε τη.

 

***

 

Με τα χρόνια έχω δει ότι ουσιαστικά υπάρχουν δύο είδη ιστοριών - και αντίστοιχα δύο είδη χαρακτήρων.

Ιστορίες εσωτερικής και ιστορίες εξωτερικής διαμάχης. Οι πρώτες έχουν να κάνουν με τα συναισθήματα, τους προβληματισμούς και τις εσωτερικές συγκρούσεις του ήρωά μας, ενώ οι δεύτερες επικεντρώνονται στις πράξεις των ηρώων μας και στα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του.

 

Κλασικός ήρωας από ιστορία εσωτερικής διαμάχης είναι ο Spiderman. Είναι ένας χαρακτήρας γεμάτος ενοχές και προβληματισμούς που μας κάνει να ασχολούμαστε περισσότερο με τον Peter Parker παρά με τον Spiderman. Σκεφτείτε το, έχοντας διαβάσει ένα ακόμα τεύχος Spiderman θυμόμαστε ότι πάλεψε με κάποιον μυστήριο τύπο - δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία με ποιόν και μπορεί κάλλιστα να μην τον συγκρατήσαμε - και ότι κάτι συνέβη στη ζωή του. Έχασε τη δουλειά του, είχε ερωτική απογοήτευση, πέθανε η γιαγιά του - γεγονότα που μας μένουν και τα θυμόμαστε.

Στον αντίποδα βρίσκουμε χαρακτήρες όπως ο Batman. Οι ιστορίες με τον Batman επικεντρώνονται στο πρόβλημα και την επίλυσή του - όπως οι περισσότερες ντετεκτιβίστικες ιστορίες. Κανείς δεν ασχολείται με το τι είπε/σκέφτηκε/έκανε ο Bruce Wayne. Απλά δεν μας ενδιαφέρει.

 

***

 

Μιας και έχω του Teen Titans αρκετά πρόσφατους θα τους χρησιμοποιήσω λίγο για παράδειγμα.

Εκεί βλέπουμε μια ιστορία με ένα πλήθος ηρώων, ο καθένας με διαφορετική ψυχολογία, ιδιοσυγκρασία και βιώματα. Η Wonder Girl είναι για μένα ένας ιδιαίτερος και πολύπλοκος χαρακτήρας, με έντονο τόσο το συναισθηματικό όσο και το μυστικιστικό στοιχείο. Απομονώνοντας το καθένα από αυτά έχουμε δύο τελείως ξεχωριστούς (και αντίθετους) χαρακτήρες. Από τη μία έχουμε τη Starfire, εκρηκτική που θέλει να λειτουργεί με το συναίσθημα και από την άλλη τη Raven, που έχει γαλουχηθεί με την ιδέα ότι τα συναισθήματα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Η Wonder Girl, έχοντας νιώσει και τις δύο πλευρές, μπαίνει στη μέση ολοκληρώνοντας το τρίγωνο ισορροπίας μεταξύ αυτών των αντίθετων δυνάμεων.

 

***

 

Πολύ βασικό είναι να μένετε στα πλαίσια του χαρακτήρα σας. Όταν περιγράφετε τις πράξεις του ήρωά σας δεν λέτε τι θα κάνατε εσείς στη θέση του. Όταν αναφέρεστε σε καταστάσεις που έχουν ζήσει οι χαρακτήρες σας δεν είναι καταστάσεις που έχετε βρεθεί εσείς. Στην περίπτωση των Teen Titans, από τη στιγμή που κάθε χαρακτήρας έχει διαφορετική προσωπικότητα, δεν μπορούμε να τους βάλουμε να αντιμετωπίζουν όλοι μια κατάσταση με τον ίδιο τρόπο. Επίσης, μιας και μιλάμε για παιδιά που γεννήθηκαν μέσα στην τελευταία 20ετία, δεν θα μπορούσαμε να τους βάλουμε να αναφέρονται σε μια σειρά της δεκαετίας του '70 παρά μόνο αν την είχαν δει σε επανάληψη!

 

--========================================================--

[zoo]

Το τελευταίο workshop για το Σάββατο 11 Απριλίου 2009 έγινε στις 14:00-14:50.

 

Comics Χαμένα Στη Μετάφραση

 

Όπως περιγράφεται στο site της διοργάνωσης:

Ποιές είναι οι διαφορές ανάμεσα στη μετάφραση ενός λογοτεχνικού έργου και ενός comic. Ποιές είναι οι δυσκολίες που παρουσιάζει αυτή η ξεχωριστή μορφή Τέχνης στην απόδοση από μια ξένη γλώσσα στα Ελληνικά; Μπορεί να αποτελέσει η μετάφραση comics μια νέα επαγγελματική επιλογή και στη χώρα μας; Ειδικοί από το χώρο της μετάφρασης μιλούν και αναλύουν τις εμπειρίες τους.

 

Την ώρα του workshop μοιράστηκαν 3 ομιλητές.

 

Η κα Ελένη Πιπίνη, μεταφράστρια και καθηγήτρια της Ελληνοαμερικάνικης Ένωσης, ο κος Γιώργος Λαλαζήσης, μεταφραστής και καθηγητής της Ελληνοαμερικάνικης Ένωσης και η κα Μπέλλα Σπυροπούλου, μεταφράστρια (Kickback, Δηλητιριώδες Νανούρισμα).

 

Η πρώτη ομιλήτρια, κα Πιπίνη, θέλησε να μας καταστήσει ξεκάθαρο ότι υπάρχουν παραπάνω από ένας τρόποι για να αποδώσει κανείς τη μετάφραση ενός κειμένου. Για να το πετύχει αυτό προχώρησε σε επί τροχάδην ανάλυση ποίησης, καθώς και αποσπασμάτων του Portrait of A Lady (H. James) και In Copland (J.C. Oats), πάντα από τα Αγγλικά προς τα Ελληνικά.

Μοιράστηκαν φωτοτυπίες σελίδων απο τις αμερικάνικες εκδόσεις των: Classics Illustrated, Y The Last Man, Palestine αλλά δεν χρησιμοποιήθηκαν ουσιαστικά κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους.

 

Στη συνέχεια ακολούθησε ο κος Λαλαζήσης, όπου με πολύ πιο εύθυμο αέρα και με υποστήριξη σελίδες από τις Χαμηλές Πτήσεις του Αρκά μας έφερε μερικα παραδείγματα για το πώς η μετάφραση από τα Ελληνικά στα Αγγλικά (ή σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα) θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν τις πολιτισμικές ή και εκφραστικές διαφορές του κοινού που απευθύνεται.

Φέρνω ως παράδειγμα την παρακάτω σελίδα

στο τελευταίο καρέ, η "ατάκα" θα μπορούσε να μεταφραστεί "He swore it on his life". Από τη στιγμή όμως που υπάρχει έκφραση πιο ταιριαστή και πιο οικεία στο αμερικάνικο αυτί είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσουμε "He crossed his heart and wished he died."

 

Τέλος η κα Σπυροπούλου, έχοντας την απαραίτητη εμπειρία στον χώρο του κόμικ, ανέφερε έναν αριθμό δυσκολιών που συναντά ο μεταφραστής.

Πρώτο και κύριο είναι ο περιορισμένος χώρος. Μια αμετάφραστη πρόταση 50 χαρακτήρων πρέπει μεταφρασμένη να μην έχει ιδιαίτερα διαφορετικό νούμερο επειδή αλλιώς απλά δεν χωράει. Η αλλαγή γραμματοσειράς είναι κάποιες φορές μια λύση, αλλά από τη στιγμή που αυτή θα οριστεί από τον εκδότη/συντάκτη τότε το βάρος πέφτει στη μετάφραση.

Άλλη δυσκολία είναι η συνεχής χρήση καθομιλουμένης και συχνά αργκό στα κόμικς. Ιδίως το δεύτερο στοιχείο είναι πολύ δύσκολο να αποδωθεί στα ελληνικά, μιας και η αργκό μας είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη.

Τελευταία σημαντική δυσκολία είναι η απόδωση των διαφόρων τοπικών διαλέκτων. Ως παράδειγμα τέθηκε το Maus, όπου ο Πολωνικής καταγωγής πατέρας του ήρωα μιλάει σπαστά αγγλικά, ενώ όταν γίνεται flash-back και μιλάει πολωνικά το κείμενο είναι σε άψογα αγγλικά.

 

 

Στο σύνολο το workshop είχε ενδιαφέρον θέμα, η προσέγγιση όμως κάπου έχανε.

Οι πρώτοι δύο ομιλητές και ειδικότερα η κα Πιπίνη ήταν σαν να παρέδιδαν μάθημα στους μαθητές της σχολής - που παρεπιπτόντος ήταν τα 2/3 των ακροατών. Πραγματικά ένιωσα ένα αφιλόξενο κλίμα, μια αντιμετώπιση των κόμικ ως υποδεέστερου είδους μιας παραλίγο τέχνης, λες και κανείς δεν τους είχε ενημερώσει ότι είναι και αυτά μια ακόμα τέχνη όπως η λογοτεχνία.

Η κα Σπυροπούλου (που τη λέω κα ενώ μπορεί να είναι διδα και να με βρίζει αν κάπως-κάπου μας διαβάζει) θα μπορούσε κάλλιστα να κρατήσει το workshop μόνη της, κάτι που θα το ευχόμουν για μελλοντική διοργάνωση. Εμπεριστατωμένες απόψεις, πραγματικά προβλήματα της μετάφρασης κόμικ και ρεαλιστική αντιμετώπιση της βιομηχανίας των κόμικ.